El gurmukhi o gurmukji (AFI: ɡʊɾmʊkʰi; punyabí: شاہ مکھی, gurmukhi: ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ, significa lliteralmente "de la boca del Gurú") ye un abugida (sistema d'escritura similar a un alfabetu) usáu nel idioma panyabí, emplegáu namái con fines relixosos.

Sistema d'escrituraGurmukhī
Tipos abuxida, ortografía y lengua en un sistema de escritura (es) Traducir
Llingües punyabí
Históricamente:
Dogri, Persa, Hindustaní, Sindhi,[1] Sánscritu
Dates c. 1539–presente
Basáu en alfabeto laṇḍā (es) Traducir
Sistema d'orixe
ISO 15924 Guru, 310 (310)
Direición del testu d'izquierda a derecha
Estaya Unicode U+0A00–U+0A7F
Formáu por Gurmukhi letter (en) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

Lletres editar

L'alfabetu gurmuji contién 35 lletres distintes. Los trés primeres son úniques porque formen la base pa les vocales pero ensin ser consonantes. Sacante aira, los trés primeros calteres nunca s'utilicen sueltos.

Nome Pron. Nome Pron. Nome Pron. Nome Pron. Nome Pron.
Ura Aira Iri Sussa Sa Haha Hai
Kakka Ka Khukha Kha Gugga Ga Ghugga Gha Ungga Nga
Chuchaa Ca Chhuchha Cha Jujja Ja Jhujja Jha Neya Nya
Tainka Tta Thutha Ttha Dudda Dda Dhudda Ddha Nahnha Nna
Tutta Ta Thutha Tha Dulda Da Dhuda Dha Nunna Na
Puppa Pa Phupha Pha Bubba Ba Bhubba Bha Mumma Ma
Yaiyya Rara Ra Lulla La Vava Va Rharha Rha

Amás, hai seis consonantes creaes asitiando un puntu (bindi) al pie (pair) de les consonantes (esto nun ye asina nel Gurú Granth Sahib:

Nome Pron.
ਸ਼ Sussa pair bindi Sha
ਖ਼ Khukha pair bindi Khha
ਗ਼ Gugga pair bindi Ghha
ਜ਼ Jujja pair bindi Za
ਫ਼ Phupha pair bindi Fa
ਲ਼ Lulla pair bindi Lla

Lulla pair bindi foi añadida apocayá a esti alfabetu. Delles fontes considéren-y como una lletra separada.

Referencies editar

  1. «Script». Sindhilanguage.com.