Wikipedia

Ricardo Martinelli

Ricardo Alberto Martinelli Berrocal (29 de marzu de 1952, Ciudá de Panamá) ye empresariu y políticu panamiegu. Foi Presidente de Panamá dende 2009 hasta 2014. Foi candidatu presidencial pol so partíu Cambéu Democráticu nes eleiciones del añu 2004, algamando'l 5,03% de los votos.[8] Postulóse nuevamente como candidatu presidencial nes eleiciones xenerales de mayu de 2009, nes que resultó trunfador col 60,3% de los votos.[9]

Ricardo Martinelli
Presidente de Panamá

1r xunetu 2009 - 1r xunetu 2014
← Martín Torrijos Espino - Juan Carlos Varela →
Vida
Nacimientu Ciudá de Panamá[1], 29 de marzu de 1952[2] (72 años)
Nacionalidá Bandera de Panamá Panamá [3]
Bandera d'Italia Italia
Llingua materna castellanu
Familia
Casáu con Marta Linares de Martinelli
Estudios
Estudios Universidá d'Arkansas 1973) Bachelor in Business Administration (en) Traducir
Staunton Military Academy (en) Traducir
Nivel d'estudios Bachelor in Business Administration (en) Traducir
Llingües falaes castellanu
italianu
inglés
Oficiu políticu, entamador
Premios
Creencies
Relixón catolicismu
Partíu políticu Realizando Metas (es) Traducir (dende 24 marzu 2021)
Cambio Democrático (Panamá) (es) Traducir (hasta 2020)
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía editar

Fíu de Ricardo Martinelli, d'ascendencia italiana y Gloria Berrocal d'ascendencia española.[10] Realizó los sos estudios primarios nel Colexu La Salle onde llogró'l títulu de Peritu Mercantil, el so bachilleratu llograr en Stauton Military Academy en Staunton, Virxinia nos Estaos Xuníos y llogró una maestría n'alministración en INCAE Business School. La so familia ta compuesta pola so esposa Marta Linares de Martinelli y los sos trés hijo Ricardo Martinelli Linares, Luis Enrique Martinelli Linares y Carolina Martinelli Linares.

Vida empresarial editar

Empecipió'l so negociu y adulces foi consolidando la so empresa Súper 99 una de les cadenes de supermercaos más grandes del país. Tamién ye presidente d'Importadora Ricamar S.A., y ye sociu, inversionista, miembru de la xunta direutiva o accionista de delles empreses en Panamá, como Diariu pola Democracia S.A., Azucrera La Victoria, de la empresa YERA y de la fábrica de plásticos Plastigol s.a. Direutor d'empreses como Gold Mills de Panamá, Global Bank, Panasal S.A., Televisora Nacional de Panamá, Direct TV, Desenvuelvo Norte S.A. el Molín d'Oru, AVIPAC y Calox Panamiega, ente otres.

Vida política editar

Desempeñóse como funcionariu del Estáu col cargu de Direutor na Caxa de Seguru Social de Panamá mientres l'alministración d'Ernesto Pérez Balladares. Mientres la so xestión, llogró enllantar un plan de modernización de la institución, la estensión d'horarios de consulta esterna y urxencies nes distintes Policlíniques, con cuenta de satisfaer la demanda d'atención médica. Estableció'l programa Intensivu de Ciruxíes, lo que dexó poner al día gran cantidá de procedimientos quirúrxicos pendientes. Tamién actualizó les múltiples solicitúes de prestaciones económiques.

