Tórsḥavn
Tórsḥavn[1] (feroés: Tórshavn /ˈtʰɔo̯ʂhau̯n/; danés: Thorshavn) ye la capital de les Islles Feroe, un territoriu autónomu de la corona danesa. En 2006 la ciudá algamaba una población de pocu más de 12 000 habitantes, ente que'l conceyu, qu'inclúi delles llocalidaes rurales, raspia los 20 000.
 Tórsḥavn | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
Region of the Faroe Islands (en)  | Streymoy (en) | ||
| Municipio (es) | Tórshavn Municipality (en) | ||
| Tipu d'entidá | villa | ||
| Nome oficial |
Tórshavn (fo) Thorshavn (da) | ||
| Nome llocal |
Tórshavn (fo) Thorshavn (da) | ||
| Códigu postal |
FO 100 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 62°00′N 6°47′W / 62°N 6.78°O | ||
  Tórsḥavn Tórsḥavn (Islles Feroe)  | |||
| Superficie | 117 km² | ||
| Altitú | 24 m | ||
| Demografía | |||
| Población | 13 326 hab. (1r xineru 2019) | ||
| Porcentaxe |
100% de Tórshavn Municipality (en) 100% de Streymoy (en) | ||
| Densidá | 113,9 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Fundación | sieglu X | ||
| Estaya horaria |
UTC±00:00 UTC+01:00 | ||
| Llocalidaes hermaniaes |
Asker, Garðabær, Reikiavik, Maarianhamina, Birkerød Municipality (en) , Riolunato (es) , Pietarsaari, Copenḥague, Ḥélsinki, Nuuk, Oslu y conceyu d'Estocolmu
| ||
| torshavn.fo | |||
 | |||
Alcontrar na mariña oriental de Streymoy, la mayor islla de les Feroe. Ye'l centru políticu, económicu, cultural y de comunicaciones del archipiélagu. Por cuenta de el so aislamientu, poco se sabe de la historia medieval de la ciudá. Sábese que creció alredor de la península de Tinganes, onde los primeros colonos viquingos celebraben les sos asamblees (ting) dende'l sieglu ix, polo que foi dende entós el principal asentamientu humanu nes islles y darréu el centru del monopoliu comercial feroés col esterior. Al contrariu de munches otres ciudaes nórdiques, Tórsḥavn nunca foi afarada por quemes, polo que caltién edificios del sieglu xvi y xvii.
Etimoloxía editar
El nome de la ciudá provién del nórdicu antiguu Þórshöfn, que significa "puertu de Thor", n'honor al dios del truenu de la mitoloxía nórdica. Esti nome paganu indica que Tórsḥavn foi fundada antes del añu 1000, fecha averada en que llegó'l cristianismu a les Feroe. La mayoría de los feroeses referir a la ciudá a cencielles como Havn («puertu»), y delles empreses asina la utilicen nos sos nomes. La forma danesa ye Thorshavn.
Historia editar
La ciudá desenvolvióse alredor de la península sobre la qu'antiguos enclaves viquingos establecieren una primer colonia nel sieglu x. Al igual qu'asocediera n'Islandia col Alþingi, los pueblos viquingos equí establecíos crearon una asamblea llamada Altinget na qu'axuntaben dacuando col fin de resolver problemes comunes y alministrar xusticia.
El Løgting actual ye una evolución direuta de dicha institución, y supón unu de los claros símbolos polos que'l pueblu feroés determinó la so autonomía con respectu'l pueblu danés.
Dende 1271, Noruega estableció un monopoliu comercial sobre toles islles, lo qu'influyó direutamente na evolución de la ciudá.
En 1580, construyóse la fortaleza Skansin pa evitar los continuos saqueos per parte de pirates del Mar del Norte. En 1673 la ciudá sería testigu d'una quema que destruyiría gran parte de la parte antigua de la ciudá de Tinganes, lo que supunxo la desapaición de múltiples documentos de gran importancia histórica.
A finales del sieglu xviii, Tórsḥavn adquiriría l'estatutu de ciudá, adquiriendo en 1866 l'honor de ser la capital del archipiélagu.
Na década de los años 20 del sieglu xx construyiríase'l puertu na ciudá, pasándose a convertir nun importante puntu de comerciu y comunicaciones na zona.
Mientres la Segunda Guerra Mundial, y tres la ocupación de Dinamarca por tropes alemanes, la ciudá y tol archipiélagu seríen ocupaos pol exércitu británicu.
Col pasu del tiempu, llocalidaes vecines pasaron a incorporase a la comuña de Tórsḥavn: Hvítanes en (1974), Hoyvík en (1978), Argir en (1997), Kollafjørður en (2001) y, finalmente en 2005, Nólsoy, Hestur y Kirkjubøur.
Escudu d'armes editar
El símbolu del conceyu de Tórsḥavn ye un sellu circular cola inscripción Tórshavnar Kommuna («Conceyu de Tórsḥavn»), con un escudu de punta en ojiva al centru. Nesti escudu apaez una mano sosteniendo'l Mjolnir o martiellu de Thor sobre un fondu d'ondes azules, que representen el mar.
