Fay Ajzenberg-Selove

Fay Ajzenberg-Selove (13 de febreru de 1926, Berlín – 8 d'agostu de 2012, Haverford ^(en) ) foi una física nuclear alemana. Ye conocida pol so trabayu esperimental na espectroscopia nuclear d'elementos llixeros, y poles sos revisiones añales de los niveles d'enerxía de los nucleos atómicos llixeros. Foi gallardoniada cola Medaya Nacional de la Ciencia 2007.

Fay Ajzenberg-Selove
Vida
Nacimientu	Berlín, 13 de febreru de 1926
Nacionalidá	Estaos Xuníos
Muerte	Haverford (en) , 8 d'agostu de 2012 (86 años)
Familia
Casada con	Walter Selove
Estudios
Estudios	Universidá de Wisconsin-Madison Universidá de Michigan Universidá de Columbia
Oficiu	física, profesora universitaria, física nuclear
Emplegadores	Universidá de Boston Universidá de Pennsylvania Smith College (es) Universidá d'Illinois en Chicago
Premios	ver Miembro de la Sociedad Estadounidense de Física Beca Guggenheim  (1965) Dwight Nicholson Medal for Outreach  (1999) Medaya Nacional de Ciencia  (2007)
Creencies
Relixón	ateísmu

Reseña biográfica

Nacencia ya infancia

Fay Ajzenberg nació nel distritu Neubabel de Berlín en 1926. El so amáu padre, Moisei (Misha) Abramovich Aisenberg (c. 1890-1962), anque nacíu nuna familia xudía probe y piadosa de Varsovia, saliera de la probeza por ser, en pallabres de la so fía, "duru, intelixente y adaptable" cualidaes que queden representaes al traviés de les munches vicisitúes de la so vida. Misha tenía tres hermanos y dos hermanes, de los cualos unu, Luba, morrió nel Holocaustu. Un hermanu morrió ceo en Polonia, ente que un hermanu y dos hermanes camudar a Palestina. Una d'estes postreres, Vera, casóse con Leonid Doljanski, un médicu del Hospital Hadassah, de Xerusalén, que morrió'l 13 d'abril de 1948, nuna emboscada árabe contra l'ambulancia na qu'él y otros miembros del personal de Hadassah viaxaben.

Con una beca del zar, Misha estudió Inxeniería Minera de l'Academia de Mines de San Petersburgu y tamién aprendió a falar con fluidez dellos idiomes europeos. La so esposa, Olga Naiditch, nació en Pinsk, pero cuando los sos padres morrieron treslladóse a San Petersburgu, onde'l so hermanu Isaac construyera un gran negociu rellacionáu col alcohol. Isaac foi unu de los primeros sionistes y entamó l'esquema d'auto-imposición al que contribuyeron Xudíos pa mercar tierres en Palestina. La so casa yera más tradicional que la de los padres de Fay, que yeren bien similares a él, agnósticos anque tamién yeren Xudíos culturales. En San Petersburgu, Olga terminó los sos estudios secundarios y empezó estudios na Academia de Música. Anque yera una pianista talentosa, nun taba interesada nuna carrera musical. Misha y Olga casáronse bien nuevos. La so fía mayor, Yvette (Iva), nació cuando dambos teníen ventiún.

La pareya treslladóse a Berlín y, en 1930, a París, onde Isaac Naiditch punxo a Misha al cargu de la so fábrica d'azucre en Lieusaint, una pequeña ciudá a unos venti milles de la capital.

Fay asistió al Llicéu Victor-Duruy, al qu'atopaba intelectualmente aburríu y onde foi tratada como una estraña polos sos compañeru de clase. Ella foi, sicasí, en gran midida influyida pola hermana mayor d'Olga, Sara, una psicóloga freudiana que lu ayudar a entender la so rellación colos sos padres, y por Lida Nakhimovich, ocho años mayor qu'ella, una comunista que non yá convirtió a Fay nuna llectora voraz de política la conciencia, sinón que tamién-y enseñó a apreciar la poesía de Verlaine y García Lorca. Fay llueu se convirtió nuna gran llectora y, col sofitu del so padre, a quien yera bien cercana, tomó un gran interés en temes científiques. Creció sol supuestu de que, como él, dalgún día tendría una carrera d'inxeniería. Siendo entá mozu, decidió "vivir una vida que nun llamentaría cuando tuviera morriendo".

