Bolzano

Bolzano
Alministración
País	Italia
Rexón con estatutu especial	Trentino-Tirol del Sur
Provincia	Provincia autónoma de Bolzano
Tipu d'entidá	comuña d'Italia
Mayor of Bolzano (en)	Renzo Caramaschi
Nome oficial	Bolzano (it); Bozen (de)
Nome llocal	Bolzano (it); Bozen (de)
Códigu postal	39100
Xeografía
Coordenaes	46°29′53″N 11°21′17″E / 46.498113°N 11.35478°E
	Bolzano Bolzano (Italia)
Superficie	52.29 km²
Altitú	262 m
Llenda con	Appiano sulla Strada del Vino (es) , Laives (es) , Nova Ponente (es) , San Genesio Atesino (es) , Vadena (es) , Cornedo all'Isarco (es) , Renon (es) y Terlano (es)
Demografía
Población	106 107 hab. (1r xineru 2023)
Porcentaxe	19.98% de Provincia autónoma de Bolzano; 9.9% de Trentino-Tirol del Sur; 0.18% de Italia
Densidá	2029,2 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	0471
Estaya horaria	UTC+01:00 (horariu estándar); UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	La Paz, Maratea (es) , Sopron (es) , Dachau y Erlangen
	opencity.comune.bolzano.it

Bolzano (alemán: Bozen; ladín: Bulsan o Balsan) ye una ciudá italiana y la capital de la Provincia autónoma de Bolzano (n'alemán: Autonome Provinz Bozen - Südtirol).

La capital del Alto Adigio ye una ciudá billingüe na que se fala principalmente italianu (con un cuartu de población que fala'l alemán). Ye tamién la más poblada de la rexón de Trentín-Altu Adigio.

Bolzano foi dende siempres una ciudá comercial y anguaño ye tamién un activu centru industrial y turísticu.

Xeografía editar

Llocalización de Bolzano na provincia de Bolzano.

La ciudá tien 52,34 km² de superficie.

Topar na confluencia ente'l ríu Isarco (que desagua aína nel ríu Adigio) y el ríu Tálvera.

Historia editar

Tuvo pobláu dende la dómina romana por "ladinos". Na Edá Media foi escenariu de repitíes lluches de predominiu ente longobardos y alemanes, lluches que traxeron consigo, ente otres coses, la xermanización de la mayoría de los sos habitantes mientres los sieglos anteriores al Renacimientu.

Depués perteneció mientres llargu tiempu al principáu de Trento, antes de pasar a los condes de Tirol y depués a los Habsburgu. Bolzano foi territoriu austriacu hasta 1918, y tres la derrota austriaca na Primer Guerra Mundial foi xuníu a Italia xunto cola actual Provincia autónoma de Bolzano.

Evolución demográfica editar

Gráfica d'evolución demográfica de Bolzano ente 1811 y 2011

fonte ASTAT - elaborazione grafica a cura di Wikipedia

Población editar

Catedral de Bolzano, construyida sobre una antigua ilesia romana

La población de la ciudá en 2009 yera de 103.135 habitantes, de los cualos cuasi 3/4 son d'etnia y llingua italiana.

Grupos llingüísticos editar

La población de la ciudá fala italianu (73%), alemán (26,29%) y ladín (0,71%), a diferencia de lo qu'asocede nel restu de la provincia autónoma, onde la mayoría fala l'alemán.

Monumentos editar

Duomo (Catedral). Foi fundada nel sieglu XII y reconstruyida nel XIV con lineamientos góticos. El so esterior ye bien peculiar pol teyáu con dibuxos xeométricos polícromados.

Muséu d'Arqueoloxía del Tirol del Sur. Ye conocíu principalmente por allugar la momia d'Ötzi (l'home de los xelos). Foi fundáu en 1998 y recibe a munchos visitantes mientres tol añu.