Ahmed Ben Bella

Ahmed Ben Bella (أحمد بن بلة n'árabe) (25 d'avientu de 1916, Maghnia ^(es)  – 11 d'abril de 2012, Arxel) foi un políticu arxelín. Foi'l primer presidente de la República Arxelina Democrática y Popular dempués de la so independencia en 1962 y del fin del gobiernu provisional de Ferhat Abbas, el 15 de setiembre de 1963, hasta que foi depuestu por un Golpe d'Estáu'l 19 de xunu de 1965.

Ahmed Ben Bella
Presidente d'Arxelia 15 setiembre 1963 - 19 xunu 1965 ← Ferhat Abbas - Houari Boumédiène → ministro de Asuntos Exteriores de Argelia (es) 11 abril 1963 - 4 setiembre 1963 ← Mohamed Khemisti - Abdelaziz Bouteflika →
Vida
Nacimientu	Maghnia (es) , 25 d'avientu de 1916
Nacionalidá	Francia Arxelia
Muerte	Arxel, 11 d'abril de 2012 (95 años)
Familia
Casáu con	Zohra Michelle Sellami (en)
Estudios
Llingües falaes	árabe
Oficiu
Oficiu	políticu, futbolista
Trayeutoria
Premios	ver Cruz de guerra 1939-1945 Premio Lenin de la Paz Orde de los Compañeros d'O. R. Tambo Croix de guerre Medaya Militar Orde de Lenin Premio Internacional Gadafi de los Derechos Humanos enllaz= Héroe de la Xunión Soviética Algerian National Order of Merit, Grand Master rank
Serviciu militar
Lluchó en	Guerra d'Independencia d'Arxelia Segunda Guerra Mundial
Creencies
Relixón	Sunismu
Partíu políticu	Movement for Democracy in Algeria (en) (de 1982 a 1997) Frente de Liberación Nacional (es) (de 1954 a 1965) Partido del Pueblo Argelino (es)

Biografía

Infancia y mocedá

Ahmed Ben Bella, fíu de Embarek Ben Madjoub, de nacionalidá marroquín, nació en Maghniyah, Provincia de Tlemcen, antiguu departamentu d'Orán, cerca de la frontera con Marruecos, el 25 d'avientu de 1916, magar otres fontes fechen la so nacencia'l 5 de xunetu de 1918 y otres distintes en 1919. Los sos padres yeren llabradores y teníen una pequeña porción de tierra na so llocalidá natal. Tuvo siete hermanos más, cinco varones y dos muyeres. Cursó estudios secundarios en Tlemcen. Con diecisiete años, afiliar al Partíu del Pueblu Arxelín (PPA) de Messali Hadj.

Vida adulta

Mientres la Segunda Guerra Mundial, foi llamáu a faer el serviciu militar nel exércitu francés, onde algamó, en 1940, el grau de sarxentu nel 141º Reximientu d'Infantería Alpina, en Marsella. Ganó la Cruz de Guerra por baltar un stuka nel puertu de la ciudá. En 1944, cuando taba encuadráu nel 5º Reximientu de Cazadores marroquinos, méntase-y cuatro veces, incluyendo dos d'elles na orde del exércitu, y el xeneral De Gaulle impúnxo-y en persona la Medaya Militar como premiu a la so trayeutoria mientres la Campaña d'Italia, onde participó en batalles como Monte Cassino y la lliberación de Roma, y mientres les campañes de Francia y Alemaña nel I exércitu del xeneral De Lattre.

Al rematar la guerra, en mayu de 1945, unes manifestaciones a favor de la independencia d'Arxelia dexeneraron en graves balasmes na ciudá arxelina de Sétif tres l'asesinatu d'un mozu manifestante por un policía. Dellos miles de remontaos masacraron a un centenar de colonos franceses en pocos díes. La violenta represión llevada a cabu nos díes siguientes pol exércitu francés (1.500 muertos según cifres de l'alministración francesa, pero otres fontes afirmen que seríen 4 o 5 vegaes más) fixeron entender a los excombatientes arxelinos de la Segunda Guerra Mundial, como Ben Bella, que la participación de les colonies na llucha contra'l nazismu nun diba ser compensada cola so emancipación.