Sicasí, el 17 de xineru de 1996 los gremios médicos tantu de la CSS lideraos pola Asociación de Médicos, Odontólogos y Allegaos de la CSS (AMOACSS), declararon una fuelga solicitando reivindicaciones llaborales y salariales de los gremios médicos.[11] La mesma foi sofitada polos médicu especialistes del Hospital del Nino y los internos del Ministeriu de Salú, resultando nun paru a nivel nacional—lideráu por 2.500 médicos—de los servicios de salú emprestaos pola CSS so l'alministración de Martinelli.[12] Foi como resultáu de la intervención direuta del presidente Pérez Balladares que los gremios punxeron fin a la fuelga dempués de 8 díes, cuando 18 de los 26 puntos nel so pliegu de demandes fueron daos como “bonos”. En xunetu d'esi mesmu añu, Martinelli arrenunciu a la CSS, so supuestes presiones de Pérez Balladares.[13][fonte cuestionable]

En 1998, Martinelli funda'l partíu políticu Cambéu Democráticu, formando parte de l'alianza Unión per Panamá xunto a los partíos Panameñista y Molirena. L'alianza gana les eleiciones xenerales en 1999 con Mireya Moscoso.[14]

Mientres l'alministración de Moscoso Martinelli foi ministru de la Canal de Panamá y presidente de la Xunta Direutiva de l'Autoridá de la Canal de Panamá. So esi encargu, impulsó l'ampliación de la Canal, y llogró una reconocencia pública per parte de la Organización Marítima Internacional pol so bon trabayu al mandu de esti ente d'estáu Panamá.[15]

Campaña Presidencial editar

2004 editar

Nes eleiciones xenerales de 2004, Martinelli postúlase como candidatu presidencial pol so partíu Cambéu Democráticu. Nesti procesu eleutoral, llogró'l 5,03% de los votos.[8]

2009 editar

Depués de la derrota del 2004, la oposición estazóse. Sicasí, tres la derrota del bloque conservador lideráu por Moscoso nel Partíu Arnulfista (agora Panameñista) frente a una nueva xeneración liderada por Juan Carlos Varela,[16][17] la fusión de Solidaridá col Partíu Lliberal Nacional[18] y la creación de Vanguardia Moral de la Patria,[19] Ricardo Martinelli llogró asitiase como figura sobresaliente de la Oposición al PRD.[ensin referencies]

Ante l'estremáu ambiente na oposición, Ricardo Martinelli llogró asitiase como líder nes encuestes,[20] y llogra apoderase d'una importante seición del voto civilista que sofitó a Guillermo Endara, que atopábase desnortiada polos desatinos políticos d'esti (rotura con Solidaridá,[21] refugu a l'ampliación de la Canal[22]). Unión Patriótica (resultancia de la fusión de Solidaridá con PLN, liderada por Guillermo Ford, candidatu a vicepresidente pola nómina Endara nel 2004) aliar con Cambéu democráticu con mires a unificar forzar civilistes,[23] convidando al Partíu Panameñista a xunise.

Les conversaciones col Partíu Panameñista resultaron infructuoses nun empiezu, pos el Partíu Panameñista, siendo'l partíu civilista más grande, nun quería dexar la cabeza de la nómina[24] y el so líder suxurió unes eleiciones interprimarias.[25] En repuesta, Ricardo Martinelli acusó al so líder, Juan Carlos Varela, d'entá ser fiel a l'ala conservadora liderada por Mireya Moscoso.[26]

 
Ricardo Martinelli al pie del so compañeru de fórmula Juan Carlos Varela.

Les negociaciones fueron rotes, y el partíu Panameñista decidió formar una alianza col conservador MOLIRENA con mires a les eleiciones del mayu de 2009.[27] Varela, magar ésitos empecípia-yos nes encuestes, cayó per debaxo del 15% d'intención de votu n'avientu, y MOLIRENA abandonó l'alianza p'aliase con Cambéu Democráticu.[28]

En xineru, el Partíu Panameñista de Juan Carlos Varela, quedando solo, y tres un fallíu intentu d'una alianza con Vanguardia Moral de la Patria,[ensin referencies] aceptó xunise a l'alianza entá nun teniendo la papeleta presidencial (per primer vegada na so hestoria pal Partíu Panameñista), formando l'Alianza pol Cambéu con Martinelli.[29]

Dempués d'una embravecida campaña llena de pleitos publicitarios contra otros candidatos y escándalos políticos, ente los cualos destaquen los amestaos a David Murcia,[30] el 3 de mayu de 2009, Ricardo Martinelli ye electu presidente de la República de Panamá col 60% de los votos, superando asina a la candidata del oficialista Partíu Revolucionariu Democráticu, Balbina Herrera.[31]

Gobierno editar

Transición al poder editar

 
Ricardo Martinelli col Presidente del Gobiernu d'España, Rodríguez Zapatero en xunetu de 2011.
 