Cola invasión alemana de Francia'l 10 de mayu de 1940, la familia aventurar nun viaxe llargu, difícil y llenu de peligru, que los llevó dende Bretaña hasta Toulouse y, finalmente, al traviés de la frontera de Lisboa, Portugal. En tou momentu, l'inxeniu y la mente abierta de Misha, combinaos coles habilidaes llingüístiques de Fay y la personalidá fuerte p'asegurar la resistencia en momentos de crisis fueron de vital importancia pa sobrevivir. N'avientu de 1940 llegó a los Ajzenbergs Nueva York, anque ensin Yvette, que'l so home, Ziutek Louria, taba sirviendo na Fuercia Aérea francesa. Ellos viaxaron nun primer momentu a la República Dominicana, pa la que Misha, como un profesional espertu, llograra una visa. Funcionarios d'inmigración estauxunidenses, so la creencia de que, ello ye que la intención yera permanecer nel país, encarcelar na isla de Ellis, de la que fueron rescataos por Isaac, que les sos actividaes Sionistes contautar con una serie de Xudíos d'América que lo ayudar a entrar nos Estaos Xuníos. Col fin de llograr visaos pa tola familia primero tuvo que salir del país y aplicar a un consuláu d'EE.XX. Dempués de tres meses gloriosos en Nueva York, una ciudá cola que Fay quedó darréu namorada, la familia treslladóse a L'Habana y dempués d'unes selmanes recibió los visaos deseyaos. N'abril de 1941 embarcar de regresu a Nueva York, onde Yvette y el so home finalmente xuniéronse a ellos. Encamentada pola so madre pa volver a los estudios, Yvette, finalmente, convertir nuna profesora de llingües romances nel Queens College, N.Y.

Fay Ajzenberg asistió a la escuela de chico Julia Richman High School en Manhattan, ante la insistencia del so padre de qu'aprendiera a escribir, lo mesmo que de que cursara les materies académiques necesaries pa ganase la vida en casu de nun ser aceptada na universidá. Sicasí, Ajzenberg foi aceptada tantu pola Universidá de Michigan como por Purdue ya inclusive foi entrevistada pol Institutu de Teunoloxía de Massachusetts, onde aprendió qu'había un numerus clausus pa les muyeres, según pa los Xudíos. Finalmente escoyó Michigan, onde ella yera la única muyer nuna clase con un centenar d'homes. Magar los estudios d'inxeniería resultaron desaparentes pal so talentu, atopó a los cursos de física intelectualmente estimulante y, dempués de graduase de Michigan en 1946, empezó a tomar cursos de física na Universidá de Columbia. Un branu pasáu nos llaboratorios de rayos cósmicos nos Alpes suizos en 1949 confirmó que la so eleición yera la correuta. Inscribióse como estudiante de doctoráu de la Universidá de Wisconsin, Madison pa recibir finalmente un doctoráu en 1952.

Carrera profesional y años maduros

Atopar un trabayu nun foi fácil pa una física muyer, pero Ajzenberg tuvo la suerte de consiguir una plaza d'un añu nel Smith College en Northampton, Massachusetts y tamién empezó a investigar el cáncer por aciu la conmutación ente Smith y el llaboratoriu Van de Graff del Institutu de Massachusetts Technology en Cambridge. Lo más importante foi qu'empezó a collaborar con Thomas Lauritsen del Institutu de Teunoloxía de California (Caltech). Xuntos, empezando en 1951, producieron una compilación añal de gran valor, estudiando los niveles d'enerxía de la lluz nuclear, que dende va delles décades apaez en delles revistes profesionales, principalmente de física nuclear. Estes revisiones añales, que representó la meyor de les investigaciones del añu na so tema, fueron referíes como "la biblia de los científicos nucleares '." En 1994 Ajzenstadt publicó ventiséis d'estos documentos, con un total d'aproximao cinco mil páxines.