De vuelta a Arxelia, Ben Bella retoma la so militancia nel senu del PPA en Maghnia, onde consigue que los arxelinos puedan participar na alministración municipal. En 1946 ye escoyíu miembru del conseyu municipal y entórnase nel suministru de los habitantes, lo que-y gana'l favor de la población. Pasa a incorporase al Movimientu pal Trunfu de les Llibertaes Democrátiques (MTLD), partíu que naz d'una dixebra del PPA, onde en 1947 collabora, al llau de Hocine Aït Ahmed, na creación d'un grupu dedicáu a la llucha armada contra los franceses pa llograr la independencia d'Arxelia: la Organización Especial (VOS). Apuerta a nomáu responsable d'organización na rexón d'Orán. Aït Ahmed impon-y en 1949 de la organización y execución del ataque contra la Central de Correos d'Orán, en visu a recaldar fondos pa la organización, n'abril de 1949.

Deteníu poles autoridaes franceses en Arxel en marzu de 1950 por esi sonáu atracu, ye condergáu mientres un dramáticu xuiciu, a ocho años de cárcel y ye confináu na prisión militar de Blida, allugada 50 Km al sur d'Arxel, d'onde se safa en 1952. Consiguió llegar a Marsella y dempués a París, onde s'escuende nun áticu de la cai Rochechouart. Depués, al traviés de Suiza, llega a El Cairu, Exiptu, onde reconstituyi la VOS con ayuda del coronel Nasser. Por cuenta de les disensiones interiores del MLTD, los miembros de la VOS n'El Cairo deciden pasar a l'aición direuta. La debacle francesa en Dien Bien Phu (Indochina) y l'autonomía concedida a Tunicia refuercen les sos esperances.

Guerra d'Arxelia

Ben Bella ye unu de los nueve xefes históricos qu'entamen nel senu del Comité Revolucionariu d'Unión y Aición (CRUA) el llevantamientu arxelín del 1 de payares de 1954 contra la presencia colonial francesa. Ye tamién unu de los fundadores del FLN, el Frente de Lliberación Nacional, del que llueu apaez como'l so máximu xefe. Responsable del suministru n'armes del pequeñu exércitu que crearon, la ALN (Armée de libération nationale), realiza numberosos viaxes ente Marruecos, Exiptu, España ya Italia, y escapa con suerte de dellos atentaos empobinaos polos servicios secretos franceses, siendo consideráu unu de los dirixentes de la Revolución arxelina.

El 22 d'ochobre de 1956, l'exércitu francés esvia y prinda l'avión civil marroquín a bordu del que viaxa, camín de Tunicia, y ye deteníu de nuevu xunto colos sos compañeros Mohamed Khider, Mostefa Lacheraf, Mohammed Boudiaf y Hocine Aït Ahmed. Toos fueron encarcelaos en Francia mientres 6 años, hasta 1962. Ben Bella foi confináu na prisión de La Santé (París), depués nel penal de la islla de Aix y pa terminar na cárcel del castiellu de Turquant. Mientres el so cautiverio el so prestigió foi aumentando, ente que el de les autoridaes franceses víase seriamente amenorgáusobremanera por cuenta d'aiciones fracasaes como la intervención francu-británica na canal de Suez. En 1958 Ben bella foi nomáu vicepresidente del primer Gobiernu Provisional de la República Arxelina (GPRA). Foi lliberáu como parte de les condiciones de los Alcuerdos d'Evian, que dieron la independencia a Arxelia el 19 de marzu de 1962.

En marzu d'esi añu, Ben Bella yera bien consciente de les sos llimitaciones dientro de la mesma Arxelia y coles mesmes de la so imaxe internacional. El so primer viaxe, antes de tornar al so país, foi a Marruecos, Tunicia y Exiptu p'atestiguar la so vocación magrebina. Defensor a estazón de les tesis defendíes nel pasáu, y más tarde pola Unión Nacional de Fuercies Populares marroquines (dixebra del Istiqlal), qu'envaloraben que la esplotación de mancomún de los recursos minerales de Gara Djebilet terminaría con toa querella a cuenta de les fronteres heredaes de la colonización. Esta cooperación nun yera nueva pa Ben Bella nin pal FLN. Yá, en setiembre de 1953 el líder marroquín Allal el Fassi y el del FLN, Mohamed Jider, anunciaren la creación de dos talos exércitos de lliberación del Rif y Orán. N'abril de 1958 la conferencia de Tánxer axuntaba a representantes del partíu Neo Destur, de Habib Burguiba del FLN y del Istiqlal.