Metro de Panamá, principal obra d'infraestructura mientres la presidencia de Martinelli.

El procesu de transición empecipió a tan solu dos díes de ser escoyíu como presidente porque'l gobiernu anterior camudó'l tiempu de transición de mandu de cuatro a dos meses. El gobiernu de Martinelli empecipio'l 1 de xunetu de 2009. A tomar de posesión de Martinelli asistieron dellos mandatarios americanos y europeos, ente ellos el depuestu presidente d'Hondures Manuel Zelaya.[32]

El mesmu día de tomar de posesión, el presidente Ricardo Martinelli--al pie de los presidentes Álvaro Uribe y Felipe Calderón de Colombia y Méxicu--anuncia qu'entamen ser socios cercanos, contra'l narcotráficu que se vé en crecedera ente los trés países.[33] Martinelli caltuvo y reforzó les lleis contra'l narcotráficu mientres tou la so presidencia. Tan solo nel 2012, el gobiernu panamiegu prindó más de 11 tonelaes de cocaína, según lo informao por IHS.[34]

El 2 de xunetu de 2009, llevar a cabu'l Primer Conseyu de Gabinete de la so alministración. Nesti conseyu ordenó la creación de la Secretaría del Metro, adxunta al Ministeriu de la Presidencia, cola cuenta de la llicitación, construcción y alministración del metro de la ciudá de Panamá. En primer instancia, esta secretaría va tar empobinada a realizar tolos estudios correspondientes pa la construcción d'esta obra. Amás, creóse la Secretaría de Cadena en Fríu, adxunta al Ministeriu de Desenvolvimientu Agropecuariu, per mediu de la cual los llabradores de les distintes provincies del país van poder tresportar los sos productos agrícoles a la ciudá de Panamá y a los mercaos locales embriviendo amenorgar de los productos. Esta secretaría ta empobinada por que mengüe considerablemente la canasta básica familiar. Otres de les decisiones d'esti primer conseyu foi la llicitación de les auditoríes de los Corredores Norte y Sur.[35]

Presidencia editar

En 2010, l'alministración Martinelli entamó invertir 20 millones de dólares mientres la presidencia, enfocaos na infraestructura p'ameyorar el rol de Panamá como un puertu loxísticu y fortaleció la inversión estranxera.[36] El plan gubernamental incluyó grandes inversiones en caminos, hospitales, drenaxes, escueles y el Metro de Panamá, obra insinia que foi inauguráu n'abril de 2014.[37] Fitch Group llamar un "plan d'inversión pública ambiciosa", parte del "ciclu altamente favorable d'inversión en Panamá".[38]

Tocantes a la inversión estranxera, el gobiernu de Martinelli facilitó procesos de residencia temporal (hasta por 10 años) a estranxeros al traviés del programa "Crisol de Races", onde s'inscribieron 48.632 estranxeros, na so mayoría colombianos, nicaragüenses, dominicanos y venezolanos.[39]

Mientres la xestión de Martinelli, la inversión estranxera direuta aumentó en casi 300%, de $1,259,3 mil millones (2009) a $4,651,3 mil millones (2013).[40]

Según el New York Times, la crecedera na inversión direuta nos bienes raigaños foi ejemplificado pola construcción del edificiu más altu n'América Llatina, una torre de condominios y l'hotel Trump de 70 pisos,” y crecedera adicional nos servicios financieros (“Banking is booming”).[ensin referencies]

