Atropatene
Atropatene o Media Atropatene (orixinalmente conocíu como Atropatkan y Atorpatkan) foi un antiguu reinu de l'antigüedá clásica establecíu y gobernáu por dinastíes locales iranies, en primer llugar con Darío'l Grande de Persia y más tarde por Alexandru Magnu[1] a partir del sieglu IV e.C., ya inclúi el territoriu de lo que güei ye'l Azerbaixán iranín[2]y el Curdistán iranín.[3]La so capital yera Ganzak. Atropatene tamién foi l'antepasáu nominal del nome de Azarbaijan.[4][5]
| ||||
|---|---|---|---|---|
| estáu desapaecíu | ||||
| Alministración | ||||
| Capital |
Gazaca (es)  Ardebil (es) | |||
| Forma de gobiernu | Monarquía | |||
| Llingües oficiales |
Atropatenian (en) | |||
| Relixón oficial | Zoroastrismu | |||
| Xeografía | ||||
| Coordenaes | 40°N 50°E / 40°N 50°E | |||
 | ||||
 | ||||
Mientres l'Imperiu aqueménida quedó integráu nes satrapíes de Matiana (XVIII) y Caspiana (XI).
Historia editar
Alexandru Magnu entró en 330 e.C. na rexón de Media y dio-y el gobiernu a Atropates, sátrapa y xeneral de Darío III, escontra 329 e.C.
Dempués de la muerte d'Alejandro (323 e.C.) y de la repartición establecida nel Pactu de Triparadiso (320 e.C.), nel que-y tocó la parte norte de Media, estableció un reinu independiente, conocíu como Media Atropatene o a cencielles como Atropatene. La capital foi Gandzak.
Amás de Atropates, saber de la esistencia del so socesor Artabas o Artabazo (escontra 275 e.C.) y Artabarzanes (c. 222-211 e.C.), al que Antíoco III el Grande impunxo un tratáu desventayosu en 220 e.C.
Dempués del añu 211 e.C. foi vasalla de los seléucidas, pero desconozse lo qu'asocedió en Atropatene. Hacia l'añu 180 e.C., quedó en manes d'artáxidas d'Armenia, hasta qu'en 140 e.C. foi ocupada polos partos.
Hacia l'añu 100 e.C. reinó Artavasdes, al qu'asocedió Gotarces, un arsácida que foi rei de Partia del 95 e.C. al 88 e.C.. Alredor del añu 85 e.C., Darío, el dinasta local, someter a Tigranes II d'Armenia, del que foi xenru.
A empiezos del 67 e.C., Mitrídates, el rei de Atropatene, foi unviáu contra Capadocia, onde combatió contra les guarniciones romanes y aniquilar. Nel branu de dichu añu apoderaba yá una bona parte del país, pero'l cursu de la guerra empezó a dir mal y en 66 e.C. Tigranes quedó so proteición romana y Atropatene recuperó la so independencia.
Cuando Mitrídates, xubir al tronu de Partia, dio'l reinu a Ariobarzanes. Hacia l'añu 35 e.C. baxu Marcu Antoniu, Atropatene convertir en veceru de Roma. La fía del rei, llamada Iotape, casóse col monarca d'Armenia Alejandro Helios (fíu de Marco Antonio y Cleopatra). Artaxias II recuperó'l tronu armeniu (32 e.C.) con ayuda de los partos, y amás recibió'l reinu de Atropatene (Artaxias I) del so aliáu y proteutor, el rei de Partia (30 e.C.).
Tres la muerte del rei armeniu Artavasdes IV nel añu 2 e.C. nun combate, los romanos apurrieron la corona armenia a Ariobarzanes, fíu del rei Artabas de Atropatene, d'orixe medo y que foi aceptáu polos nobles, por cuenta de les sos bones cualidaes. Nel añu 4, Ariobarzanes (II de Atropatene) morrió nun accidente y los dos corones pasaron al so fíu, llamáu Artavasdes (II de Atropatene) que foi asesináu dos años dempués. A partir d'entós, Atropatene y Armenia tomaron caminos separaos. En Atropatene apaeció un rei de nome Ariovasto, posiblemente hermanu de Artavasdes II. Diversos príncipes arsácidas gobernaron dempués: Artabano que dende'l 12 yera rei de los partos; Vonones, rei de los partos, nel 51; Pacoro y otros. El reinu, vasallu de los partos, subsistió hasta la conquista sasánida en 226.
Llista de gobernantes editar
Anque la llista nun ta completa, recueye los gobernantes conocíos como reis de Media Atropatene..