Dempués de la independencia d'Arxelia, el 1 de xunetu de 1962, españó una crisis de direición nel FLN, qu'al cabu d'unos díes terminó cola creación d'un gobiernu de coalición de facto, nel que Ferhat Abbas y Ahmed Ben Bella representaben los dos ales opuestes del moderantismo y de la revolución popular. La llucha militar ente estos dos enclinos nel senu de la coalición llevó al fortalecimientu de l'ala de Ben Bella, que'l 10 de setiembre entró triunfalmente n'Arxel mientres el ALN tomaba'l control de tol país. Aquella victoria condució a la promulgación de los decretos de marzu de 1963 y a la eliminación socesiva del gobiernu de Mohammed Khider, Ferhat Abbas y otros dirixentes moderaos, anque queden dellos elementos d'estos nel gobiernu. Estos cambeos significaron el fin de la coalición y l'establecimientu d'un gobiernu de trabayadores y llabradores.

Presidente d'Arxelia (1963 - 1965)

Eleición

Pero'l Gobiernu Provisional de la República d'Arxelia (GRPA) recibió un país ensin tradición estatal y estrozáu por una llarga y cruel guerra de lliberación. Dempués del citáu periodu d'enfrentamientos, el 29 de setiembre, Ben Bella yera investido como presidente del gobiernu pola Asamblea Nacional en ganando nes eleiciones al so rival al poder, Yusuf Ben Jedda. Siendo tamién nomáu, esi mesmu añu, xefe del partíu únicu, el FLN. Un añu más tarde (1963), yera escoyíu presidente de la República con cuasi seis millones de votos. Dos díes antes, el 8 de setiembre de 1963, aprobárase en referendu la Constitución qu'instauraba un réxime de partíu únicu.

El presidente Ben Bella recibió'l sofitu mayoritariu del pueblu dispuestu a “combatir” unos años más pa edificar un país moderno y desenvuelto. Nesti modelu, los derechos y la estructuración d'una sociedá civil son tan pocu relevantes que, suspendida la primer constitución por Ben Bella en 1963, nun se volverá ellaborar otra hasta 1976. La primer Constitución estableció una forma presidencialista de gobiernu. La única torga a los poderes del presidente venía dau pol votu de censura de los dos tercios de l'Asamblea Nacional. Con tal autoridá ensin práuticamente restricciones, Ben Bella, convertíu en máximu mandatariu, y gracies al so prestíu personal, pasó a tar cada vez más esmolecíu pol lideralgu de les naciones del Tercer Mundu, coles mesmes que lu criticaben de ser nun gobernante cada vez más autocráticu.

El socialismu arxelino

Ben Bella nuna xunta con Gamal Abdel Nasser y Habib Burguiba en 1963

Les llinies maestres del programa que Ben Bella quería desenvolver y que, magar el so posterior derrocamientu siguió llevándose a cabu hasta 1976, basar na nacionalización de los distintos sectores de la economía. Sicasí, el réxime arxelín refugó oficialmente'l marxismu y el modelu comunista, optando por un modelu económicu basáu na autoxestión. Decretóse la xestión socialista de les empreses y la Revolución Agraria, instauróse la medicina gratuita, la escolarización obligatoria y l'arabización de la enseñanza. Se nacionalizaron los servicios públicos y les tierres y empreses de los colonos franceses qu'abandonaren el país. Ye obviu que munches d'estes midíes tuvieron un calter positivu y contribuyeron decisivamente a ameyorar el nivel de vida de la población, pero la prioridá de les denominaes “industries industrializantes”, esto ye, la industria pesao, en desterciu de l'agricultura y de la producción de bienes de consumu, portó a la llarga la descapitalización de l'agricultura, el retrocesu de la producción agraria y la cayida de la productividá industrial, acaroñada pola burocratización, la lentitú alministrativa, la falta de coordinación y de recambios industriales, el gigantismo empresarial y los milagros estadísticos”. A última hora, el modelu de desarrollu económicu adoptáu dio bien llueu alarmantes síntomes d'escosamientu.

En materia de política internacional y dau el carís socialista de la revolución arxelina, el Presidente Ben Bella, n'unu de los sos primeros actos como Xefe del Gobiernu establez rellaciones diplomátiques con Cuba, Yugoslavia, China, la Xunión Soviética y otros estaos comunistes, lo cual crea posibilidaes de recibir una ayuda sustancial d'estes fontes. Per otra parte, la postura activa del gobiernu sofitando la revolución colonial en países tales como Angola y Sudáfrica, escenifica la esportación del modelu de revolución arxelín. Curió les sos rellaciones con Francia, a la qu'aseguró los suministros en gas y en petroleu, con Estaos Xuníos (axuntar col presidente Kennedy en 1962), pero les rellaciones colos sos vecinos, Tunicia y Marruecos, caltuviéronse bien tirantes. Arxelia amosóse solidaria col mundu árabe y sofitó al pueblu palestín en contra d'Israel, según al réxime de Nasser n'Exiptu.