Martinelli tamién supervisó l'aprobación final del alcuerdu de promoción comercial ente Panamá y los Estaos Xuníos, que foi robláu más de dos años primero que tomara posesión del cargo pero que nunca fuera rematáu. Martinelli designara la puesta en marcha d'esti alcuerdu como la so principal prioridá cuando se convirtió en presidente.[41] L'alcuerdu foi ratificáu pol Congresu de los Estaos Xuníos nel 13 d'ochobre en 2011.[42]

Tamién supervisó l'aprobación d'un tratáu de llibre comerciu con otros países de la rexón y la Xunión Europea.[ensin referencies]

Al traviés de polítiques pro-empresariales, Martinelli asitió a Panamá como un centru financieru y de tresporte. Según el selmanariu The Economist, “La so canal (el de Panamá) ta convirtiéndose na pilastra d'una rede loxística tresoceánica. Pela so llinia aérea, Copa, una gran parte d'América Llatina interconéctase. Y el so sector bancariu ta atrayendo grandes cantidaes de dineru de toa Llatinoamérica.[43]

Amás, Martinelli punxo especial énfasis tantu en reponer l'imperiu de la llei y l'estáu de derechu en Panamá como en xenerar más tresparencia nes sos instituciones.[44] Según al New York Times, “nos últimos dos años Panamá robló alcuerdos con 12 países, incluyendo los Estaos Xuníos, pa intercambiar la información fiscal y otra información a solicitú, una téunica pa investigar los criminales financieros.[45]

Martinelli tuvo altos índices de popularidá mientres el so mandatu que llegaron a algamar más de 90%, el más altu nel continente americanu nel so momentu.[45] En 2014, al rematar el so mandatu, el so índiz d'aprobación entá yera de más de 65%.[46]

Crítiques editar

Sicasí, hubo fuertes crítiques sobre la so forma de gobernar, que lo llegaron a considerar como autoritariu.[47] N'agostu de 2009, la embaxadora d'Estaos Xuníos en Panamá, Barbara J. Stephenson, unvió una nota al Departamentu d'Estáu d'Estaos Xuníos informando que Martinelli pidía asistencia a la embaxadora pa espiar electrónicamente a los sos adversarios políticos y ésta remarcó les "enclinos autoritarios" y de "hostigamiento" per parte de Martinelli.[48] Una copia d'esta nota foi fecha pública por WikiLeaks n'avientu de 2010. L'alministración Martinelli llindar a responder que nunca se fixo tal pidimientu y que la interpretación de Stephenson yera equivocada.[48]

Otramiente, la popularidá de Martinelli quedó afeutada pola so presunta rellación con diversos escándalos de corrupción, incluyendo acusaciones de ser parte d'un escándalu de sobornos xunto con Valter Lavítola, asistente del primer ministru italianu Silvio Berlusconi, y que foi procesáu penalmente por autoridaes italianes. Sicasí, nenguna de les reclamaciones pudieron probase. Martinelli refugó les acusaciones y señaló el fechu como un "rumor" o una "telenovela".[49]

Tamién se-y criticó por tomar una posición de derecha, afectando la política internacional del país al tener una postura abiertamente proisraelí[50][51] y rival a los gobiernos d'esquierda n'América Llatina, sobremanera en Venezuela, qu'esguiló nuna crisis diplomática nes acabadures del so gobiernu en 2014, al asitiase abiertamente a favor de la oposición venezolana.[52][53]

Rotura de l'alianza editar

A mediaos del añu 2011, el presidente Martinelli acusó al vicepresidente de tener demasiaes funciones al empar: ministru de Rellaciones Esteriores, vicepresidente de la República, presidente y representante Llegal del Partíu Panameñista y candidatu a Presidente pa les eleiciones del 2014,[54] razón pola que-y solicitó'l so arrenunciu al cargu de canciller, situación que xeneró'l disgustu de los panameñistas. Por cuenta de esta situación, el Partíu Panameñista decidió romper l'alianza política qu'apautara na campaña eleutoral de Martinelli y convertise nun partíu d'oposición. Como resultancia, Varela quedó ensin poder dientro del gobiernu a pesar de ser vicepresidente y, a partir del momentu del rompimientu, nun asistiría a les xuntes de gabinete.[55]

