Stuttgart (Tocante a esti soníu [ˈʃtʊtɡaʁt] ) ye la capital del estáu federáu alemán Baden-Wurtemberg.

Stuttgart
coat of arms of Stuttgart (en) Traducir
Alministración
PaísBandera d'Alemaña Alemaña
Estáu federáu Baden-Württemberg
Rexón alministrativa Rexón de Stuttgart
Tipu d'entidá gran ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu Frank Nopper (Unión Demócrata Cristiana (es) Traducir)
Nome oficial Stuttgart (de)
Nome llocal Stuttgart (de)
Schduagert (gsw)
Códigu postal
Xeografía
Coordenaes 48°46′39″N 9°10′48″E / 48.7775°N 9.18°E / 48.7775; 9.18
Stuttgart alcuéntrase n'Alemaña
Stuttgart
Stuttgart
Stuttgart (Alemaña)
Superficie 207.35 km²
Altitú 245 m y 247 m
Llenda con
Demografía
Población 632 865 hab. (31 avientu 2022)
- 314 721 homes (30 setiembre 2021)

- 315 584 muyeres (30 setiembre 2021)
Porcentaxe 100% de Rexón de Stuttgart
5.72% de Baden-Württemberg
0.75% de Alemaña
Densidá 3052,16 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu 0711
Estaya horaria UTC+01:00 (horariu estándar)
Llocalidaes hermaniaes
stuttgart.de
Cambiar los datos en Wikidata

Con 632 865 hab. (31 avientu 2022)[1][2] ye la ciudá más grande de Baden-Wurtemberg y la sesta d'Alemaña. Ye, amás, onde s'alluga'l parllamentu del so Bundesland y el so gobiernu correspondiente, otres autoridaes polítiques y l'alministración federal. Les grandes ciudaes alemanes más importantes y cercanes a Stuttgart son: Frankfurt del Main (240 km al noroeste), Múnich (aproximao 220 km al sureste de Stuttgart) y Karlsruhe (a 80 km al noroeste).

Stuttgart tien l'estatus de ciudá-distritu, unificada por un presidente. Tamién ye sede del obispu protestante de Wurtemberg y d'un obispáu católicu (Bistum Rottenburg-Stuttgart). La ciudá tien dos universidaes, escueles téuniques y ye sede de dellos institutos d'investigación, como'l Centru Aeroespacial Alemán (DLR), el Fraunhofer o'l Max Planck.

Toponimia editar

Stuttgart provién de la pallabra alemana Stutengarten (que significa yeguada), yá que la ciudá tien el so orixe alredor de los antiguos establos del duque Liudolf de Suabia. El so escudu tien por eso una yegua. La marca d'automóviles Porsche, orixinaria d'esta zona, inclúi esti escudu nel so emblema.

Historia editar

 
Plaza del Palaciu.
 
Estación central de Stuttgart.

El distritu de Cannstatt constitúi la zona de la ciudá más antigua y grande de Stuttgart. Al sieglu I d. C. remóntase una ciudadela romana, una de les posiciones más importantes na zona, al tar asitiada na vera del Neckar y n'encruz de caminos. Cola invasión de los alamanes nel 260 d. C. remató la presencia romana en Stuttgart. Nun esisten tradiciones en Cannstatt de los pueblos bárbaros, qu'apaecieron pa quedase por cuenta de la situación estratéxica pero caltuvieron les colonies les sos tradiciones.

Presumiblemente, Stuttgart siguió creciendo mientres les guerres húngares ente 926 y 948 en Nessenbachtal y nes yeguaes (o Stutengarten, d'ende'l nome de Stuttgart). La crecedera de la ciudá atribuyir al conde Liudolf de Suabia, dempués del 945 d. C. Dende entós la crecedera foi escontra los llaos de les instalaciones del conde Liudolf.

Nueves escavaciones arqueolóxiques que se tán realizando tantu na colexata como nel castiellu antiguu, amuésennos que nun había praderíes verdes na fundación de la ciudá: a lo menos dende los merovinxos, yá que s'establecieron equí simples llabradores. Un sepelio so la colexata completa la escasa información qu'hai sobre l'estáu de la ciudá mientres la ocupación merovinxa. De la dómina carolinxa, queden dellos pozos y cases.

