Nome de cortesía
El nome de cortesía (zì) dacuando tamién conocíu como nome chinu d'estilu, ye un nome que se da pa ser utilizáu mientres etapes avanzaes de la vida. A la edá de venti años, asígnase'l zì en reemplazu del nome d'una persona como un símbolu de adultez y respetu. Principalmente utilizáu pa nomes de varón, el zì puede se-y dau polos padres, o pol so primer maestru personal mientres el primer día de la escuela familiar, o unu puede adoptar un zì qu'unu mesmu escoyó. La tradición d'utilizar nomes d'estilu foi siendo dexada de llau a partir del Movimientu del Cuatro de Mayu en 1919. Hai dos formes comunes del nome d'estilu, el zì y el hào.
Zì (nome adultu) editar
El zì, dacuando denomináu biǎozì o "nome de cortesía", ye un nome que tradicionalmente dáse-y a los varones chinos a la edá de venti años, marcando la so entrada na adultez. Dacuando tamién-y yera dau a les muyeres al contraer matrimoniu. Tal como s'esplicó primeramente, esta práutica dexóse d'utilizar na sociedá china contemporánea. Según el Llibru de los ritos, entós que un home algama la adultez, ye una falta de respetu pa otres persones de la mesma xeneración llamalo pol so nome orixinal, o míng. Poro, el nome de nacencia yera acutáu pa unu mesmu y los sos padres, ente que el zì yera utilizáu polos adultos de la mesma xeneración pa referise ente ellos n'ocasiones formales o por escritu; d'onde provién el términu 'nome de cortesía'.
El zì ye principalmente bi-silábicu (componer de dos calteres) y polo xeneral ta basáu nel significáu del míng o nome de la persona. Yan Zhitui (顏之推) de la Northern Qi Dynasty creía que mientres el propósitu del míng yera estremar una persona d'ente les demás, el zì tenía d'espresar la integridá moral d'aquel que lo portaba.
La rellación que de cutiu esiste ente'l zì d'una persona y la so míng puede vese nel casu de Mao Zedong, que'l so zì yera Rùnzhī. Estos dos calteres comparten el mesmu radical - 氵, que significa agua. Dambos calteres pueden significar "beneficiase" o "to nourish".
Otra forma de crear un zì ye utilizar un calter homofónico zǐ (chinu: 子, pinyin: zǐ) - un títulu respetuosu pa un varón - como'l primer calter del zì bisilábicu. Por casu el zì de Gongsun Qiao yera: Zǐchǎn, y el de Du Fu: Zǐméi (子美).
Tamién ye avezáu construyir el zì utilizando como primer calter unu qu'esprese l'orde de nacencia na familia del portador con al respective de los sos hermanos varones. Por ello Confucio, que'l so nome yera Kǒng Qiū (孔丘), recibió'l zì de Zhòngní (仲尼), onde'l primer calter zhòng indica qu'él yera'l segundu fíu de la so familia. Polo xeneral los calteres utilizaos son bó (伯) pal primeru, zhòng (仲) pal segundu, shū (叔) pal terceru, y jì (季) pal más nuevu, si la familia ta formada por más de trés fíos.
L'usu del zì empezó mientres la dinastía Shang y amodo convirtióse nun sistema, que se fixo popular mientres la dinastía Zhou qu'asocedió a la Shang. Mientres esti periodu, a les muyeres tamién se-yos daba un zì. El zì dau a una muyer xeneralmente taba formáu d'un calter indicando'l so orde de nacencia ente les fíes muyeres de la familia y el so apellíu. Por casu, Mèng Jiāng (孟姜) yera la fía mayor de la familia Jiāng.
Con anterioridá al sieglu XX, coreanos, vietnamites, y xaponeses sinizados yeren tamién designaos por aciu el so zì.
La siguiente tabla amuesa'l zì de delles persones famoses:
| Chinese | Apellíu | Nome | Nome de cortesía |
|---|---|---|---|
| Laozi老子 | Lǐ(李) | Ěr(耳) | Bó Yáng(伯陽) |
| Confucio孔子 | Kong(孔) | Qiu丘 | Zhòngní(仲尼) |
| Cao Cao曹操 | Cao(曹) | Cao(操) | Mengde(孟德) |
| Liu Bei劉備 | Liu(劉) | Bei(備) | Xuande(玄德) |
| Torca Yi司馬懿 | Torca(司馬) | Yi(懿) | Zhòngdá(仲達) |
| Zhuge Liang諸葛亮 | Zhuge(諸葛) | Liang(亮) | Kongming(孔明) |
| Li Bai李白 | Li(李) | Bai(白) | Taibai(太白) |
| Sun Yat-sen孫逸仙 | Sun(孫) | Deming(德明) | Zaizhi(載之) |
| Mao Zedong毛澤東 | Mao(毛) | Zedong(澤東) | Runzhi(潤之) |
| Yue Fei岳飛 | Yue(岳) | Fei(飛) | Pengju(鵬舉) |
Referencies editar
Enllaces esternos editar
Ver tamién editar
Datos: Q2075910
