El chelín austriacu (Schilling) yera la moneda de cursu llegal d'Austria antes de la introducción del Euru en 2002. Estremar en 100 Groschen. L'abreviatura oficial según la normativa ISO 4217 ye ATS. El cambéu oficial preestablecido foi de 1 EUR = 13,7603 ATS.

Chelín austriacu
País Austria y Primer República d'Austria
Entidá emisora Banco Nacional de Austria (es) Traducir
Primer emisión 1r marzu 1925
Última emisión 12 febreru 2002
Símbolu S y öS
Códigu ISO 4217 ATS
corona austriaca (es) Traducir Chelín austriacu euru
Cambiar los datos en Wikidata

Historia editar

Primer chelín editar

El chelín creóse'l 20 d'avientu de 1924 (Schillingrechnungsgesetz), reemplazando a la corona austriaca con una tasa de cambéu de 1 ATS = 10.000 corones austriaques, ya introducióse físicamente'l 1 de marzu de 1925. En 1938 tres el Anschluss foi abolíu y camudóse a 2 reichsmark por 3 chelines.

Segundu chelín editar

Tres la II Guerra Mundial el chelín volvió ser la moneda de cursu llegal. En 1945 les tropes aliaes introducieron billetes dataos en 1944 en denominaciones de 50 groschen a 100 chelines. La tasa de cambéu que s'afitó foi de 1 RM = 1 ATS, llindáu a 150 ATS por persona. El Bancu Nacional empezó a emitir billetes en 1945 y la primer moneda que s'acuñó foi en 1946.

Aprobóse una nueva llei'l 21 de payares de 1947 que dexaba l'acuñamientu d'un nuevu chelín. Los primeros billetes podíen camudase al par los primeres 150 ATS, y a 1 nuevu chelín por trés antiguos en cantidaes cimeres. Les monedes nun sufrieron esta reforma. Nos años 50 el chelín estabilizóse y amestóse al dólar d'Estaos Xuníos con una tasa de cambéu de 1 USD = 26 ATS. Tres los Alcuerdos de Bretton Woods en 1971 el chelín amestar a otres divises y en 1976 afitó'l so tipu de cambéu al marcu alemán.

Anque'l euru sustituyó al chelín en 1999, los billetes y monedes d'euru nun s'introducieron hasta 2002, con un periodu d'adaptación que duró hasta'l 28 de febreru. Los billetes y monedes con denominaciones en chelines van poder camudase indefinidamente en cualquier caña del Bancu Nacional d'Austria.

Monedes editar

Primer chelín editar

En 1925 introduciéronse monedes de 1 y 2 groschen de bronce-aluminiu, 10 groschen de cuproníquel y ½ y 1 chelín de plata, siguíes de 5 groschen de cuproníquel en 1931. En 1934 reemplazóse la plata pol cuproníquel nes monedes de ½ y 1 chelín, al empar que s'introducieron 5 chelines de plata. Estes monedes siguieron produciéndose hasta 1938.

Segundu chelín editar

Ente 1947 y 1952 introduciéronse monedes en denominacioes de 1, 2, 5, 10, 20 y 50 groschen, y 1, 2 y 5 chelines. Les monedes de 2 y 50 groschen y 1, 2, y 5 chelines acuñar n'aluminiu, según el segundu tipu de monedes de 10 groschen. Les primeres monedes de 1, 5 y 10 groschen acuñar en cinc, xunto coles de 20 groschen en bronce-aluminiu. La moneda de 1 groschen solo acuñóse en 1947 al empar que les denominaciones de 20 groschen y 2 chelines dexaron de fabricase en 1954 y 1952 respeutivamente. En 1957 introduciéronse monedes de 10 chelines de plata, siguíes de 50 groschen y 1 chelín en bronce-aluminiu en 1959, y 5 chelines de plata en 1960. El cuproníquel sustituyó a la plata nes monedes de 5 y 10 chelines na década de los 70, y en 1980 introducióse una nueva moneda de 20 chelines de bronce-aluminiu.

Antes de l'adopción del euru les monedes de cursu llegal yeren les siguientes. Los valores inferiores a 10 groschen yeren de cursu llegal, anque por cuenta del so baxu valor yera bien raru veles en circulación.