La ciudá atopábase cerca de los criadorios de caballu del Condáu de Baden, como tamién de les ciudaes de Backnang y Besigheim, pertenecientes al condáu de Wurtemberg. Cola condesa Irmengard de Baden, los monesterios de Lichtenhal permanecieron en Baden-Baden; tamién yera la propietaria de Nesenbachtal.

La marquesa de Baden atopar al oeste de los sos enemigos, los marqueses de Wurtemberg, más tarde condes. Hermann V de Baden alzóse sobre la ciudá en 1219. Depués fueron los Wurtemberg los que tomaron la ciudá, y una dinastía dempués contraíen matrimoniu ya instalaron tola pómpara de Wurttemberg nel centru de la ciudá. Hasta 1918 Stuttgart foi la capital y la residencia de los Wurtemberg: hasta 1496 yera'l condáu de Wurttemberg, dempués de los condes, hasta 1803 foi principáu y dende 1806 reinu de Wurttemberg y dempués de 1918 Estáu llibre de Wureberg.

A final de mayu de 1849, dempués del refugu a un congresu de diputaos pol rei prusianu Federico Guillermu IV, treslladar a Stuttgart l'Asamblea Nacional de Frankfurt gracies a una invitación del ministru de Xusticia Friedrich Römer, perteneciente a los Württemberg.

  • 1945: la ciudá ye casi totalmente destruyida polos bombardeos de los aliaos.[3]
  • 1947: la ciudá compite con Bonn y Frankfurt del Main por ser la capital de l'Alemaña occidental. Bonn ye escoyida.
  • 1983, 17-19 de xunu: Axuntar en Stuttgart el Conseyu Européu. Los Xefes d'Estáu y de Gobiernu y los Ministros d'Asuntos Esteriores roblen una Declaración Solemne sobre la Xunión Europea (XE).
  • 1999, 15-16 d'abril: Celébrase la Tercer Conferencia Euromediterránea, cola participación de Libia per primer vegada como convidáu especial.

Xeografía editar

 
Vista de los viñeos dende'l parque de Killesberg.

Stuttgart ta asitiada nel centru del Estáu de Baden-Württemberg, metanes una llarga serie de llombes. El centru de la ciudá asitiar ente valles y viñeos, por eso la ciudá ye moteyada como Stuttgarter Kessel («La olla stuttgartina»). Stuttgart atópase xunto al ríu Neckar. La ciudá alemana llinda al norte cola cuenca del Neckar, al oeste con Glemswald y el Gäu, al este col corredor de Schurwald y al sur col parque natural de Schönbuch. Al sureste flúi'l Neckar y asítiase la ciudá Esslingen am Neckar.

La ciudá atopar a un altor de 207 metros sobre'l nivel del mar. Stuttgart alzar pol Birkenkopf (511 m) na depresión del Rand; alzada tamién pol Wirtemberg (411 m) sobre'l valle del Neckar y pol monte Heiner (395 m).

Stuttgart ye la puerta d'entrada a la Selva Negra y al Xura de Suabia. Arrodiada de llombes, montes y viñeos que lleguen hasta'l centru. El puertu asitiar al nordeste de la ciudá, a veres del ríu Neckar.

Planificación de la rexón editar

 
Rexón de Stuttgart

La ciudá ta asitiada nel centru de la Rexón de Stuttgart. A la rexón pertenécenlu los distritos de Esslingen, Göppingen, Böblingen, Ludwigsburg y Rems-Murr-Kreis, según el conceyu de Heilbronn (al norte de Stuttgart) y al sur de la rexón les ciudaes de Reutlingen y Tübingen. Toes estos conceyos y otros colindantes a la ciudá alemana formen la rexón metropolitana de Stuttgart, qu'estrema al Bundesland de Baden-Württemberg en 14 zones distintes.

