O. Henry
O. Henry (calendario no especificado, se presume gregoriano (es) 
11 de setiembre de 1862, Greensboro – calendario no especificado, se presume gregoriano (es) 5 de xunu de 1910, Nueva York) yera'l seudónimu del escritor, periodista, farmacéuticu y cuenteru estauxunidense William Sydney Porter (11 de setiembre de 1862 – 5 de xunu de 1910). Considérase-y unu de los maestros del rellatu curtiu, el so almirable tratamientu de los finales narrativos sorpresivos popularizó en llingua inglesa la espresión «un final a lo O. Henry» (an O. Henry ending).[4]
O. Henry | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu |
Greensboro[1], calendario no especificado, se presume gregoriano (es) 11 de setiembre de 1862[1] |
| Nacionalidá |
 Estaos Xuníos |
| Muerte | Nueva York[2], 5 de xunu de 1910[1] (47 años) |
| Sepultura |
Montford Area Historic District (en) |
| Causa de la muerte | neumonía |
| Familia | |
| Padre | Algernon Sidney Porter |
| Casáu con | valor desconocíu |
| Fíos/es | Margaret Worth Porter |
| Estudios | |
| Llingües falaes | inglés[3] |
| Oficiu | escritor, periodista |
| Seudónimos | O. Henry |
| Xéneru artísticu | cuentu |
| IMDb | nm0377958 |
 | |
Biografía editar
Nació en Greensboro, Carolina del Norte. El so padre, Algernon Sidney Porter, yera médicu. Cuando William tenía tres años, la so madre morrió de tuberculosis y él y el so padre treslladóse a la casa de la güela paterna. William yera un gran llector y alumnu estudiosu que se graduó na escuela elemental en 1876. Más tarde matriculóse nel Institutu Calle Linsey. En 1879 empezó a trabayar como contable na farmacia d'un tíu so y en 1881, a los 19 años, llogró'l títulu de farmacéuticu.
La mocedá del escritor foi tormentosa. Treslladóse al condáu de LaSalle, Texas en 1882, trabayando nun ranchu d'oveyes. Darréu, en 1884, treslladóse a la ciudá d'Austin, onde moró en casa d'un amigu mientres tres años. Unu de los habitantes d'esa vivienda yera un gatu llamáu Henry, y de la espresión “¡Oh, Henry!” surdió'l seudónimu que inmortalizaría al futuru narrador. Ye nesta dómina cuando empiecen los sos problemes col abusu nel consumu d'alcohol; tamién ye cuando apriende a apoderar l'idioma español. En 1887 fugar cola moza Athol Estes, fía d'una familia adinerada. En 1888 Athol dio a lluz a un neñu que morrió. En 1889 nació una nueva fía: Margaret.
En 1894, Porter fundó un selmanariu humorísticu llamáu The Rolling Stone. Nesi mesmu añu sería despidíu d'un bancu d'Austin por malversador. Al venise embaxo The Rolling Stone, l'escritor camudar a Houston, onde foi periodista nel Houston Post.
En Austin, O. Henry desempeñó diversos oficios, ente ellos trazador de planos na Xeneral Land Office y dende 1891, como caxeru del First National Bank, onde se produciría'l socesu más trascendental de tola so vida: O. Henry foi acusáu en 1895 d'apoderase d'un caudal de dineru que tenía so la so responsabilidá. Magar munchos autores ponen en tela de xuiciu la culpabilidá del escritor, lo cierto ye que n'alvirtiendo que sería arrestáu por esfalcu, na viéspora del xuiciu O. Henry decidió abandonar el so país en xunetu de 1896 y embarcóse vía Nueva Orleans con destín a Hondures.
Pasó cerca de siete meses viviendo n'Hondures, principalmente en Trujillo. Más tarde escribió cuentos curtios que teníen llugar nel pueblu de Coralio (basáu nel pueblu real de Trujillo) nun ficticiu país d'América Central llamáu Anchuria (basáu nel país real d'Hondures). La mayor parte d'esos cuentos apaecen nel llibru Of Cabbages and Kings.
