Sotés
Sotés ye un conceyu de la comunidá autónoma de La Rioxa (España).
 Sotés | |
|---|---|
_01.jpg) | |
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  La Rioxa |
| Tipu d'entidá | conceyu de La Rioxa |
| Alcalde de Sotés | Antonio Rodríguez Alonso |
| Nome oficial | Sotés (es)[1] |
| Códigu postal |
26371 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 42°24′01″N 2°36′03″W / 42.400277777778°N 2.6008333333333°O |
  Sotés Sotés (España) _-_Municipality_Map.svg) | |
| Superficie | 14.6 km² |
| Altitú | 672 m |
| Llenda con | Huércanos, Navarrete, Fornos de Moncalvillo, Daroca de Rioja, Santa Coloma y Ventosa |
| Demografía | |
| Población |
260 hab. (2023) - 165 homes (2019) - 129 muyeres (2019) |
| Porcentaxe |
0.08% de La Rioxa 0% de España |
| Densidá | 17,81 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| aytos.larioja.org… | |
 | |
Xeografía editar
Sotés ye una villa de la Rioxa Media, asitiada nel valle occidental del ríu Iregua, afluente del Ebro, y a una distancia de 16 km de Logroño y a 10 de Nájera. La so altitú sobre'l nivel del mar ye de 672 metros. El nucleu urbanu atopar nuna llomba, aumentando'l relieve escalonadamente a midida que averamos al sur, hasta llegar al Serradoriu de 1491 m.
El clima, propiu d'esta llatitú, ye medianamente fríu: llixeramente húmedu pel hibiernu y nidiu pel branu.
Historia editar
El terrén qu'ocupa anguaño Sotés foi habitáu por variaes cultures a lo llargo de los sieglos. Atopáronse numberoses muertes d'orixe predominantemente romanu, magar el más importante ye "Peña Lacita", un pobláu de finales de la Edá del Bronce y primer Edá del Fierro.
Yá na Edá Media, cabo destacar la fecha de 2 de payares de 1044, sobre dotación al monesteriu de san Xuan de Sojuela. El rei Don García el de Nájera, fai mención a "Sotiel.lo", al describir les llendes de dichu monesteriu. Otru de los documentos que faen referencia a esta población foi suscritu nel añu 1068. Nel mesmu, el Rei Don Sancho el de Peñalén noma a Sotés. Nel añu 1137, Alfonsu VII entrega al Monesteriu de Santa María la Real de Nájera les heredaes que tenía en Sotés.
Sicasí, ye a partir del sieglu XVIII, cuando podemos empezar a falar de los "sieglos d'oru" de la hestoria sotesina: la creación d'hospitales pa pelegrinos xacobeos, la concesión en 1747, per parte del Rei d'España Fernandu VI, del títulu de "Villa" y consiguiente independización de Navarrete o la nacencia de Domingo Duce y Garay en 1808, marquen ensin dulda l'aportar d'esti pequeñu pueblu rioxanu mientres munchos años.
Sotés, allugáu en plena encruciada, siempres permaneció a los cambeos históricos, y anguaño, nos empiezos del sieglu XXI, preséntase como un pueblu atopadizu, y en constante tresformamientu.
Fíos ilústres editar
- Domingo Duce y Garay: (Sotés, 7 de mayu de 1808 – Amélie-les-Bains, Francia, 23 de payares de 1869) foi un xeneral del Exércitu onde ingresó en 1823 coincidiendo col final del Trieniu Lliberal. Participó na Primer Guerra Carlista colos militares cristinos y so les órdenes de Baldomero Espartero a quien-y xunía una fonda amistá, llogrando cuatro Crucies Gallardoniaes de San Fernando. Participó tamién na guerra de los Matiners, yá col grau de xeneral, enfrentándose victoriosu al llexendariu militar carlista Ramón Cabrera. Participó en La Vicalvarada sofitando, nesti casu, a O´Donnell y el so proyeutu d'Unión Lliberal, según darréu enfrentóse al alzamientu carlista de San Carlos de la Rápita, tres que'l so achaplamientu llogró'l títulu de Marqués de Castell-Florite.