Tres una busca de trabayu permanente, Ajzenberg solicitó un puestu como profesor asistente na Universidá de Boston, cola esperanza d'establecer un pequeñu grupu de trabayu nuclear ensin dexar de trabayar nel MIT como científica. Contratada pol presidente del departamentu, ella se enfureció cuando'l decanu de la universidá retayó-y el salariu alcordáu pol quince per cientu al enterase de que'l nuevu miembru de la facultá yera una muyer. Ella refugó la ufierta y, finalmente, el decanu allandióse, pero agora aprendiera de la esperiencia la naturaleza sexista de la vida universitaria d'Estaos Xuníos na década de 1950. Quedar na Universidá de Boston dende 1953 hasta 1957.

Na seronda de 1954 la so amiga Marietta Bohr, esposa de Nils Bohr, díxo-y a Ajzenberg qu'ella tendría de casase ya informólu qu'atopara la pareya ideal pa ella, un escelente físicu esperimental de la Universidá de Harvard, Walter (Wally) Selove. Poco dempués, Ajzenberg foi a escuchar a Selove nun coloquiu nel MIT y rápido namoróse d'él. Él yera cinco años mayor qu'ella, yera'l fíu de Rose Feld y Abraham Yoselevich, qu'emigrara a los Estaos Xuníos dende Europa del Este a principios de sieglu. Conociérense nos Estaos Xuníos y teníen cinco fíos, cuatro varones y una muyer. Unu de los neños morrió nuevu. Wally yera'l más nuevu de los mozos. Mientres seis meses Fay llevó a cabu una campaña atélite, pero ensin ésitu pa faer que se namorara d'ella. En mayu de 1955 finalmente tuvo ésitu. La pareya casó'l 18 d'avientu. Ante la insistencia de Walter, Fay llevaba un llargu vistíu blancu y un rabín ofició la ceremonia. A pesar de que trató mientres diez años pa tener un fíu, Fay yera incapaz de concebir. El matrimoniu convertir nun ésitu de doble carrera, una asociación de sofitu mutuu. Walter finalmente afayó una partícula que llamó por Fay, el F-Zero, conocíu ente los sos amigos como'l faon.

En 1956, coles mesmes que al so home ufiertábase-y una cátedra acomuñada de la Universidá de Pennsylvania, Ajzenberg-Selove foi contratada pola Universidá de Haverford namái pa homes, onde se convirtió na primer muyer en trabayar a tiempu completu na facultá, y la pareya mercó una casa en Havertown. Mientres los sos primeros siete años en Haverford, onde había pocos centros d'investigación, Ajzenberg-Selove escribió dellos trabayos d'investigación, según tres artículos de revisión en collaboración con Lauritsen. Ella arreyó a los sos estudiantes de pregrado na investigación y escribió trabayos con ellos.

Ajzenberg-Selove empezara a viaxar a xuntes profesionales internacionales, la primera de les cualos, en 1957, foi nel Institutu Weizmann en Rehovot. En 1962 foi xubida a la categoría de profesor, anque tamién esperimentó dalgún tipu de discriminación basada nel xéneru. En 1964, dióse-y una beca Guggenheim, que consistía en faer investigación mientres un añu nel Llaboratoriu Nacional Lawrence Berkeley. A finales de 1969, incómoda cola politización de la vida académica en Haverford so un nuevu presidente, aceptó una posición ensin plaza fixa como profesora d'investigación de física de la Universidá de Pennsylvania.

En setiembre de 1970 Ajzenberg-Selove someter a una mastectomía radical estendida. A pesar del procesu de rehabilitación doliosu pa recuperar el plenu usu del so brazu derechu, alcordó entamar un primer alcuentru sobre "Muyeres en Física" na xunta nacional de la American Physical Society en febreru de 1971. Cola asistencia de seiscientos miembros de la APS, la xunta foi un enorme ésitu y espertó un gran alderique interesante. Formóse un Comité sobre la Condición de la Muyer de la Física.