Investigación per corrupción y espionaxe editar

Depués d'abandonar el poder en xunetu de 2014, el gobiernu del so socesor, Juan Carlos Varela, empecipió una serie d'investigaciones rellacionaes a sobrecostos mientres el gobiernu de Martinelli. Nes pesquises al Programa d'Ayuda Nacional (PAN) detectáronse sobrecostos por más de 45 millones de dólares en comida deshidratada. Nes investigaciones detuviéronse a dos exdireutores: Giacomo Tamburelli y Rafael Guardia. Nes declaraciones, dambos señalaron a Martinelli d'ordenar a dambos les compres con sobrecostos.[56] Depués d'una investigación, el casu foi archiváu ensin pruebes contra l'Ex-presidente, yá que l'Órganu Xudicial reconoció que nun pudo axuntar elementos de convencimientu p'acreditar l'acusación.[57]

Ante los señalamientos el 28 de xineru de 2015 empecipióse una investigación contra Martinelli, col votu unánime de tolos maxistraos de la Corte Suprema de Xusticia, por "supuestos delitos contra l'alministración pública". Sicasí, Martinelli abandonara Panamá hores antes camín de Ciudá de Guatemala, sede del Parllamentu Centroamericanu (Parlacen), del que funge como diputáu y, como tal, argumenta tener fueru contra procesos penales, mesmu que nel 2012 calificara como "cueva de lladrones"; sofitándose pol fechu de que como exmandatario ye diputáu del Parlacen, denunció en duros términos al gobiernu actual y acusando al presidente Varela de querer asesinalo, sicasí'l plenu del Parlacen afirmó que nun tener inmunidá, yá que si l'Asamblea Nacional de Panamá nun da inmunidá parllamentaria a los diputaos locales, el Parlacen tampoco puede.[58][59] Dempués de denunciar lo qu'él calificó como una persecución na so contra ante'l Parlacen, Martinelli abellugar en Miami.[60]

Adicionalmente, Martinelli ta siendo investigáu pol espionaxe y interceptación telefónica de más de 150 persones mientres el so mandatu, la mayoría d'ellos opositores. Por cuenta de que ésti atópase entá n'Estaos Xuníos y nun asistió a l'audiencia preliminar el 11 d'avientu de 2015, declaróse-y en "rebeldía" pol xuez de garantía Jerónimo Mejía y pasó al plenu de la Corte Suprema de Xusticia de Panamá sobre si Martinelli sería llamáu a audiencia, ordenar el 21 d'avientu la "detención provisional" d'ésti.[61][62]

Detención n'Estaos Xuníos editar

El 12 de xunu de 2017 foi arrestáu na llocalidá de Coral Gables, depués d'emitise una orde de detención del Departamentu de Xusticia d'Estaos Xuníos como respuesta al pidimientu del gobiernu panamiegu y compareció ante una Corte Federal el día 13 de xunu.[63] Por cuenta de lo complexo del so casu, Martinelli caltúvose deteníu y usó recursos d'apelación pa evitar la detención y estradición.[64] Sicasí, el 23 de mayu de 2018, Martinelli arrenunció a dichos procesos y sometióse a la estradición.[65] El 8 de xunu, el Departamentu d'Estáu d'Estaos Xuníos aprobó la estradición de Martinelli a Panamá[66], siendo devueltu'l 11 de xunu con fuertes midíes de seguridá.[67] Pol tratáu d'estradición ente dambos países, namái puede ser xulgáu en Panamá pol casu d'espionaxe a 150 opositores nel so gobiernu.[67]

Honores editar

Nel 20 de febreru de 2010, la Universidá d'Arkansas estableció la beca de Ricardo A. Martinelli Berrocal p'apurrir ayuda financiera a estudiantes futuros panameños de la Universidá d'Arkansas. Tamién lu reconoció como Alumnu Distinguíu de la Universidá y el gobernador Mike Beebe designar como embaxador honorariu del Estáu d'Arkansas.[68]