Ben Bella convirtióse rápido n'unu de los líderes del llamáu tercer bloque de países ensin alliniar, y en defensor y proteutor de los movimientos revolucionarios africanos. Asina mesmu, nel aspeutu militar, Ben Bella tenía oportunidaes escelentes de cobrar fuercia contra l'imperialismu. Exiptu, los países d'Europa oriental y la Xunión Soviética punxeron armes a la so disposición. Cuba, que'l so presidente Fidel Castro tenía una escelente rellación personal col líder arxelín, sofitó al líder arxelín.

Cayida del poder

Sicasí, apenes tuvo tiempu de poner a prueba'l so programa de modernización del país sobre un molde socialista y nacionalista, pos el so personalismu y el so lideralgu indiscutible mientres la llucha d'independencia llueu provocó descontentos nel senu del so propiu partíu, y enfrentóse a una creciente oposición mientres l'exerciciu del poder, tantu nel Gobiernu como nel Frente de Lliberación Nacional. La oposición fortalecióse en redol a líderes históricos como Khider, Boudiaf, Ferrhat Abbas y Aït Ahmed qu'afalaron a Kabilia a sublevase y caltener una guerra de guerrilles. Ben Bella tuvo que reprimir en xunetu de 1964 una revuelta en Biskra, dirixida pol coronel Chaabani que foi condergáu a muerte. Tou esto desaguó nel golpe d'Estáu del coronel Houari Boumedienne, Xefe d'Estáu Mayor del exércitu arxelín, el 19 de xunu de 1965.

Les causes del Golpe d'Estáu pueden atopase na situación política que se vivía nesi momentu, carauterizada poles continues confrontaciones internes del FLN y les presiones esteriores, principalmente pola problemática definición de les fronteres del país y la guerra de los sables con Marruecos, provocada tamién por problemes fronterizos y na cual países como Francia y EE. XX. sofitaben a Marruecos por qu'Arxelia abandonara la zona en disputa (Tindouf y Béchar).

El 18 de xunu de 1965 l'exércitu arxelín foi asitiáu n'estáu d'alerta. El coronel Tahar Zbiri, nomáu apocayá xefe del Estáu Mayor por Ahmed Ben Bella, apautara secretamente con Houari Boumedienne. Esi día, Zbiri dirixó les operaciones que terminaríen abruptamente col mandatu del primer presidente d'Arxelia independiente. El coronel Ahmed Draïa, comandante de les Compañíes Nacionales de Seguridá (CNS) retiró a guardar del CNS que curiaben la Villa Joly», residencia de Ben Bella, y dexó qu'éstos fueren sustituyíos por homes de la seguridá militar.

Confinamientu políticu

Ben Bella, qu'acababa de tornar d'una xira pel interior del país, terminó aquel 18 de xunu convertíu en prisioneru de los sos antiguos compañeros, ensin que fuera necesariu disparar nin un solu tiru. Ahmed Medeghri, Abdelaziz Bouteflika, Tahar Zbiri, Ahmed Draïa, Kald Ahmed y Salah Yahiaui yeren los homes del poderosu grupu de Boumedienne que decidieren acabar con Ben Bella primero qu'ésti adquiriera l'abonda base como pa faer imposible'l so derrocamientu, destituyéndolo de la direición d'un Estáu que sobrevivía gracies al consensu que xeneraben l'exércitu y l'idea de construyir un estáu nacionalista árabe y socialista a partir de polítiques populistes y empobinaes a favorecer el desarrollu.

La figura de Boumedienne yera yá omnipotente cuando Ben Bella convertir en presidente de la República d'Arxelia. Esto puede trate claramente na formación del primer gobiernu, el 26 de setiembre de 1962, cuando la composición d'esti nun torgar que l'exércitu tenga'l control sobre tola maquinaria del Estáu. Lo que suponen, per otra parte, les bases de los elementos del golpe d'estáu de 19 de xunu de 1965.

En 1971, mientres s'atopa confináu en Chateau Holden, nome inglés del llugar onde permanecía arrestáu, por referencia a los colonos d'esa nacionalidá que construyeren la casa, una construcción bien aisllada, cerca de Douera, unos venti quilómetros al sur d'Arxel, alcuerda'l so matrimoniu cola periodista Zohra Sellami, quien lo criticó con durez cuando él taba nel poder. Conociéronse en prisión, cuando ella foi por pidimientu de la madre de Ahmed Ben Bella, y casáronse dempués del tercer alcuentru. Zohra camudar a vivir con él a la cárcel. Ben Bella y Zohra nun podíen tener descendencia polo qu'adoptaron dos neñes, Mehdia y Nouria (y más tarde un neñu, Ali), quien compartieron confinamientu colos sos padres, mientres siete años.

