Ríu Ural

Ríu Ural
Situación
País	Rusia
República	República de Baskortostán
Tipu	ríu
Coordenaes	54°42′03″N 59°25′02″E / 54.7008°N 59.4173°E
	Ríu Ural Ríu Ural (Kazakstán)
Datos
Superficie de la conca	231 000 km²
Llonxitú	2428 km
Caudal	400 m³/s
Nacimientu	Monte Urales
Desembocadura	Mar Caspiu
Afluentes	ver Ríu Or, Ríu Ilek, Ríu Utva, Ríu Sakmara, Ríu Shagan, Ríu Tanalyk, Ríu Bolshoy Kizil, Ríu Srednyaya Gusikha, Grekhovka (en) , Albaytalka (en) , Gumbeyka (en) , Urlyada (en) , Birsya (en) , Verkhnyaya Gusikha (en) , Bol'shaya Karaganka (en) , Zingeyka (en) , Tarlau (en) , Aksakalka (en) , Tuzlukkol (en) , Kinderlya (en) , Urtaburtya (en) , Ebita (en) , Malaya Tustu (en) , Bol'shaya Urtazymka (en) , Kandybulak (en) , Baral (en) , Burlya (en) , Vorovskaya (en) , Pismenka (en) , Alimbet (en) , Kiyaly-Burtya (en) , Nizhnyaya Gusikha (en) , Yangelka (en) , Karalga (en) , Bolshoy Kumak (en) , Burly (en) , Burtya (en) , Guberlya (en) , Donguz (en) , Yelshanka (en) , Karanyelga (en) , Kurgash (en) , Mechetka (en) , Rzhavchik (en) , Q4455559 , Khudolaz (en) , Elshan (en) , Yamskaya (en) , Gryaznushka Pervaya (en) , Mindyak (en) , Solyanka (en) , Karagashty (en) , Balka Zhalgyzagashsay (en) , Kargalka (en) , Berdyanka (en) , Maly Kizil (en) , Kirgildysay (en) , Kosh (en) , Chyornaya (en) , Konsu (en) , Rubezhka (en) , Bykovka (en) , Embolat (en) , Krestovka (en) , Kamysh-Samarka (en) , Zubochistka (en) , Bolshaya Zubochistenka (en) , Vyazovka (en) y Eltyshevka (en) ;

El ríu Ural (en rusu: Урал, Ural; en cazacu: Жайық, Zhayyq) ye un ríu del estremu este d'Europa o estremu oeste d'Asia que naz al sur de los monte Urales y flúi en direición suroeste-sur al traviés de Rusia y Kazakstán, hasta desaguar nel mar Caspiu. Tradicionalmente considérase la frontera ente Europa y Asia. Con 2428 km ye'l terceru más llargu d'Europa, tres el Volga y Danubiu, y drena una cuenca de 231 000 km².

Alministrativamente, escurre pol óblast d'Oremburgu, el óblast de Cheliábinsk y la República Autónoma de Baskortostán, na Federación Rusa, y pola Provincia d'Atirau en Kazakstán.

Etimoloxía editar

El ríu, al empiezu del gobiernu de Catalina II mientres el sieglu XVIII, llamóse Yaík (en rusu: Яик). Dempués del fin de la rebelión de los cosacos, que tuvo llugar na estensa rexón del ríu, la emperatriz decidió camudar dichu nome por Ural (en rusu: Урал), de xuru intentando borrar l'alcordanza del mentáu acontecimientu.

L'actual nome en cazacu, Zhayyq (Жайық), ye l'equivalente direutu pal antiguu Yaík.

Xeografía editar

El ríu Ural naz na parte suroriental de los monte Urales, cerca de la ciudá de Uchaly, a unos 150 km de la ciudá de Magnitogorsk, na llende nororiental de Baskortostán. El ríu dirixir escontra'l sur pola rexón oriental del piedemonte de los Urales, nun tramu nel que forma dellos llagos y, en travesando la ciudá de Uralsk, internar nel óblast de Cheliábinsk. Nesti primer tramu'l ríu, escurre nun cursu paralelu a otru calce importante, el ríu Bélaya, qu'escurre dellos quilómetros más al oeste. Sigue en direición sur, nun tramu nel que se construyó'l banzáu de Verjneurálskoye, tres el que'l ríu traviesa la importante ciudá industrial de Magnitogorsk. Agües embaxo, recibe'l so primeres tributarios d'importancia: pela esquierda, los ríos Guzbeika y Zingueika y, pela derecha, el Yanguelka y el Bolshói Kizil. Depués traviesa les llocalidaes de Kazílskoye y Bogdánovskoe, recibe pela esquierda al Bolshói Karaganka ya intérnase nel óblast d'Oremburgu.