El 16 de xunu de 2013, Martinelli recibió una reconocencia de la Organización de les Naciones Xuníes pa l'Agricultura y l'Alimentación (OAA) en Roma por ayudar a amenorgar la desnutrición infantil en Panamá. Nel marcu de la 38° sesión de la conferencia de la OAA de les Naciones Xuníes.[ensin referencies]

Referencies editar

  1. ↑ Afirmao en: Encyclopædia Britannica Online. Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/Ricardo-Martinelli. Data de consulta: 21 ochobre 2021. Llingua de la obra o nome: inglés.
  2. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. ↑ «EEUU: hijo del ex presidente de Panamá, Ricardo Martinelli, se declaró culpable de lavado de dinero».
  4. ↑ URL de la referencia: https://cde.gestion2.e3.pe/doc/0/0/1/5/2/152563.pdf.
  5. ↑ URL de la referencia: https://web.archive.org/web/20161114011859/http://www.constantinian.org.uk/president-and-first-lady-of-panama-honoured-by-constantinian-order-at-london-ceremony/.
  6. ↑ «Arkansas Business» (29 abril 2013). Consultáu'l 1r xunu 2022.
  7. ↑ URL de la referencia: http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154.
  8. ↑ 8,0 8,1 «L'opositor Martín Torrijos gana les eleiciones presidenciales en Panamá» (3 d'abril de 2004). Consultáu'l 2 d'abril de 2009.
  9. ↑ «Resultáu de les eleiciones xenerales de Panamá 2009». Consultáu'l 6 d'abril de 2009.
  10. ↑ «http://www.cidob.org/es/documentacio/biografias_lideres_politicos/america_central_y_caribe/panama/ricardo_martinelli_berrocal».
  11. ↑ «Busquen poner fin a fuelga médica». Consultáu'l 6 d'abril de 2013.
  12. ↑ «PANAMA: Mélicos suspenden huelga ante amenacia de despidu» (24 de xineru de 1996). Consultáu'l 6 d'abril de 2013.
  13. ↑ . EcuRed. Consultáu'l 6 d'abril de 2013.
  14. ↑ infolatam.com. «Biografía de Ricardo Martinelli». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 6 d'abril de 2009.
  15. ↑ Telemetro.com. «Biografía de Ricardo Martinelli». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 6 d'abril de 2009.
  16. ↑ «CRITICA EN LINEA: política». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2009.
  17. ↑ «Panamá Guide - Juan Carlos Varela - New President of the Panameñista Party». Consultáu'l 2009.
  18. ↑ «Unión Patriótica: TuPolitica.Com - El Sitiu Oficial de Política en Panamá Partíu Revolucionariu Democráticu, Unión Patriótica, Molirena, Cambéu Democráticu, Partíu Popular,...». Consultáu'l 2009.
  19. ↑ «Actualícese con La Prensa Web - Vanguardia Moral, nuevu partíu de Endara». Consultáu'l 2009.
  20. ↑ «Ansa.It - Ansalatina - Panamá: Opositor Martinelli Lidera Encuestes». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2009.
  21. ↑ «Actualícese con La Prensa Web - Endara llapada cucarachero a Solidaridá». Consultáu'l 2009.
  22. ↑ «Baxa arribación de votantes y denuncien compra de votos a favor del Si a l'ampliación de la Canal de Panamá - Radio La Primerísima - La Xente - Noticies dende Managua, Nicaragua». Consultáu'l 2009.
  23. ↑ «Comisión política d'Unión Patriótica encamienta alianza con Cambéu Democráticu: TuPolitica.Com - El Sitiu Oficial de Política en Panamá Partíu Revolucionariu Democráticu, O...». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2009.
