Golfu de Carpentaria
El golfu de Carpentaria (inglés: Gulf of Carpentaria ) ye un gran entrante pocu fondu na mariña septentrional australiana del mar de Arafura, el mar alcontráu ente Australia y Nueva Guinea. Alministrativamente, les mariñes del golfu pretenecen a los estaos australianos de Territoriu del Norte y Queensland.
| Golfu de Carpentaria | |
|---|---|
| Gulf of Carpentaria (en) | |
 | |
| Situación | |
| País |  Australia |
| Tipu | golfu |
| Parte de | Mar d'Arafura |
| Coordenaes | 13°45′S 139°00′E / 13.75°S 139°E |
  Golfu de Carpentaria Golfu de Carpentaria (Australia) | |
| Datos | |
| Superficie | 300 000 km² |
| Noamáu por |
Carpentaria (en)  |
| Fondura | 82 m |
 | |
Xeografía editar
El golfu de Carpentaria, xeneralmente, tien como llende norte una llinia definida dende punta Slade (la esquina noroeste de la península del Cabu York), nel nordeste, hasta'l cabu Arnhem (el puntu más oriental de la Tierra de Arnhem), nel oeste. Na so boca, el golfu tien 590 km d'anchu, y más al sur, 675 km. El llargor de norte a sur ye de más de 700 km. Ocupa una superficie d'agua d'alredor de 300.000 km². La fondura polo xeneral ye d'ente 55 y 66 m y nun entepasa de 82 m.[1]
La tierra qu'arrodia'l golfu ye polo xeneral plana y baxa. Escontra l'oeste atopa la tierra de Arnhem y la parte norte del Territoriu del Norte. Pel este estiéndese la península del Cabu York. L'área escontra'l sur (que al igual que la península de cabo York, forma parte de Queensland) ye llamada «territoriu del golfu» o «el golfu» a seques.
En términos xeolóxicos, el golfu ye mozu —yá que mientres la postrera era glacial tuvo secu (gran parte de la plataforma continental Sahul, que subyace sol golfu, yera tierra firme).
Xeografía marítima editar
Delles vegaes el golfu de Arafura suel considerase como un mar independiente del mar de Arafura, pero la máxima autoridá internacional en materia de delimitación de mares, la Organización Hidrográfica Internacional («International Hydrographic Organization, IHO), nun lo considera como un mar sinón parte del mar de Arafura. Na so publicación de referencia mundial, «Limits of oceans and seas» (Llendes d'océanos y mares, 3ª edición de 1953) el mar de Arafura tien asignáu'l númberu d'identificación 48h.
Clima editar
El clima ye templáu y húmedu, con dos estaciones al añu. La estación seca empieza n'abril y llega hasta payares y caracterízase por vientos del sureste y esti por demás secos, xeneraos pol desplazamientu ivernizu de los sistemes d'alta presión escontra'l sur. La estación húmeda estender dende avientu hasta marzu. La mayoría de la precipitación pluvial producir nestos meses, y munches árees baxes anubrir mientres esti periodu.
En munches otres partes d'Australia producen transiciones climátiques sópites en distancies relativamente curties. La cordal australianu, que cuerre paralela a la mariña este y sureste del continente, ye responsable del patrón de clima consistente nuna franxa costera con un réxime d'agües razonable, una zona relativamente angosta de montes, y depués una amplia cuenca plana interior que recibe agües bien escases. Nel golfu, sicasí, nun esisten montes que llinden la precipitación pluvial a la franxa costera y por ello la transición dende la profusa vexetación tropical de les árees próximes al mar hasta les zones desérticas del centru d'Australia ye gradual.
Nel golfu, de setiembre a ochobre, reparar un fenómenu meteorolóxicu pocu frecuente, que ye la formación de les nubes tipu Morning Glory (n'inglés, Morning Glory cloud, que n'español significa, «nube gloria de la mañana»). Son nubes en forma de rollu que pueden algamar los 1 000 km de llargu, de 1 a 2 km d'altor y que lleguen a movese a velocidaes d'hasta 60 km/h.
Historia editar
El primer esplorador européu que visitó la rexón del que se tienen noticies foi l'holandés Willem Janszoon nel so viaxe de 1606. El so compatriota Jan Carstenszoon (o Carstensz.) visitó'l golfu en 1623 y nomar n'honor a Pieter de Carpentier, que nesa dómina yera'l Gobernador xeneral de les Indies Orientales Neerlandeses. Abel Tasman tamién esploró les sos mariñes en 1644.
La rexón foi esplorada darréu por Matthew Flinders en 1802 y 1803, que llevantó mapes del área.
El primer esplorador qu'enfusó en tierra na zona foi'l prusianu Ludwig Leichhardt que travesó l'área en 1844 y 1845. Foi siguíu por Augustus Gregory de la Espedición al Norte d'Australia en 1856, y depués pola Espedición de Burke y Wills en 1861. John McKinlay, Frederick Walker y William Landsborough encabezaron distintos grupos na zona del golfu en busca de Burke y Wills en 1861 y 1862.
Principales ríos del golfu editar
- Top End
- Ríu Roper (más de 500 km), col so afluente'l ríu Wilton;
- Gulf Country
- Ríu Cox
- Ríu Calvert
- Ríu Leichhardt
- Ríu MacArthur
- Ríu Flinders (840 km)
- Ríu Norman (420 km)
- Ríu Gilbert (610 km )
- Penínsual del Cabu York
- Ríu Smithburne
- Ríu Mitchell (750 km), col so afluente'l ríu Alice;
- Ríu Staaten
- Ríu Mission
- Ríu Wenlock
- Ríu Archer
Ver tamién editar
Referencies editar
Datos: Q180844
Multimedia: Gulf of Carpentaria
