Alfabetu tailandés

L'alfabetu tailandés (tailandés: อักษร ไทย, àksŏn thai) utilizar pa escribir l'idioma tailandés y otros idiomes pertenecientes a les minoríes llingüístiques de Tailandia y el Laósico. Tien cuarenta y cuatro consonantes (tailandés: พยัญชนะ, phayanchaná) y quince símbolos vocálicos (tailandés: สระ, sàrà) que combinen en siquier ventiocho formes vocales, y cuatro marques de tonu (tailandés: วรรณยุกต์ o วรรณ ยุต, wannayúk o wannayút).

Sistema d'escrituraAlfabetu tailandés
Tipos abuxida, sistema d'escritura natural y alfabetu de caxa única
Llingües tailandés, Idioma pali, Southern Thai (en) Traducir, lao tailandés (es) Traducir, Kelantan-Pattani Malay (en) Traducir y Idioma tai septentrional
Creador Ramkhamhaeng
Dates 1283
Basáu en alfabeto camboyano (es) Traducir
ISO 15924 Thai (352)
Direición del testu d'izquierda a derecha
Estaya Unicode U+0E00-0E7F[1]
Formáu por lletra del alfabetu tailandés
Cambiar los datos en Wikidata

El tailandés tien el so propiu conxuntu de númberos tailandeses (tailandés: ตัวเลข ไทย, tua lek tailandés), pero los númberos arábigos (tailandés: ตัวเลข ฮินดู อา ร บิ ก, tua lek hindú arabik) tamién son d'usu común.

Orixe editar

L'alfabetu tailandés deriva del alfabetu camboyanu (อักขระเขมร), que ta inspiráu na lletra brahmí de les llingües indo-aries. Al igual que los birmanos adoptaron l'alfabetu Mon (que tamién tien oríxenes índicos), el tailandeses adoptaron una forma modificada d'alfabetu camboyanu pa crear el so propiu sistema d'escritura. Ente que la más antigua inscripción conocida en camboyanu data del 611 d. C., les inscripciones n'alfabetu tailandés empezaron a apaecer alredor de 1292 d. c

Carauterístiques editar

Les sos carauterístiques más notables inclúin:

  • Ye una forma d'escritura abugida, na que la vocal implícita ye una /a/ curtia pa les consonantes que se presenten soles y una /o/ corta si la consonante inicial o'l grupu va siguíu d'otra consonante.
  • Los marcadores de tonu asítiase na parte cimera de la consonante inicial d'una sílaba o na postrera consonante d'un grupu consonante inicial.
  • Les vocales acomuñaes con consonantes nun son secuenciales: puede asitiase antes, dempués, enriba o embaxo de la so consonante acomuñada, o nuna combinación d'estes posiciones.

Esto postreru causa problemes pa la codificación informática y representación de testos.

Alfabetu editar

Consonantes editar

Símbolu Nome Institutu Real
Inicial Final
ko kai (pollu) k k
kho khai (güevu) kh k
kho khuat (botella) [obsoleta] kh k
kho khwai (búbalo) kh k
kho khon (persona) [obsoleta] kh k
kho ra-khang (campana) kh k
ngo ngu (culiebra) ng ng
cho chan (platu) ch t
cho ching (platillos) ch -
cho chang (elefante) ch t
so so (cadena) s t
cho choe (arbustu) ch -
yo ying (muyer) y n
do cha-da (tocáu) d t
to pa-tak (aguiyón) t t
tho san-than (base) th t
tho nangmon-tho (bailadora) th t
tho phu-thao (vieyu) th t
non nen (monxu noviciu) n n
do dek (neñu) d t
to tau (tortúa) t t
tho thung (bolsa) th t
tho thahan (soldáu) th t
tho thong (bandera) th t
non nu (mure) n n
bo baimai (fueya) b p
po plaa (pez) p p
pho phueng (abeya) ph -
fo fa (tapa) f -
pho phan (bandexa) ph p
fo fan (diente) f p
pho sam-phao (veleru) ph p
mo ma (caballu) m m
yo yac (xigante) y y
ro ruea (barcu) r n
lo ling (monu) l n
wo waen (aniellu) w w
so sala (Pabellón) s t
so rue-si (ermitañu) s t
so suea (tigre) s t
ho hip (arca) h
o ang (cuenca) ʔ -
ho nok-huk (curuxa) h -

