Aquileo Parra
José Bonifacio Aquileo Elías Parra Gómez (12 de mayu de 1825, Barichara – 4 d'avientu de 1900, Pacho) foi un militar, home de negocios y políticu colombianu. Miembru del Partíu Lliberal, ocupó la presidencia de la República ente 1876 y 1878.
Aquileo Parra | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu | Barichara, 12 de mayu de 1825[1] |
| Nacionalidá |
 Colombia |
| Muerte | Pacho, 4 d'avientu de 1900[1] (75 años) |
| Sepultura | Cementeriu Central de Bogotá |
| Estudios | |
| Llingües falaes | castellanu[2] |
| Oficiu | políticu |
| Creencies | |
| Partíu políticu |
Partido Liberal Colombiano (es)  |
 | |
Con un nivel d'escolaridá basico, Parra foi un autodidacta.[3] Empezó la so vida profesional como comerciante de bocaos de guayaba, sombreros, y otres mercancias, llogrando constituyir una fortuna considerable tres dellos años trabayando nos puertos del ríu Magdalena (Neiva, Magangué, Mompós, etc).[4] La importancia que representaba pal comerciu l'apertura del camín de Carare, llevar a aceptar la direición de la empresa formada pa reabrir y caltener el camín, que fracasó polos asaltos qu'indíxenas rebalbos sosteníen na zona y pola escasez de productos exportables.
Parra nun se dedicó de tiempu completu a la so carrera política, yá que regularmente dexar de llau pa consagrase a los sos negocios.
Biografía editar
Aquileo Parra nació en Barichara, Santander el 12 de mayu de 1825 siendo fíu de José María Parra, un llabrador que morrió cuando él tenía trece años. La so madre, Rosalía Gómez, provenía d'una familia de mayor nivel social con participación notable na política.[5]
En payares de 1855 contrajó matrimoniu en Vélez con Lastenia Díaz, fía d'un Coronel.[6] Tres el fallecimientu de la so esposa en 1862, quedaron al so cargu trés fíos.[7]
Trayeutoria políticu-militar editar
Mientres la guerra civil colombiana de 1854, Parra coló escontra Santa Fe, pa xunise a les tropes del xeneral Tomás Cipriano de Mosquera en Pinchote col comandu del exércitu del Norte encargáu de restablecer l'orde constitucional alteriáu pol gobiernu dictatorial de José María Melo.
Confederación Granadina editar
En 1858 cuando foi instaurada la Confederación Granadina, Parra resultó escoyíu Diputáu a l'Asamblea del Estáu Soberanu de Bolívar, y n'exerciciu d'esta dignidá resultó electu como representante a la Cámara por Santander (1859), pal periodu qu'empecipiaba'l 1º de febreru de 1860.
Na invasión militar que fizo la Confederación Granadina al Estáu de Santander, Parra resultó prisioneru depués de la batalla d'El Oratoriu, asocedida'l 15 d'agostu de 1860, na que fueron ganaes les fuercies lliberales al mandu del presidente del Estáu, Antonio María Pradilla. Foi conducíu a Bogotá y permaneció na cárcel hasta'l 18 de xunetu de 1861, cuando les tropes del exércitu de Cauca en rebelión contra'l gobiernu central entraron a la capital y vencieron al exércitu del gobiernu. Combatió al llau del presidente del Estáu de Santander, Eustorgio Salgar, al exércitu del xeneral Leonardo Canal hasta ganalo. El 18 de setiembre de 1862 asumió la presidencia de l'Asamblea Constituyente de Santander.
Estaos Xuníos de Colombia editar
Estaos Xuníos de Colombia asocedió a la Confederación Granadina en 1861 —aición que foi confirmada cola constitución de 1863— dotando al país d'un sistema políticu federalista y lliberal.[8] Parra participó na Convención de Rionegro que reformó la constitución y en 1866 foi escoyíu senador y presidente d'esa corporación.[3] La so esperiencia como comerciante y empresariu lleváronlu a ocupar la secretaría de Facienda (ministeriu de Facienda) mientres los mandatos de los presidentes Manuel Murillo Toro y Santiago Pérez Manosalva ente 1872 y 1876, aportando a parte fundamental d'estos dos gobiernos.
Dos díes depués de que Parra tomó posesión de la presidencia del Estáu de Santander, asocedió'l terremotu de Cúcuta de 1875.[9] La traxedia dexó más de 3.000 muertos.[10]
Presidencia editar
Nes eleiciones presidenciales de Colombia de 1876 Parra foi postuláu como candidatu pol lliberalismu radical; opónense-y el conservador Bartolomé Calvo y el lliberal moderáu Rafael Núñez, pero Parra resulta escoyíu pal periodu 1876-1878. D'esta forma, un santandereano ocupaba per primer vegada la Presidencia de Colombia.[11]
Los dos exes del so gobiernu fueron el desarrollu de les comunicaciones (específicamente al traviés del Ferrocarril del Norte) y el fortalecimientu de la educación pública y llaica.[3] La insistencia del presidente Parra en laicizar la educación llevólu a enfrentar la oposición armada de los conservadores (guerra civil de 1876), que llevó a fuertes rebeliones contra'l gobiernu nacional especialmente nos estaos d'Antioquia, Cauca y Tolima.[3] La guerra definió gracies al respaldu que los lliberales independientes (los que sofitaren a Núñez pa la presidencia) diéron-y al presidente. Como represalia pol respaldu del cleru a la rebelión conservadora, Parra desterró por un periodu de diez años a los obispos de Pasto, Popayán, Santa Fe d'Antioquia y Medellín. Amás robla los primeros trataos pa la construcción de la Canal de Panamá que como se sabe darréu suspendióse pol Escándalu de Panamá.