Regresu a l'actividá

Les condiciones de vida ameyoren adulces, principalmente dende la muerte de Boumedienne a finales de 1978. En 1979 foi acoyíu mientres un tiempu pola AIE n'España. Seis meses dempués tresfiérse-y xunto a la so familia, so arrestu domiciliariu, a la llocalidá de M'Sila, nel sur d'Arxelia. N'abril de 1981, tres otros dieciocho meses, no que se considera un periodu de prueba pa ver como Ben Bella portar tres la so nueva situación, el Presidente Chadli Bendjedid (quien sustituyó a Boumedienne) asígna-y una pensión de 12 000 dinares (4000 francos franceses) y un xalé en Alger-Bologhine. En setiembre, ye autorizáu a realizar pelegrinación a la Meca, y depués un viaxe a los Estaos Xuníos, onde visita les reserves de los indíxenes americanos. Tres esto decide nun tornar a Arxelia y ruempe el silenciu, empezando polos abusos y los males que produció n'Arxelia'l réxime del FLN como partíu únicu ("El partíu únicu ye un mal"), la corrupción y la mala xestión. N'ochobre de 1980, se exilió en Xinebra, Suiza. Dende ellí creó'l Movimiento Democracia p'Arxelia (MDA), que nun foi llegalizáu hasta 1990. Esi añu volvió al so país pa participar de les primeres eleiciones n'Arxelia, tres la descomposición del réxime de partíu únicu, y participar na política como unu de los líderes de la oposición.

Finalmente'l so partíu nun se presentó a les eleiciones, ganaes pol entós gobernante Frente Islámicu de Salvación (FIS). Lo que siguió foi una dómina d'absolutu terror qu'enlleno'l país de caos y sangre.

De revolucionariu a pacifista

En 1981 ye nomáu Presidente de la Comisión Islámica Internacional de Derechos Humanos. A partir d'esi momentu y hasta l'añu 2003, cuando foi escoyíu presidente de la Campaña Internacional contra l'Agresión n'Iraq na Conferencia d'El Cairu, Ben Bella quedó al marxe de la política.

En 1983, con yá sesenta y siete años, ventidós de los cualos tuvo en distintes prisiones, Ahmed Ben Bella non solamente critica abiertamente al réxime del Presidente Chadli Bendjedid, fala tamién sobre la corrupción y el mal gobiernu y va más allá de les fronteres del so país natal pa esaminar les formes de gobiernos y les actitúes d'estos na mayoría de los países probes. Tamién deplora la forma en que se llevó a cabu'l diálogu ente'l Norte y el Sur. En 1992, l'exércitu impulsó un nuevu golpe d'Estáu y Arxelia empecipió una década de guerra civil ente'l poder militar y los movimientos islámicos radicales. De magar, el nacionalista qu'antes tomara les armes pa defender al so país, convertir nun líder pacifista internacional que vivió en distintos llugares del mundu, pero manifestándose contra l'imperialismu.

Fallecimientu

Mientres los sos últimos años foi'l presidente del comité qu'apurría'l Premiu Internacional Gadafi de los Derechos Humanos. Finalmente, por cuenta d'entueyos pola so avanzada edá, Ahmed Ben Bella finó en Arxel el 11 d'abril de 2012, a los 97 años.

Fuentes

• Artículu basáu en parte nel artículu del mesmu nome de la Enciclopedia Larousse [1] (en francés)

Enllaces esternos

• La lliberación de los pueblos del Sur nun se terminó entá, Rede Voltaire, 4 de mayu de 2006.
• Ben Bella en artehistoria.jcyl.es
• http://www.linternaute.com/histoire/
• Ahmed Ben Bella, Primer Presidente d'Arxelia: «Siempres hai un xeneral tres los que maten n'Arxelia», entrevista con Ahmed Ben Bella por Pepa Roma, 17/11/1997, fonte: El País, consultáu'l 20/01/2011.
• Introducción del discursu de Ben Bella na ONX con motivu de la reconocencia d'Arxelia, el 14 d'ochobre de 1962, en ina.fr (en francés)
• Che Guevara, Cuba, And The Algerian Revolution, artículu de Ahmed Ben Bella publicáu n'ochobre de 1997 nel periódicu Monde diplomatique con motivu del 30 aniversariu de la muerte de Che Guevara. Consultáu'l 20/01/2011. (n'inglés)

Predecesor: Ferhat Abbas

Presidente d'Arxelia 1963-1965

Socesor: Houari Boumedienne

• Datos: Q179908
• Multimedia: Ahmed Ben Bella