Pocu o nada se conoz de la so vida en Centroamérica, hasta qu'en febreru de 1897 enterar de que la so muyer taba amorrentando na ciudá d'Austin, polo qu'O. Henry tuvo de tomar la decisión de volver a EE.XX. pa tar xunto a la so esposa poco primero de la so muerte, asocedida'l 25 de xunetu de 1897. Menos d'un añu dempués, l'escritor ye prindáu pola xusticia pol esfalcu del First National Bank y condergáu a una pena de 5 años de prisión na penitenciaria nacional de Columbus (Ohio), na qu'ingresó en 1898 y onde tuvo deteníu por trés años, hasta que se-y concedió la llibertá por bona conducta.
O. Henry empezó a escribir rellatos curtios mientres la so estancia na cárcel pa poder ganar el dineru pa caltener a la so fía. En 1899, unu de los sos rellatos, Whistling Dick’s Christmas Stocking, aportó a publicáu por una conocida revista de la dómina: el McClure´s Magacín.
Cuando cumplió la so pena, en 1901, camudó definitivamente'l so nome, William Sydney Porter, pol d'O. Henry, acasu col enfotu de borrar les solombres del so pasáu. Treslladóse esi mesmu añu a Nueva York onde vivió hasta la so muerte.
En Nueva York, la ciudá que l'escritor amaba y escenariu de munches de les sos narraciones, O. Henry llogró la reconocencia per parte del públicu, anque la so relativa fama y el so ésitu lliterariu nunca-y brindaron un bienestar económico, en gran midida por cuenta de la so afición a la bébora. N'efeutu, esiste una anéudota que diz que'l so rellatu más famosu, El regalu de los Reis Magos (consideráu polos críticos como unu de los meyores), foi escritu so la presión d'un plazu d'entrega, en tan solu trés hores y acompañáu d'una botella entera de güisqui.
Dende avientu de 1903 hasta xineru de 1906 escribió una hestoria a la selmana pal New York World.
Contraxo nueves nupcies en 1907 cola so novia de la infancia, Sarah Lindsey Coleman. Nin esti matrimoniu nin l'ésitu que llogró rápido colos sos rellatos curtios (o seique precisamente por esto últimu) torgaron que cayera nel alcoholismu. Sarah abandonar en 1909. O. Henry, unu de los más grandes maestros del rellatu curtiu, morrió un 5 de xunu de 1910 por causa d'una cirrosis hepática, llevando nos sos bolsos solu ventitrés centavos de dólar.
Celebróse'l so funeral en Nueva York, y dempués foi soterráu en Asheville, Carolina del Norte. La so fía, Margaret Worth Porter, morrió en 1927, siendo soterrada al pie del so padre.
Obra editar
Na mayoría de los meyores cuentos d'O. Henry, escritos nos primeros años del sieglu XX, valórase principalmente'l final imprevistu y los xiros repentinos de la trama a la fin del rellatu. Munchos cuentos tienen llugar na ciudá de Nueva York y retraten xeneralmente personaxes normales y corrientes como dependientes, policías, camareres. La so obra más conocida, Los cuatro millones, fai referencia al númberu d'habitantes de la ciudá de Nueva York a empiezos del sieglu XX, y al fechu de que cada unu d'estos habitantes constituyía para O. Henry "una hestoria digna de ser cuntada".
El trabayu d'O. Henry ye no fundamental un productu típicu del tiempu en que vivió. L'escritor supo captar a la perfeición el sabor de la so dómina y de la so circunstancia. Yá fora analayando poles camperes de Texas, esplorando nel arte de los timadores o investigando les tensiones de clase na gran ciudá, el toque del escritor p'aisllar cada elementu de la sociedá, describiéndolo con suma parquedad y gracia llingüística, yera mundial.