Por cuenta de la so precaria salú foi sustituyíu interinamente en dos causes mientres 1877, la primer vegada pol xeneral Sergio Camargo y la segunda por Salvador Camacho Roldán.
Trayeutoria como empresariu editar
Parra empezó a trabayar como comerciante na so adolescencia, ayudando al so hermanu mayor. Instalaos en Vélez dende 1843 p'aprovechar un camín al ríu Magdalena, los hermanos recorrian dacuando'l camín llevando mercancias variaes, y trayendo productos importaos.[12]
En xineru de 1845, entamó al pie del so hermanu Jerónimo, el primer viaxe a Magangué pela vía de Carare. Nel viaxe a Magangué de 1849 tuvieron un naufraxu y anque salvaron les sos vides, parte del cargamentu que consistía en bocaos de guayaba y azucre perdióse, y los sombreros y la ropa de batán sufrieron tal avería, que nun algamar a sacase d'ellos nin la metá del costu orixinal.[12]
El viaxe de 1852 pasó ensin qu'asocediera nengún incidente, mas non asina'l de 1853, en que, allegando a dos feries, la de Magangué y la de Tacasuán, Aquileo Parra perdió nesta postrera unu de los sos hermanos; y al siguiente añu perdió tamién otru d'ellos nel puertu de Carare. Entós, yá que na última feria llograra dar un xiru a los sos negocios que faía innecesaria la continuación de tales viaxes, Parra arrenunció d'ellos definitivamente.[12]
La guerra civil colombiana de 1854 contra José María Melo afectó los negocios familiares pola perda d'un cargamentu del que s'apoderaron los enemigos que Parra. Sicasí recuperó la so fortuna esportando quina, una y bones la guerra de Crimea aumentara'l consumu d'esi productu a nivel mundial.[7]
Dende mediaos de la década de 1870 Parra tenía una finca en Sesquilé, que la so esplotación alternó a partir d'entós cola so actividá política.[7]
Últimos años y homenaxes editar
En dexando la presidencia dedicar a les actividaes agrícoles na so facienda de Pacho, pero cuasi venti años dempués, en 1897 ye llamáu a liderar al partíu lliberal contra'l gobiernu de Miguel Antonio Caro, pero ye obligáu a arrenunciar poco tiempu dempués.
Aquileo Parra morrió'l 4 d'avientu de 1900 nel caserío de La Ferrería de Pacho,[13][14] retiráu yá de toa actividá pública. Primeramente foi soterráu nel campusantu de Pacho,[13] siendo treslladáu dempués al Campusantu Central de Bogotá.[13]
En marzu de 1981 por aciu una ordenanza y un decretu roblaos por Alfonso Gómez Gómez, gobernador del Departamentu de Santander, constituyóse'l conceyu de Puerto Parra, nuna llocalidá pertenecía al conceyu de Vélez. El so nome designar n'honor a Aquileo Parra.[15]
Referencies editar
- ↑ 1,0 1,1 Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Gran Enciclopedia de Colombia del Círculu de Llectores (ed.): «Parra, Aquileo». Consultáu'l 13 de mayu de 2017.
- ↑ Salamanca, Juana (marzu de 2014). «viaxes-de don salvador-y-don-aquileo Los viaxes de Don Salvador y Don Aquileo». Consultáu'l 13 de mayu de 2017.
- ↑ Parra, Aquileo (1900). «Memories de Aquileo Parra - La mio familia». Consultáu'l 15 de mayu de 2017.
- ↑ Parra, Aquileo (1900). «Memories de Aquileo Parra - Vida pública». Consultáu'l 15 de mayu de 2017.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Melo, Jorge. «Don Aquileo Parra y la tráxica hestoria del radicalismu». Consultáu'l 15 de mayu de 2017.
- ↑ Jaramillo, Jaime. «Etapes y sentíu de la historia de Colombia». Consultáu'l 4 de mayu de 2016.
- ↑ Parra, Aquileo (1900). «Memories de Aquileo Parra - Terremotu de Cúcuta». Consultáu'l 15 de mayu de 2017.
- ↑ «Cúcuta, a la solombra d'un terremotu» (23 de xunu de 2002). Archiváu dende l'orixinal, el 1 de payares de 2016. Consultáu'l 15 de mayu de 2017.
- ↑ «La dinastía de los Santos» (26 de xunu de 2010). Consultáu'l 13 de mayu de 2017.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Parra, Aquileo (1900). «Memories de Aquileo Parra - Les feries de Magangué». Consultáu'l 15 de mayu de 2017.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Martínez, Aida (avientu de 2000). «4 d'avientu, 1900-2000. Centenariu de la muerte de Aquileo Parra. Un rellatu inéditu de les sos honres aciages». Consultáu'l 15 de mayu de 2017.
- ↑ «Sabía usté» (7 d'avientu de 1996). Consultáu'l 15 de mayu de 2017.
- ↑ «El nuesu Conceyu». Consultáu'l 16 de mayu de 2017.
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Aquileo Parra.- Memories de Aquileo Parra.
| Predecesor: Santiago Pérez Manosalva |
 1876 a 1878 |
Socesor: Julián Trujillo Largacha |
Datos: Q2859273- Multimedia: Aquileo Parra Gómez