Sigue fluyendo escontra'l sur, nun tramu nel que s'atopa la cola del llargu banzáu de Iriklínskoye, con más de 60 km de llargor, y nel que recibe les agües de los ríos Sunduk, pela esquierda, y Tanalyk, pela derecha. Crucia les llocalidaes de Iriklínskoye y Kolpaskoye y, en recibiendo pela esquierda les agües del ríu Bolshói Kumak, llega a otra importante ciudá, un antiguu centru comercial agrícola que güei ye una importante ciudá industrial, Orsk (250 963 hab. en 2002).

Equí'l ríu xira decididamente'l so cursu 90 graos, en direición oeste, y a bien pocos quilómetros baña otra importante ciudá industrial cercana, Novotroitsk. El ríu escurre calteniendo la mesma direición oeste nun llargu tramu de más de 300 km al sur de los Urales meridionales, travesando una rexón esteparia, sele ocupada, na que nun hai asentamientos d'importancia hasta Oremburgu. Pasáu Novotróitsk, el ríu forma mientres más de 70 km la frontera natural ente Rusia y Kazakstán, un tramu nel que recibe pela derecha les agües del ríu Guberlia. Depués sigue na mesma direición, paralelu pel sur a la carretera P-360 ente Oremburgu y Orsk, un tramu nel que recibe les agües pela esquierda de munchos curtios ríos que tienen les sos fontes en territoriu cazacu: Kizhalý Burtá, Urlá-Burtzhia, Burtzhia y Berdianka. Depués llega finalmente a Oremburgu, la capital del óblast homónimu y la principal ciudá de tol so cursu. Sigue fluyendo escontra l'oeste y al poco recibe pela derecha les agües d'unu de los sos más llargos afluentes, el ríu Sakmara, y de siguío, a lo llargo d'un curtiu tramu, el ríu bordia la cadena montascosa de Obshchi Syrt, un ramal de los montes Urales. Nesi tramu, pela esquierda, recibe otros ríos cazacos, como'l Dongüi, el Chiórnaya y el ríu Ilek, más llargu, y que señala l'entamu d'otru tramu d'unos 80 km, qu'empieza pasáu la llocalidá de Ilek, nel que'l ríu va ser la frontera natural ente Rusia y Kazakstán. Ene ste tramu frnterizo recibe pela derecha'l ríu Kindelia y pela esquierda, el ríu cazacu Utva. Pasada la llocalidá rusa de Rannoe, onde recibe pela derecha'l ríu rusu Buzuluk, el ríu Ural enfusar en territoriu de Kazakstán, tomando'l nome de ríu Oral.

El ríu escurre por una rexón bien llana y greba, nun cursu cada vez más serpenteante, con munches llongures meandros, nun tramu que lu lleva hasta la ciudá d'Oral (en rusu Uralsk), onde'l ríu, en recibiendo pela derecha les agües provenientes de Rusia del ríu Chagán, xira escontra'l sur. Escurre nesta última parte de los sos cursu nuna rexón llano y cubierto por una delgada estepa que gradualmente se convierte primero en semidesértica y más palantre, a midida que avérase al mar Caspiu, vuélvense cada vez más húmedes. Nesti tramu baña les llocalidaes de Chapáyevo, Inderborski y Atirau.

Dempués d'un llargu percorríu de 2.428 quilómetros, munchos d'ellos consideraos convencionalmente, la frontera ente Europa y Asia, desagua finalmente en forma de delta nel mar Caspiu.

A lo llargo del ríu desenvolvióse la industria pesquero.