- Atropates dende 320s BC hasta una fecha desconocida;
- Artabazanes (florió nel sieglu III e.C.) gobernó dende l'añu 221 e.C. o 220 e.C., un contemporaneu del rei griegu seléucida Antíoco III el Grande. Dizse que yera nietu paternu del rei persa Darío II del so matrimoniu cola fía de Gobryas;[6][7][8]
- Mitrídates (100 e.C. - 66 e.C.), gobernó dende 67 e.C. hasta ca. 66 e.C. que yera cuñáu del rei armeniu Tigranes el Grande;[9]
- Ariobarzanes I (ca. 85 e.C. - 56 e.C.), gobernó dende 65 e.C. hasta 56 e.C.;
- Artavasdes I (65 e.C.-20 e.C.), gobernó dende 56 e.C. hasta 31 e.C.. Fíu de los Ariobarzanes enriba mentaes;[11] y cuñáu del rei Antíoco I Theos de Comagene;[12]
- Asinnalus (florió nel sieglu I e.C.), gobernó dende 30 e.C.hasta una fecha desconocida nos años 20 e.C.;
- Ariobarzanes II ( 40 e.C. - 4), gobernó dende ca. 28 e.C. hasta'l 20 e.C. hasta 4[13] y sirvió como King of Armenia from 2 BC to 4[13]
- Artavasdes II, que sirvió como Artavasdes III ( 20 e.C. - 6), rei de Media Atropatene y Armenia dende l'añu 4 al añu 6;[13]
- Artabanus (florió segunda metá del sieglu I), nietu de Artavasdes I,[12] gobernó dende'l 6 hasta l'añu 10;
- Vonones (florió na segunda metá del sieglu I), hermanu de Artabanus, gobernó dende'l 11? hasta l'añu 51;[12]
- Pacorus (florió nel sieglu I y primer metá del sieglu II), hermanu del anterio, gobernó dende'l 51 hasta l'añu 78.
Referencies editar
- ↑ Susan M. Sherwin-White, Amélie Kuhrt, "From Samarkhand to Sardis: a new approach to the Seleucid Empire", University of California Press, 1993. pg 78:"The independence of the area Media Atropatene, named after Atropates, satrap of Media under Darius and Alexander (now Azerbaijan), under local Iranian dynasts, was pre-Selecuid".
- ↑ Benson, Douglas S., Ancient Egypt's warfare: a survey of armed conflict in the chronology of ancient Egypt, 1600 BC-30 BC, D. S. Benson, https://books.google.com/?id=OMRyAAAAMAAJ&q=Atropatena+Iranian+Azerbaijan&dq=Atropatena+Iranian+Azerbaijan&cd=3
- ↑ Media Atropatene, Compiled by S.Y. Kroll, 1994 in Barrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-by-map Directory, Richard J. A. Talbert, Princeton University Press, 2000. Volume 2. pg 1292: "The map approximates the region called by Greek authors Media Atropatene after Atropates, the satrap of Alexander who governed there and later became an independent ruler. The modern name Azerbaijan derives from Atropatene. Originally, Media Atropatene was the northern part of greater Media. To the north, it was separated from Armenia by the River Araxes. To the east, it extended as far as the mountains along the Caspian Sea, and to the west as far as Lake Urmia (ancient Matiane Limne) and the mountains of present-day Kurdistan. The River Amardos may have been the southern border.". pg 1293: "Another important site (but not as large as the places just noted) is the famous fire-temple Adur Gushnasp, situated high in the Kurdish mountains at the holy lake of Takht-i Suleiman, and never mentioned by any ancient western source. It "[1].
- ↑ Yarshater, Ehsan, The Cambridge history of Iran, Cambridge University Press, p. 1408, ISBN 978-0-521-20092-9, «Atropatene see Azarbaijan»
- ↑ Houtsma, M. T.; Arnold, T. W.; Wensinck, A. J. (1993). Y.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, 134, BRILL. ISBN 90-04-09796-1, ISBN 978-90-04-09796-4.
- ↑ ARTABAZANES, Encyclopedia Iranica
- ↑ García Sánchez, M (2005): "La figura del socesor del Gran Rei na Persia Aqueménida", in V. Troncoso (ed.), Anexos Gerión 9, La figura del socesor nes monarquíes de dómina helenística.
- ↑ Hallock, R (1985): "The evidence of the Persepolis Tablets", n'I Gershevitch (ed.) The Cambridge History of Iran v. 2, p. 591.
- ↑ Cassius Dio, 36.14
- ↑ Azerbaijan iii. Pre-Islamic History, Atropates, Persian satrap of Media, made himself independent in 321 B.C. Thereafter Greek and Latin writers named the territory as Media Atropatene or, less frequently, Media Minor: Parthian period
- ↑ Ptolemaic Genealogy: Tryphaena, Footnote 13
- ↑ 12,0 12,1 12,2 Ptolemaic Genealogy: Affiliated Lines, Descendant Lines
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Swan, P.M. (2004), The Augustan Succession: An Historical Commentary on Cassius Dio's Roman History, Books 55-56 (9 B.C.-A.D. 14), p.114, Oxford University Press
Datos: Q260437
Multimedia: Atropatene