  24. ↑ «axustara-cabeza-de-oposicion-juan-carlos-varela/ El Panameñismo nun va axustar cabeza d'oposición, Juan Carlos Varela: TuPolitica.Com - El Sitiu Oficial de Política en Panamá Partíu Revolucionariu Democráticu, Unión Patriot...». Archiváu dende l'axustara-cabeza-de-oposicion-juan-carlos-varela/ orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2009.
  25. ↑ «Varela convida a martinelli a primaries pa consolidar la oposición: TuPolitica.Com - El Sitiu Oficial de Política en Panamá Partíu Revolucionariu Democráticu, Union Patriot...». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2009.
  26. ↑ «Respuesta de Ricardo Martinelli a Juan Carlos Varela : TuPolitica.Com - El Sitiu Oficial de Política en Panamá Partíu Revolucionariu Democráticu, Unión Patriótica, Molirena, ...». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2009.
  27. ↑ «Alianza Nuevu Camín de Molirena y Panameñismo : TuPolitica.Com - El Sitiu Oficial de Política en Panamá Partíu Revolucionariu Democráticu, Unión Patriótica, Molirena, Cambéu...». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2009.
  28. ↑ «MOLIRENA ditches Varela, moves toward Martinelli». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2009.
  29. ↑ «Convención ratifica alianza pol cambéu” en Panamá - ultimahora - La Prensa». Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2009.
  30. ↑ «Martinelli tamién se desvenceya de David Murcia Guzmán» (5 de marzu de 2004). Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 2 d'abril de 2009.
  31. ↑ presidencia-de-panama.html Ricardo Martinelli conquista la presidencia de Panamá. La Vanguardia, 4 de mayu de 2009.
  32. ↑ . Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2015. Consultáu'l 1 de xunetu de 2009.
  33. ↑ Terra (1 de xunetu de 2009). «Panamá apauta con Méxicu y Colombia alianza anticrimen».
  34. ↑
  35. ↑ .
  36. ↑ Andres R. Martinez and Jens Erik Gould (30 d'abril de 2010). «Panama's Infrastructure Spending to Help Economy Grow 6%, Martinelli Says». Bloomberg. Archiváu dende l'orixinal, el 4 de payares de 2012. Consultáu'l 4 de payares de 2012.
  37. ↑ «A Singapore for Central America?». The Economist (14 de xunetu de 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 4 de payares de 2012. Consultáu'l 4 de payares de 2012.
  38. ↑ «Fitch Upgrades Panama's Ratings to BBB; Outlook Revised to Stable». Fitch Group (2 de xunu de 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 4 de payares de 2012. Consultáu'l 4 de payares de 2012.
  39. ↑ «¿Qué va pasar colos llegalizaos del Crisol?». la Estrella de Panamá (14 de xunu de 2014).
  40. ↑ «Doing Business in Panama». PanAmCham.
  41. ↑ «Panama’s President-Elect to Push U.S. Trade Deal». Reuters (4 de payares de 2012).
  42. ↑ «Congress passes 3 free trade agreements». Associated Press HighBeam Research (4 de payares de 2012).
  43. ↑ «A surprise winner promises to sweep Panamanian politics clean». The Economist (8 de mayu de 2014).
  44. ↑ «Bursts of Economic Growth in Panama Have Yet to Banish Old Ghosts» (13 d'avientu de 2001).
  45. ↑ 45,0 45,1 «Martinelli tien más alta aprobación n'América y Cristina Fernández la peor». ABC (19 de xineru de 2010).
  46. ↑ «mundu/item/567-ranking-aprobacion-de-mandatarios-america-y-el mundu Aprobación de mandatario América y el Mundu editorial=Consulta Mitofsky» (1 de marzu de 2014).