Ciudaes riberanes editar

Les zones afeutaes pola cuenca del ríu tienen una baxa densidá de poblaciónsobremanera nes zones del territoriu cazacu, debíu al clima grebo y sometío a un rangu temperatures estremes a lo llargo del añu. La población concentrar na so mayoría nes grandes ciudaes, siendo les más importantes les siguientes:

Magnitogorsk, con 418 545 habitantes en 2002. (óblast de Cheliábinsk);
Orsk, con 250 963 habitantes en 2002 (óblast d'Oremburgu);
Oremburgu, con 549 361 habitantes en 2002 (óblast d'Oremburgu);
Novotroitsk, 106 315 habitantes en 2002 (óblast d'Oremburgu);
Oral, con 210 600 habitantes envaloraos en 2007 (Kazakstán);
Atirau, con 154 100 habitantes envaloraos en 2007 (Kazakstán);

Mapes ya imáxenes editar

Mapa en rusu del ríu Ural, nel que salen les ciudaes de Verjneuralsk (Верхнеура́льск), Magnitogorsk (Магнитогóрск), Orsk (Орск), Novotroitsk (Новотро́ицк), Oremburgu (Оренбург), Oral (Уральск), Yanaeb () y Atirau (Атырау)
Mesmu mapa n'inglés
Vista áerea del cursu del ríu Ural, ente Oral y Atirau (Kazakstán)
Ponte que crucia'l ríu en Oremburgu
Vista nocherniega d'una ponte sobre'l ríu Ural (Oremburgu)

Afluentes editar

El ríu Ural, magar el so llargor, drena una superficie d'aproximao 231 000 km², muncho más pequeña que'l territoriu cubiertu poles cuenca de los principales ríos de Rusia, lo que quier dicir que nun tenga afluentes con cuenques importantes. Los más importantes de los sos afluentes son el ríu Sakmará, pela derecha, y los ríos Or y Ilek, pela esquierda. Una de les razones del amenorgamientu del tamañu de la cuenca ye'l secañu del clima, lo que provoca dellos ríos (como'l Uil, el Olenty o'l Kaldygajty) convirtiérense en cuenques endorreicas en llugares próximos al cursu del ríu Ural.

Los principales afluentes del ríu Ural son los siguientes (ordenaos dende la fonte a la desaguada):

ríu Sunduk;
ríu Tanalyk (Таналык), pela derecha, con un llargor de 225 km, una cuenca de 4160 km² y un caudal de 2.96 m³/s;
ríu Gran Kizil (Большой Кизил), con un llargor de 172 km, una cuenca de 2080 km²;
ríu Or (Орь), con un llargor de 332 km, una cuenca de 18 600 km² y un caudal de 21.3 m³/s;
ríu Guberlia (Губерля), con un llargor de 110 km, una cuenca de 18 600 km² y un caudal de 6.3 m³/s;
ríu Salmys;
ríu Sakmara (Сакмара), con un llargor de 798 km, una cuenca de 30 200 km² y un caudal de 144 m³/s; De la mesma, tien como subafluente al ríu Bolshói Ik (Большой Ик), con un llargor de 341 km, una cuenca de 76 700 km² y un caudal de 61 m³/s;
ríu Kindelia;
ríu Bolshaya Chobda;
ríu Ilek (Илек), con un llargor de 623 km, una cuenca de 41 300 km² y un caudal de 39.8 m³/s;
ríu Utva;
ríu Irtek;
ríu Chagán (Чаган), con un llargor de 264 km, una cuenca de 7350 km² y un caudal de 7.7 m³/s;

Réxime fluvial editar

El ríu Ural nun tien un caudal d'agua alto, a pesar del tamañu de la so cuenca, yá que traviesa zones climátiques bien grebes. Como la mayoría de los ríos rusos, el mínimu algámase a la fin de la dómina iverniza, que va dende principios de payares a principios d'abril, nel cursu altu, y, dende finales de payares a finales de marzu, nel cursu inferior. Na primavera producen les máximos hinchentes, estación na que'l ríu Ural descarga aproximao'l 80 % del so caudal añal.

El ríu Ural tien un réxime nival d'enllanada moderáu. De fechu produzse un aumentu repentín del nivel de les agües del ríu n'abril y mayu, cuando la nieve se derrite. Depués, el caudal y el nivel de l'agua mengüen considerablemente, algamando les sos cotes más baxes en febreru. El so caudal mediu ye de más de 55.7 m³/s, en comparanza colos 1377 m³/s de mayu.

El caudal mediu añal ye d'alredor de 100 m³/s na ciudá d'Oremburgu, nel cursu mediu, y álzase en Kusum, nel cursu inferior, hasta casi los 400 m³/s. Estos valores pueden algamar, nos mesmos puntos, un máximu de 12 000 y 14 000 m³/s y un mínimu de 1.6 y 13.3 m³/s.

Caudal mediu mensual del ríu Ural na estación hidrolóxica de Kusum (Datos calculaos nel periodu 1915-94, con una cuenca aguada de 190 000 km², en m³/s)