Levisticum officinale

Levisticum officinale;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Apiales
Familia:	Apiaceae
Subfamilia:	Apioideae
Xéneru:	Levisticum
Especie:	Levisticum officinale; (L.) W.D.J.Koch
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

El apiu de monte o levístico (Levisticum officinale) ye una planta de la familia de les apiacees. Probablemente orixinaria del Asia central, ye utilizada como especie para condimentar platos, sobremanera nel sur y centru d'Europa.

Carauterístiques editar

L. officinale ye una planta yerbácea, perenne, d'ente 1 y 2,5 m d'altor; forma una roseta basal de fueyes d'onde remanez un tarmu floral, exteriormente acanaláu. El raigañu ye pivotante y llarga. Les flores formen una umbela trupa d'ente 12 y 20 floros, pequeños y de color amarellentáu, qu'algama los 30 cm de diámetru. La grana ye pequeña, d'hasta 7 mm de llargu, de color pardu y comestible.

El golor d'esta planta recuerda llixeramente al apiu (ye más fuerte qu'ésti) anque suel tener reminiscencies del meliloto azul (Trigonella caerulea Ser.), por cuenta de un aceite esencial compuestu básicamente de ftálido.

Historia editar

A empiezos del sieglu IX Carlomagno fixo escribir un edictu Capitulare de villis vel curtis imperii Caroli Magni nel que regula temes alministratives polos cualos tien de rexise l'agricultura nel imperiu, nel edictu hai un apartáu que numbera'l conteníu de lo que tendría de tener un xardín imperial y nél apaez yá esta planta.

Emplegu editar

D'esta planta emplégase casi tou, el so principal usu ye como especie. D'esta forma'l raigañu, les fueyes el tarmu y los frutos, toos ellos tienen el mesmu sabor fuerte; el raigañu ye emplegada como diuréticu, les frutes d'esta planta escasamente atópense nel mercáu.

Emplégase como condimento de platos, sobremanera nel sur d'Europa, ye bien posible que'l so arume tuviera en dalgunos de los platos de l'antigua Roma. El so arume encaxa perbién na ellaboración de vinagre arumaos y les fueyes nueves utilizar pa dar sabor a sopes y platos de carne y tamién pa marinar les carnes. Na cocina alemana emplégase frecuentemente pa aliñar platos de pataques cocíes. Na cocina italiana emplegar en Liguria na ellaboración de salses de tomate especiales que contienen oriéganu y arruda.

Una vegada que les fueyes tán seques pueden caltenese en frascos herméticos y protexíos de la lluz, sobremanera del mugor (les fueyes d'esta planta son higroscópicas).

Taxonomía editar

Levisticum officinale describióse por (Carlos Linneo) W.D.J.Koch y espublizóse en Novorum Actorum Academiae Caesareae Leopoldinae-Carolinae Naturae Curiosorum 12(1): 101, f. 41, nel añu 1824.^[1]

Sinonimia

Hipposelinum levisticum (L.) Britton & Rose
Levisticum levesticum (L.) H. Karst.
Ligusticum levisticum L.
Selinum levisticum (L.) E.H.L. Krause^[2]

Nome común editar

Nun hai conseñaos nomes comunes n'asturianu pa esta especie.

Ver tamién editar

Referencies editar

Enllaces esternos editar

[1] Levisticum officinale en Trópicos

[2] Levisticum officinale en PlantList

[1]

[2]