Vocales editar

Los soníos vocálicos y los diptongos escríbense entemeciendo símbolos vocálicos con consonánticos y combinaciones de símbolos vocálicos. Cada vocal ye amosada na so posición correuta relativa a una consonante inicial (representada equí por un trazu "–") y dacuando tamién en forma relativa a una segunda consonante (un segundu trazu). Les vocales pueden dir enriba, embaxo, a la izquierda o a la derecha de la consonante, o en combinaciones d'estos allugamientos. Si una vocal tien partes antes y dempués de la consonante inicial, y la sílaba empieza con un grupu de consonantes, la separación va dir alredor de tol grupu consonánticu.

La pronunciación de les vocales nel cuadru, ye indicada acordies con l'Alfabetu Fonéticu Internacional AFI y la treslliteración según el Sistema Xeneral de Trescripción del Royal Thai Institute (Institutu Real Tailandés).

Símbolu Nome AFI Royal
a implícita a a
– – o implícita o o
–รร– ro han * ɑ a
–ว– tua wo * ua ua
–วย sara uai oɛj uai
–อ sara o ɔː o
–อย sara oi ɔːj oi
–ะ sara a a
–ั – mai han-akat a a
–ัย sara ai ɑj ai
–ัว sara ua ua ua
–ัวะ sara ua uaʔ ua
–า sara a a
–าย sara ai aːj ai
–าว sara ao aːw ao
–ำ sara am ɑm am
–ิ sara i i i
–ิว sara io iw io
–ี sara i i
–ึ sara ue ɯ ue
–ื sara ue ɯː ue
–ุ sara o o o
–ู sara o o
เ– sara y y
เ–็ – sara y y y
เ–ะ sara y y
เ–ย sara oei ɤːj oei
เ–อ sara oe ɤː oe
เ–อะ sara oe ɤʔ oe
เ–ิ – sara oe ɤ oe
เ–ว sara eo yːw eo
เ–า sara ao aw ao
เ–าะ sara o ɔʔ o
เ–ีย sara ia iːa ia
เ–ียะ sara ia iaʔ ia
เ–ียว sara iao io iao
เ–ือ sara uea ɯːa uea
เ–ือะ sara uea ɯaʔ uea
แ– sara ae ɛː ae
แ–ะ sara ae ɛʔ ae
แ–็ – sara ae ɛ ae
แ–ว sara aeo ɛːw aeo
โ– sara o o
โ–ะ sara o o
ใ– sara ai mai muan ɑj ai
ไ– sara ai mai malai ɑj ai
ro rue (curtia) * rue
ฤๅ ro rue (llarga) * rɯː rue
lo lue (curtia) * lue
ฦๅ lo lue (llarga) * lɯː lue

* vocales o diptongos escritos con símbolos consonantes

Númberos editar

  • ๑ (nung):: unu
  • ๒ [sɔːŋ5] : dos
  • ๓ [saːm5] : trés
  • ๔ [siː2] : cuatro
  • ๕ [haiː3] : cinco
  • ๖ [hok2] : seis
  • ๗ [ʨet2] : siete
  • ๘ [pεːt2] : ocho
  • ๙ [kaːw3] : nueve
  • 0 [el soːn2] : cero

Referencies editar

  • Charles Degnau, Lire et écrire la langue thaï, ISBN 974-7313-11-1
  • Phya Anuman Rajadhon: The Nature And Development Of The Thai Language, The Fine Arts Department, Bangkok 6th ed. 1989, (Thai culture; Bd. 10)
  • George Bradley McFarland: Thai-English Dictionary. Stanford 1972, ISBN 0-8047-0383-3
  • Manfred Kummer: Einführung in die thail. Schrift. Heidelberg 1997
  • Josef Rohrer: Wörterbuch Deutsch-Thai. Bangkok 2003, ISBN 3-89687-322-9
  • Benjawan Poomsan Becker: "Thai-Englisch/Englisch Thai with Transliteration for Non-Thai Speakers".Berkeley 2002, ISBN 1-887521-14-3

Enllaces esternos editar