  47. ↑ Juan Foreru (22 de xunetu de 2012). «Latin America's new authoritarians». The Washington Post. Archiváu dende l'orixinal, el 4 de payares de 2012. Consultáu'l 4 de payares de 2012.
  48. ↑ 48,0 48,1 William Booth (27 d'avientu de 2010). «Mexican request for U.S. help in drug war detailed». The Washington Post. Consultáu'l 4 de payares de 2012.
  49. ↑ «acusáu-de-sobornar-a-berlusconi Ricardo Martinelli ye venceyáu con un acusáu de sobornar a Berlusconi». CNN Méxicu (17 d'abril de 2012).
  50. ↑ «Declaración de Martinelli sobre Xerusalén ye una "ofiensa"». Telemetro Panamá (5 de marzu de 2010).
  51. ↑ «Martinelli: Rellaciones ente Israel y Panamá van siguir desenvolviéndose». la Estrella de Panamá (29 de mayu de 2014).
  52. ↑ «Venezuela ruempe rellaciones con Panamá» (5 de marzu de 2014). Consultáu'l 15 de marzu de 2014. «"nun vamos dexar que naide se meta impunemente cola nuesa patria, llacayu rastreru presidente de Panamá", aseguró Maduro, quien yá fixera referencia al pidimientu del presidente de Panamá, Ricardo Martinelli, pa convocar al Conseyu Permanente de la Organización d'Estaos Americanos (OEA)»
  53. ↑ «Ricardo Martinelli “sorprendíu” pola decisión de Venezuela de romper rellaciones». Noticies24 (5 de marzu de 2014). Consultáu'l 5 de marzu de 2014.
  54. ↑ «Martinelli píde-y a Varela qu'arrenuncie a la Cancillería» (30 d'agostu de 2011).
  55. ↑ «vicepresidente-y-opositor-juan-carlos-varela-gano-les eleiciones Panamá: el vicepresidente y opositor Juan Carlos Varela ganó les eleiciones» (5 de mayu de 2014).
  56. ↑ «El Supremu de Panamá abre una investigación al ex-presidente Martinelli por corrupción» (29 de xineru de 2015).
  57. ↑ «Archiven caso PAN, ensin pruebes contra Ricardo Martinelli» (24 de payares de 2017).
  58. ↑ «Parlacen afirma que Martinelli nun tien nengún tipu d'inmunidá» (30 de xineru de 2015).
  59. ↑ «Ricardo Martinelli califica al Parlacen "cueva de lladrones"» (10 de payares de 2012).
  60. ↑ «Martinelli ta en Miami "feliz" porque va ser investigáu: Sittón» (30 d'abril de 2015).
  61. ↑ «Ordenen detención provisional del ex-presidente de Panamá Ricardo Martinelli» (21 d'avientu de 2015).
  62. ↑ «Panamá autoriza la "detención provisional" del ex-presidente Martinelli por escuches» (22 d'avientu de 2015).
  63. ↑ «Detienen en Miami al ex-presidente de Panamá Ricardo Martinelli» (12 de xunu de 2017).
  64. ↑ «Martinelli va siguir deteníu en Miami, solicitú de fianza decidirá'l 20 de xunu» (13 de xunu de 2017). Consultáu'l 17 de xunu de 2017.
  65. ↑ «recursos llegales-que-impedian-el so-extradicion-a-panama/ Ricardo Martinelli arrenuncia a los recursos llegales que torgaben la so estradición a Panamá» (24 de mayu de 2018). Consultáu'l 11 de xunu de 2018.
  66. ↑ «Estaos Xuníos aprueba la estradición de Ricardo Martinelli a Panamá» (8 de xunu de 2018). Consultáu'l 8 de xunu de 2018.
  67. ↑ 67,0 67,1 «EE UU estradita a Panamá al ex-presidente Ricardo Martinelli» (11 de xunu de 2018). Consultáu'l 11 de xunu de 2018.
  68. ↑ «President Ricardo Martinelli Visits Campus». University of Arkansas Newswire (20 de febreru de 2010).

Enllaces esternos editar


Predecesor:
Martín Torrijos Espín
 
Presidente de Panamá
1 de xunetu de 2009 – 1 de xunetu de 2014 		Socesor:
Juan Carlos Varela
 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Ricardo_Martinelli&oldid=4125776»