Demografía editar
El conceyu, que tien una superficie de 14,6 km²,[2] cuenta según el padrón municipal pa 2017 del INE con 291 habitantes y una densidá de 19,93 hab./km².
| Gráfica d'evolución demográfica de Sotés ente 1842 y 2016 |
 |
|
Población de derechu según los censos de población del INE.[3] Población según el padrón municipal de 2017.[4] |
Mientres el pasáu sieglu XX, el conceyu sufrió una paulatina pero constante perda poblacional (éxodu rural). Los últimos censos amuesen cambeos nel enclín.
Economía editar
Evolución de la delda viva editar
El conceutu de delda viva contempla namái les deldes con caxes y bancos relatives a creitos financieros, valores de renta fixa y préstamos o creitos tresferíos a terceros, escluyéndose, poro, la delda comercial.
| Gráfica d'evolución de la delda viva del conceyu ente 2008 y 2014 |
 |
|
Delda viva del conceyu en miles d'Euros según datos del Ministeriu de Facienda y Ad. Públiques.[5] |
La delda viva municipal per habitante en 2014 xubía a 320,77 €.[6]
Llugares d'interés editar
Ilesia parroquial de San Martín. Trátase d'un edificiu construyíu con piedra de sillería, d'estilu renacentista. Sobresal d'esti conxuntu, añadíu a la puerta principal, un gran pórticu, obra empecipiada en 1644 por Pedro d'Aguilera y rematáu por Clemente de Setién. Na parte cimera o frontispiciu, destaca la estatua ecuestre de San Martín de Tours, patrón de la parroquia. Nel interior cúriase una imaxe de la Virxe de los Remedios, procedente de la sumida ermita qu'esistió nel términu de Nares.
Palacete del Marqués de Castelflorite y Conde de Garay, Don Domingo Duce y Garay Rehabilitáu y tresformáu en bodega y albergue de pelegrinos.
Palacete del sieglu XVI-XVII. Anguaño rehabilitáu y usáu como casa rural (Señoríu de Moncalvillo). Perteneciente n'orixe a la familia Alesón.
Campu de práutiques cinexétiques "L'Espinaral"
Fonte "L'Escolín" Área recreativa asitiada xunto al ribayu de les Alías. Na carretera vieya de Sotés a Fornos de Moncalvillo, xunto a la curva que foi suprimida. A unos 18 km de Logroño. La vexetación componer de montes de rebollo y caxigal. Dellos exemplares de fauna del llugar son la martalena, el foín, el glayu, la papuda capirotada y el sapu común.
Sociedá Cooperativa Vitivinícola de Sotés dende l'añu 1999 ellabora vinu de la Denominación d'Orixe Calificada Rioja.
Fiestes llocales y tradiciones editar
- 24 de xunu Fiestes patronales de San Xuan
- 11 de payares Fiestes de San Martín
- A finales de xunetu y principios d'agostu tien llugar la Selmana Cultural, entamada pola Asociación García Romero
- En Xueves Santu de cada añu, tien llugar una procesión, onde se canten romances de La Pasión de Cristu de Lope de Vega. Escúchalos equí: http://www.riojarchivo.com/audiu/cristu-despidir de-la so-madre
Ver tamién editar
Bibliografía editar
- Palacios Sánchez, Juan Manuel (2005). Sotés, Villa rioxana. Depósitu llegal: LR-378-2005.
Referencies editar
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Población, superficie y densidá por conceyos.». Archiváu dende l'orixinal, el 21 de setiembre de 2013.
- ↑ Cifres de población y Censos demográficos
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Nomenclátor: Población del Padrón Continuu por Unidá Poblacional».
- ↑ Delda Viva de les Entidaes Llocales
- ↑ División de la delda viva de 2014 (datu del Facienda y Alministraciones Públiques, Delda Viva de les Entidaes Llocales) ente'l númberu d'habitantes del conceyu d'esi mesmu añu (datu del Institutu Nacional d'Estadística, Nomenclátor: Población del Padrón Continuu por Unidá Poblacional).
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Sotés 
.