Denominación Emisión Metal Diámetru
(mm)
Pesu
(g)
Cantar Anverso Aviesu Imaxe
Aniellu Centru
1 Groschen 1947 Zn 17,00 1,80 Escudu d'armes
REPUBLIK ÖSTERREICH
1 GROSCHEN
Edelweiss
añu d'acuñamientu |

 

2 Groschen 1950-1994 Al 18,00 0,90 Escudu d'armes 2 GROSCHEN
REPUBLIK ÖSTERREICH
añu d'acuñamientu
 
5 Groschen 1948-1994 Zn 19,00 2,50 Escudu d'armes
REPUBLIK ÖSTERREICH
5 GROSCHEN
Edelweiss
añu d'acuñamientu
 
10 Groschen 1951-2001 Al 20,00 1,10 Escudu d'armes
REPUBLIK ÖSTERREICH
10 · 10
10 GROSCHEN
añu d'acuñamientu
50 Groschen 1959-2001 Cu+Ni+Zn 19,50 3,00 Escudu d'armes
REPUBLIK ÖSTERREICH
50 GROSCHEN
Prímula
añu d'acuñamientu
1 Chelín 1959-2001 Cu+Ni+Zn 22,50 4,20 EIN SCHILLING
Edelweiss
1 SCHILLING
REPUBLIK ÖSTERREICH
añu d'acuñamientu
5 Chelines 1969-2001 Cu+Ni 23,50 4,80 Caballu Lipizzaner
REPUBLIK ÖSTERREICH
5 SCHILLING
Escudu d'armes
Cañes de lloréu
añu d'acuñamientu
10 Chelines 1974-2001 Cu+Ni 26,00 6,20 Escudu d'armes
REPUBLIK ÖSTERREICH
10 SCHILLING
Muyer de Wachau
20 Chelines 1980-1993 Cu+Ni+Zn 27,70 8,00 Llisu
· · ·
Nueve provincies
austriaques personificaes
REPUBLIK ÖSTERREICH
20 · ZWANZIG SCHILLING
añu d'acuñamientu
50 Chelines 1996-2001 Cu+Al+Ni Cu+Ni 26,50 8,15 Varia
(conmemorativa)
50 SCHILLING
Escudos de los nueve
provincies austriaques
REPUBLIK ÖSTERREICH

Billetes editar

Primer chelín editar

En 1925 el Bancu Nacional d'Austria emitió billetes en denominaciones de 5, 10, 20, 100 y 1.000 chelines, coles denominaciones de 500 chelines en 1929.

Segundu chelín editar

En 1945 les tropes aliaes introducieron billetes dataos en 1944 en denominaciones de 50 groschen, y 1, 2, 5, 10, 20, 25, 50, 100 y 1.000 chelines. El Bancu Nacional tamién emitió billetes en denominaciones de 5, 10, 20, 50, 100 y 1.000 chelines. Cola reforma monetaria de 1947 introduciéronse nuevos billetes en denominaciones de 10, 20, 100 y 1.000 chelines, con una nueva emisión de 50 chelines en 1951, y de 500 chelines en 1953. En 1957 el billete de 10 chelines foi sustituyíu por una moneda. Sicasí, anque en 1980 introducióse una nueva moneda de 20 chelines, el billete nun foi sustituyíu. En 1988 introducióse un nuevu billete de 5.000 chelines.

Los billetes en circulación antes de la entrada del euru yeren los de les denominaciones siguientes:

Series de 1983-2001
Denominación Efixe Color predominante Dimensiones Imaxe del anverso Imaxe del aviesu
20 Chelines Moritz Daffinger Marrón 61,50 x 123 mm
50 Chelines Sigmund Freud

65 x 130 mm

100 Chelines Eugen von Böhm-Bawerk

68,50 x 137 mm

500 Chelines Rosa Mayreder

72 x 147 mm

1.000 Chelines Karl Landsteiner Azul 72 x 154 mm
5.000 Chelines Wolfgang Amadeus Mozart

78 x 160 mm

Referencies editar

Enllaces esternos editar