La rexón metropolitana europea de Stuttgart tamién integró les ciudaes de Ditzingen, Filderstadt, Gerlingen, Korntal-Münchingen y Leinfelden-Echterdingen. La zona de Stuttgart controla les ciudaes de Backnang, Bietigheim-Bissingen/Besigheim, Böblingen/Sindelfingen, Esslingen am Neckar, Geislingen an der Steige, Göppingen, Herrenberg, Kirchheim unter Teck, Leonberg, Ludwigsburg/Kornwestheim, Nürtingen, Schorndorf, Vaihingen an der Enz y Waiblingen/Fellbach.

Conceyos vecinos editar

Les siguientes ciudaes parten con la ciudá de Stuttgart; l'orde parte del nordés y sigue la direición de les manes del reló:

Fellbach, Kernen im Remstal (toes nel distritu urbanu de Rems-Murr), Esslingen am Neckar, Ostfildern, Neuhausen auf dean Fildern, Filderstadt y Leinfelden-Echterdingen (nel distritu rural —Landkreis— de Esslingen), Sindelfingen y Leonberg (nel landkreis de Böblingen), según Gerlingen, Ditzingen, Korntal-Münchingen, Möglingen, Kornwestheim y Remseck am Neckar (toes nel landkreis de Ludwigsburg).

División de la ciudá editar

Distritos de la ciudá de Stuttgart:

Los 23 distritos según el númberu d'habitantes
Distritos del interior
Stuttgart-Mitte (10), Stuttgart-Nord (11), Stuttgart-Ost (8), Stuttgart-Süd (7), Stuttgart-West (9)
Distritos esteriores
Bad Cannstatt (18), Birkach (3), Botnang (1), Degerloch (5), Feuerbach (8), Hedelfingen (4), Möhringen (9), Mühlhausen (5), Münster (1), Obertürkheim (2), Plieningen: (5), Sillenbuch (3), Stammheim (2), Untertürkheim (8), Vaihingen (12), Wangen (1), Weilimdorf (6), Zuffenhausen (11)

Clima editar

Por tar asitiáu nuna depresión y polos cultivos, en Stuttgart atopamos un clima bien templáu, anque hai periodos nos que'l fríu fai actu de presencia. La Selva Negra y los montes suabos y francos relaxen les temperatures coles solombres de los sos árboles. El clima y la rimada na que s'atopa Stuttgart facilita l'apaición de la viticultura.

Pel branu produzse la inversión térmica. Por eso ye posible que pel branu la temperatura na Königstraßy (la cai principal de Stuttgart) y pela redolada de la Schlossplatz (la plaza principal) llegue a haber temperatures de 30-35º a mediudía.

   Parámetros climáticos permediu de Stuttgart/Echterdingen, Alemaña (1981–2010)  
Mes Xin Feb Mar Abr May Xun Xnt Ago Set Och Pay Avi añal
Temperatura máxima absoluta (°C) 18.1 21.0 25.6 30.8 34.5 39.5 40.8 39.7 35.6 30.8 23.3 19.5 40.9
Temperatura máxima media (°C) 3.7 5.6 10.8 16.8 22.0 24.8 26.8 26.6 21.7 15.6 8.3 4.4 14.0
Temperatura media (°C) 0.5 2.6 6.2 12.2 16.6 19.7 21.8 21.3 16.1 11.9 5.6 1.4 11.4
Temperatura mínima media (°C) -1.5 0.5 3.6 7.8 12.2 15.3 16.8 16.6 12.8 7.9 3.0 0.6 8.0
Temperatura mínima absoluta (°C) -25.5 -20.3 -15.0 -4.2 -1.6 3.3 6.0 5.1 0.2 -6.3 -14.9 -18.5 -25.5
Precipitación total (mm) 46.2 35.5 38.6 49.6 85.7 86.8 86.1 69.1 57.1 58.8 49.8 50.4 718.7
Hores de sol 79.8 96.4 137.9 177.0 236.5 255.8 272.4 258.1 190.4 144.6 74.1 60.4 1983.4
Fonte: Datos derivaos de Deutscher Wetterdienst[4]

Demografía editar

 
Stiftskirche Stuttgart (ilesia protestante).
 
Centru de la ciudá de Stuttgart.