Ajzenberg-Selove siguió la so batalla contra'l sexismu. En 1972, cuando'l Departamentu de Física de la Universidá de Pennsylvania anunció que contrataría a trés nuevos físicos permanentes, aplicó a una d'estes posiciones. Resultó sorprendida y decepcionada cuando los sos colegues votaron en contra d'ella, por cuenta de "publicaciones d'investigación desaparentes" y por cuenta de la so edá (tenía cuarenta y seis años) . Dellos meses más tarde, Ajzenberg-Selove foi escoyida presidente de la división de la física nuclear de la American Physical Society. Decidida a nun dexar ante la discriminación, interpúnxose una querella contra la Universidá de Pennsylvania cola Comisión d'Igualdá d'Oportunidaes y la Comisión Federal de Rellaciones Humanes de Pennsylvania. Como pruebes, ella utilizaba'l númberu de cites, comparando'l númberu de vegaes que la so obra fuera citada n'artículos científicos col númberu de cites de cada miembru del so departamentu. L'únicu que tuvo una tasa más alta que la citación mesma yera J. Robert Schrieffer, un premiu Nobel. Arriendes d'ello, n'ochobre de 1973, riquir a la universidá ufierta-y una plaza de profesora titular de física, retroactiva al 1 de xunetu d'esi añu. Ella convirtióse na segunda muyer profesora na Universidá de la Escuela d'Artes y Ciencies de Pennsylvania, pero calcúlase que la llucha costára-y quince hores bien dolioses.

En 1982, a Ajzenberg-Selove, que tuviera mientres dalgún tiempu arreyada na política na ciencia, diagnosticóse-y un cáncer que s'esvalixó al traviés de los conductos del so pechu esquierdu ya invadió unu de los sos ganglios linfáticos. Foi prescrita quimioterapia inmediata, pero ella aportunó en dir primero a Londres pa unes vacaciones d'Añu Nuevu planiada col so home. La quimioterapia provocó-y cáncer de vexiga y una perda de la memoria que la llevó a dexar d'enseñar en 1988. Ella siguió participando na investigación sobre la reacción nuclear inducida por Triton en Daresbury n'Inglaterra y depués na reacción inducida pola lluz d'iones no fondero pa la Universidá d'Indiana en Bloomington ciclotrón. Sicasí, dempués de 1989, l'esfuerciu físicu resultó ser demasiáu grande por que siguiera. N'avientu de 1990 terminar el so trabayu nos artículos científicos. El so cáncer de mama, la quimioterapia, un traumáticu choque fronteru con un motociclista que circulaba a escesu de velocidá, el cáncer de vexiga y la so esmolición por Wally, que desenvolviera problemes de salú propios, contribuyeron a qu'ella tuviera un nivel altu de l'ansiedá y la roxura. Convertir n'adicta a les melecines contra l'ansiedá.

Como yera una profesora dedicada con un intensu amor al oficiu, Ajzenberg siguió trabayando na Universidá de Pennsylvania. En 1991 llogró'l Premiu de la Fundación Lindbäck pa la Enseñanza. Na so autobiografía, "Una cuestión d'eleición: Memories d'un físicu femenín (1994)", dedicó una parte significativa de les sos reflexones finales a la tema de la muyer na ciencia, que revela una conocencia de les desigualdaes continues y la discriminación, lo mesmo que de les cuestiones personales y los dilemes qu'enfrenten les muyeres al intentar combinar la familia y oficiu.

Fay recibiendo la Medaya Nacional de Ciencia en 2008

Delles publicaciones

• A matter of choices, Rutgers University Press 1994 (autobiografía)

• Nuclear spectroscopy, 2 v. Academic Press 1960, reimpreso 1966

• con Ernest K. Warburton Nuclear spectroscopy, Physics Today, nov 1983

Premios y reconocencies

• Fellow de l'Asociación Americana pa la Meyora de la Ciencia *

Fellow, American Physical Society

• Presidente de la División de Física. Sociedá Americana de Física Nuclear (1973-1974)
• Premiu a la Enseñanza Distinguida, Fundación María Lindbeck y Cristianu (1991)
• Medaya Nicholson por servicios humanitarios, American Physical Society (1999)
• Distinguíos Alumni Award Fellow de la Universidá de Wisconsin, Departamentu de Física (2001)

Referencies

• «FAY FAYAJZENBERG-SELOVE» (inglés). Consultáu'l 10 d'abril de 2016.

• «Fay Ajzenberg-Selove» (inglés). Consultáu'l 10 d'abril de 2016.

• Datos: Q1395779
• Multimedia: Fay Ajzenberg-Selove (physicist)