Árbol de Teneré
L'Árbol de Teneré yera una solitaria acacia, quiciabes Acacia raddiana[1] o Acacia tortilus,[2] que foi considerada nel so momentu como l'árbol más solitariu y aislláu de la Tierra,[3] l'únicu dientro d'una área de 400 km a la redonda. Foi puntu de referencia pa les caravanes al traviés de la rexón de Teneré, n'El Sáḥara, al nordeste de Níxer, y ye bien sabíu que foi l'únicu árbol n'amosase nun mapa a una escala de 1:4.000.000. Foi baltáu en 1973 pol choque d'un camión y sustituyíu por una escultura de metal.
| Árbol de Teneré | |
|---|---|
| Arbre du Ténéré (fr) | |
organismo individual (es)  , árbol singular y Q115855537 | |
 | |
| Llocalización | |
| País |  Níxer |
| Regiones (es) | Región de Agadez (es) |
| Departamentos (es) | Departamento de Tchirozérine (es) |
| Comunas (es) | Tabelot (es) |
| Llugar físicu | Desiertu d'El Sáḥara |
| Coordenaes | 17°45′00″N 10°04′00″E / 17.75°N 10.0667°E |
  Árbol de Teneré Árbol de Teneré (Níxer) | |
 | |
Últimu sobreviviente d'un grupu d'árboles que crecieron cuando'l desiertu yera menos secu de lo que ye güei, l'árbol permaneciera aislláu mientres décades. Mientres l'iviernu de 1938 a 1939 cavóse un pozu cerca del árbol y atopóse que los sos raigaños algamaben un mantu freáticu allugáu ente 33 y 36 metros de fondura.
El comandante de les A.M.M (del Serviciu Central d'Asuntos Saḥarianos) Michele Lesourd vio l'árbol el 21 de mayu de 1939:
Unu tien de ver l'árbol pa creer na so esistencia. ¿Cuál ye'l so secretu?, ¿cómo pudo sobrevivir a pesar de los ensames de camellos que pasaben al so llau?, ¿cómo nengún azahari dexó que dalgún camellu comiera les sos fueyes y escayos?, ¿Por qué nengún tuareg que dirixía les caravanes de sal, cortó les sos cañes pa encender fogatas, y faer la so área? La única respuesta ye que l'árbol ye tabú y ye consideráu como tal polos caravaneros.
Hai un tipu de superstición, una orde tribal, que ye siempres respetada. Cada añu los azahari axúntense alredor del árbol antes d'encarar l'encruz del Teneré. L'acacia convirtióse nun faru viviente: ye l'últimu puntu de referencia pa los azahari que dexen Agadez pa dir a Bilma o pa tornar.[4]
La cayida del árbol editar
L'árbol foi cutíu por un camión conducíu por un xofer libiu supuestamente enfiláu, en 1973. El 8 de payares de 1973 l'árbol muertu foi treslladáu al Muséu Nacional de Níxer na so capital, Niaméi.[4] Foi reemplazáu nel so sitiu orixinal por una simple estructura metálica representando a un árbol.
Ésti nun foi'l primer alcuentru del árbol con un camión. Nel so llibru La epopeya de Ténéré, l'esplorador y etnólogu francés Henry Lhote describió los sos dos viaxes escontra l'árbol de Ténéré. La so primer visita foi en 1934, n'ocasión del primer enllaz per carretera ente Djanet y Agadez. Describe al árbol como «una acacia con tueru dexenerativu, enfermu o d'aspeutu débil. Per otra parte, l'árbol tien fueyes verdes prestoses, y delles flores marielles». Visitar nuevamente 25 años dempués, el 26 de payares de 1959, na misión Berliet-Ténéré, pero atopó que fuera seriamente estropiáu dempués de qu'un vehículu topetara con él:
Enantes, esti árbol yera verde y con flores; agora ye un árbol espinosu, ensin color y desnudu. Nun puedo reconocelo: tenía dos tueros distintos, agora solo hai unu, más bien con un golpe nel llau qu'una corte a un metro del suelu. ¿Qué-y asocedió a esti probe árbol?. Simple, un camión que se dirixía a Bilma cutir... Pero tenía abondu espaciu pa tornalo... El tabú, l'árbol sagráu, l'únicu a quien nengún nómada osó mancar coles sos propies manes... esti árbol foi víctima d'un golpe mecánicu...[4]
Referencies editar
- ↑ Riedacker, A. (1993). Physiologie des arbres et arbustes en zones arides et semi-arides: séminaire, Paris-Nancy, 20 mars-6 avril 1990 (en francés). John Libbey Eurotext, páx. 406. ISBN 2-7420-0019-4. Consultáu'l 11 d'agostu de 2009. «L'Hote (1961) note dans son article sur l'arbre du Ténéré (Acacia raddiana) que l'on aurait retrouvé ses racines à 30 métres de profondeur.»
- ↑ -y Roy, Robert (1998). Méhariste au Niger: souvenirs sahariens (en francés). Karthala Editions, páx. 108. ISBN 2-86537-778-4. Consultáu'l 11 d'agostu de 2009. «It avait fallu à cet acacia tortilis une belle vigueur et une fameuse chance pour subsister là, seul, jusqu'à élever son feuillage hors de portée des gazelles.»
- ↑ Wagensonner, Eric (15 de xineru de 2007). «Eastern Mali to Niger to Timbuktu - 2-19 September 06». Border-Crossings. Consultáu'l 11 d'agostu de 2009.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 L'Arbre du Ténéré, Part 2
Enllaces esternos editar
- L'Arbre du Ténéré (n'inglés)
Datos: Q630678
Multimedia: Arbre du Ténéré