Son bien conocíes les sos antoloxíes Heart of the West (Corazón del Oeste), The Four Million (‘Los cuatro millones’) y Of Cabbages and Kings (‘De reis y repollos’) nes qu'exhibe dalgunos de los sos meyores rellatos. La tercera, menos conocida, entiende una serie de cuentos, cada unu de los cualos esplora curioso, sobre la base d'una complexa estructura, un aspeutu concretu de la vida en Anchuria un anquilosáu país de Centroamérica.
Otros grandes rellatos d'O. Henry, traducíos al castellán son: Best seller, Memories d'un perru mariellu, Un amante fuñe, Regalu de Reis, Déxeme toma-y el pulsu, Vocación mesiánica, L'oru que rellucía. Tamién esiste una coleición antolóxica d'O’ Henry traducida al español, Obres selectes, en dos tomos.
N'unu de los sos rellatos asitiaos nel Selvaxe Oeste creó'l personaxe Cisco Kid que col tiempu convertir nuna popular figura en películes, series televisives y cómics.
Nes narraciones curties d'O. Henry quixéronse ver prefigurados dalgunos de los grandes personaxes de la escena lliteraria estauxunidense como J. D. Salinger, Truman Capote, Tom Wolfe, Raymond Carver, etc.
Jorge Luis Borges, que lo almiraba fondamente, escribió sobre él: “Edgar Allan Poe sostuviera que tou cuentu tien de redactase en función del so desenllaz; O. Henry esaxeró esta doctrina y llegó asina al trick story, al rellatu en que la so llinia final acesma una sorpresa. Tal procedimientu, a la llarga, tien daqué de mecánicu; O. Henry dexónos, sicasí, más d'una curtia y patética obra maestra”.
En EE. XX. crear na so memoria'l famosu premiu O. Henry Awards de cuentos, unu de los más importantes del mundu. Esti premiu haber recibíu, ente otros, los escritores William Faulkner, Dorothy Parker, Flannery O'Connor, John Updike, Truman Capote, Raymond Carver, Saul Bellow, ya inclusive el cineasta Woody Allen.
Referencies editar
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «EB-12 / Henry, O.» (n'inglés). 1922 Encyclopædia Britannica.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 31 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Kip Wheeler. «Literary Terms and Definitions». Carson-Newman University. Consultáu'l 19 de marzu de 2014.
Bibliografía editar
Tres la so muerte apaecieron les siguientes coleiciones de cuentos:
- Sixes and Sevens (1911)
- Rolling Stones (1912)
- Waifs and Strays (1917)
- O. Henryana (1920)
- Letters to Lithopolis (1922)
- Postscripts (1923)
- O. Henry Encore (1939)
Ediciones n'español editar
- O. Henry 1960. Obres selectes. Barcelona: Planeta.
- O. Henry 2005. Cuentos de Nueva York. Madrid: Espasa Calpe. ISBN 978-84-670-1861-5
- O. Henry 2008. Esto nun ye un cuentu: y otros cuentos. Sevilla: Barataria. ISBN 978-84-95764-84-3
Referencies editar
- Aguilera Atieste, Mauricio D. "O. Henry y la Cultura de la Gran Ciudá". Cuentu en rede. Revista electrónica de Ficción Curtia. Vol. 10, Seronda 2004. 1-14.
- Current-Garcia, Eugene. 1965. O. Henry. (William Sydney Porter). Boston: Twayne.
- Éjxenbaum, Boris M. (1927) 1968. “O. Henry and the Theory of the Short Story.” Transl. I. R. Titunik. In Ladislav Matejka and Krystyna Pomorska (eds.) Readings in Russian Poetics, Formalist and Structuralist Views. Ann Arbor, Michigan: O of Michigan P. 227-270.
- Lanford, Gerald. 1957. Alies O. Henry. A Biography of William Sidney Porter. Nueva York: Macmillan.
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre O. Henry.