Habitantes

Stuttgart devasó en 1875 los 100 000 habitantes y convirtióse na primera gran ciudá de Baden-Württemberg. En 1905 la ciudá tenía 250 000 habitantes, que se doblar hasta 1950 (500 000 habitantes). Nel añu 1962 algama la máxima población de la so historia: 640 560 habitantes. A 30 de setiembre de 2007, el censu oficial da como cifra d'habitantes de Stuttgart 597.158, convirtiéndose, tres Múnich, na segunda ciudá más habitada al sur d'Alemaña y la sesta en total.

Relixón

El 26 % de los creyentes confiésense como católicos, el 30 % protestantes. La relixón musulmana algama'l 11,3 % de la población y el restu del 33% confesar d'otres relixones o confesiones (2005).

Tresporte editar

La ciudá de Stuttgart tien un modernu sistema de tresporte sirvíu por buses, tranvíes, cables, trenes de cremallera y S-bahn

Infraestructures editar

El proyeutu Stuttgart 21 preve tresformar la Estación central de Stuttgart central nun pasaxe soterrañu p'ameyorar la conexón cola rede de tranvíes.[5] Con ello recupérase un llote de cien hectárees nel corazón de la ciudá, onde s'entama construyir edificios de vanguardia.

Economía editar

 
Una de les munches turbinas eóliques qu'asitien a Stuttgart a la cabeza del desenvolvimientu de les enerxíes anovables n'Alemaña.

Daimler y Porsche tienen los sos oficines centrales nes contornes del cascu urbanu. Gottlieb Daimler y Wilhelm Maybach construyeron en Stuttgart el so motor de combustión interna, que sumáu a la buxía de Robert Bosch (nacíu en Stuttgart) dio nacencia a la industria del automóvil n'Alemaña. La estrella de Mercedes-Benz rota sobre la torre de la Estación central de Stuttgart (HBF) y sobre l'edificiu más altu de la fábrica de Untertürkheim de Daimler, onde trabayen unes 20 000 persones.

Cultura editar

Friedrich Hegel nació nesta ciudá en 1770. Unu de los escritores alemanes más famosos, Schiller, tamién vivió na ciudá, siendo orixinariu de Marbach am Neckar, a unos 30 km.

En 1927, los arquiteutos Mies van der Rohe, Walter Gropius y Le Corbusier diseñaron el sector de la ciudá conocíu como Weißenhofsiedlung.

 
Neues Schloss nel centru de Stuttgart.
 
Ilesia evanxelista Johanneskirche xunto a la llaguna Feuersee.

Llugares d'interés

Rotwildpark, espaciu natural protexíu.

Deportes editar

En Stuttgart realizáronse eventos deportivos de nivel internacional como'l Campeonatu Européu d'Atletismu (1986), el Campeonatu Européu de Voleibol femenín (1989), el Campeonatu mundial de Ciclismu (1991), el Campeonatu Mundial d'Atletismu de 1993, la vuelta ciclista a Alemaña (2000) y foi sede de la Copa Mundial de Fútbol de 2006 n'Alemaña.[6][7]

Acueye añalmente'l Tornéu de tenis de Stuttgart incluyíu na categoría Premier.

El VfB Stuttgart ye l'equipu de fútbol de la ciudá.

Ciudaes hermaniaes editar

Stuttgart ta hermanada coles siguientes ciudaes:[8]

Ver tamién editar

Referencies editar

  1. Afirmao en: register of German municipalities (2022). Data de consulta: 7 ochobre 2023. Editorial: Oficina Federal de Estadística de Alemania. Llingua de la obra o nome: alemán. Data d'espublización: 21 setiembre 2023.
  2. statistical updating (en)  
  3. Henk Bekker (2005). Adventure Guide Germany. Hunter Publishing, Inc, páx. 445. ISBN 9781588435033.
  4. «Ausgabe der Klimadaten: Monatswerte».
  5. «Megaproyecto en Stuttgart». Deutsche Welle. Consultáu'l 27 d'avientu de 2009.
  6. «Stuttgart, la ciudá de la estrella». Deutsche Welle. Consultáu'l 27 d'avientu de 2009.
  7. http://de.fifa.com/worldcup/archive/germany2006/index.html
  8. «Sister cities». stuttgart-tourist.d'idioma inglés. Consultáu'l 27 d'avientu de 2009.

Enllaces esternos editar