Xeografía editar
Tórsḥavn alcuéntrase asitiada xeográficamente nel centru del archipiélagu de les Feroe, na mariña sureste de la mayor isla, Streymoy. La so llocalización ye 62° norte, 6° 45' oeste. Al oriente de la ciudá allúgase la islla Nólsoy, que protexe de manera efectiva'l puertu natural de la ciudá y ensin la cual el desenvolvimientu de Tórsḥavn posiblemente como ciudá portuaria nunca tuviera llugar. La península de Tinganes estrema al puertu en dos partes: Eystaravág, al este, y Vesteravág, al oeste. El pequeñu ríu Sandá desagua na sablera de Sandagerði, y sirve de llende ente Tórsḥavn y la llocalidá de Argir.
Col tiempu, l'área urbana de Tórsḥavn enchió les sos llendes orixinales, de manera que les llocalidaes vecines d'Argir y Hoyvík son güei consideraes barrios de la ciudá. Sicasí, estadísticamente caltiénense separaes una de les otres.
Amás de delimitar col Océanu Atlánticu, la ciudá alcuéntrase flanqueada pel monte Húsareyn (374 metros) al noroeste y el monte Kirkjubøreyn (350 metros) al suroeste, onde s'alluga'l pueblu de Kirkjubøur y el llende sur de Streymoy, llamáu Kirkjubønes. Tórsḥavn alcontrar nuna de les zones más llanes de toles Feroe.
Clima editar
Tórsḥavn tien un clima oceánicu subpolar (según la clasificación climática de Köppen Cfc) con poca fluctuación de temperatures a lo llargo de tol añu. La temperatura permediu nel periodu 1961-1990 foi de 6,5 °C. Ye común la formación de borrina nel fiordu. Ente 1961 y 1990, hubo un permediu añal de 40 díes de borrina, 49 díes de xelaes y 44 díes de nieve. La cantidá d'agua añal ye en permediu 1000 mm.
 Parámetros climáticos permediu de Tórsḥavn, Islles Feroe 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima media (°C) | 5.8 | 5.6 | 6.0 | 7.3 | 9.2 | 11.1 | 12.8 | 13.1 | 11.5 | 9.3 | 7.2 | 6.2 | 8.8 |
| Temperatura media (°C) | 2.5 | 3.6 | 4.0 | 5.2 | 7.0 | 9.0 | 10.7 | 11.0 | 9.6 | 7.5 | 5.4 | 3.3 | 6.8 |
| Temperatura mínima media (°C) | 1.7 | 1.3 | 1.7 | 3.0 | 5.1 | 7.1 | 9.0 | 9.2 | 7.6 | 5.4 | 3.4 | 2.1 | 4.7 |
| Temperatura mínima absoluta (°C) | -8.8 | -11.0 | -9.2 | -9.9 | -3.0 | 0.0 | 1.5 | 1.5 | -0.6 | -4.5 | -7.2 | -10.5 | -11.0 |
| Precipitación total (mm) | 157.7 | 115.2 | 131.6 | 89.5 | 63.3 | 57.5 | 74.3 | 96.0 | 119.5 | 147.4 | 139.3 | 135.3 | 1321.3 |
| Díes de precipitaciones (≥ 1.0 mm) | 22 | 17 | 21 | 16 | 13 | 12 | 13 | 13 | 18 | 22 | 21 | 22 | 210 |
| Díes de nevaes (≥ 0.1 mm) | 8.3 | 6.6 | 8.0 | 4.4 | 1.5 | 0 | 0 | 0 | 0.1 | 1.4 | 5.5 | 8.2 | 44 |
| Hores de sol | 14 | 36 | 71 | 106 | 124 | 125 | 111 | 98 | 80 | 49 | 20 | 6 | 840 |
| Humedá relativa (%) | 90 | 89 | 89 | 87 | 88 | 88 | 90 | 90 | 90 | 90 | 89 | 90 | 89.2 |
| Fonte nº1: Danish Meteorological Institute[2] | |||||||||||||
| Fonte nº2: NOAA (sun, humidity and precipitation days 1961–1990)[3][4] | |||||||||||||
Cultura editar
El mayor eventu cultural de Tórsḥavn ye la Fiesta de San Olaf (Ólavsøka), celebrada alredor del 29 de xunetu. Esta fiesta, que conmemora al Olaf II el Santu santu patronu de les islles, ye tamién la fiesta nacional feroesa. Nella executen dances y música tradicional y hai exhibiciones d'arte y artesaníes locales. Tamién se celebren xustes deportivessobremanera carreres de remu n'embarcaciones tradicionales, y hai desfiles y cabalgates pela ciudá.
El Festival de Jazz de Tórsḥavn celebrar mientres toa una selmana nel mes d'agostu dende 1983, atrayendo artistes europeos y norteamericanos. Tórsḥavn tien una activa vida musical, cuenta con una escuela de música y ye la sede de la Orquesta Sinfónica de les Islles Feroe. En munchos de los chigres y cafeteríes de la ciudá hai frecuentemente música en vivu, lo que-y confier a Tórsḥavn una boyante vida nocherniega.
La Casa Nórdica (Norðurlandahúsið) ye la principal cortil cultural de les Islles Feroe. Foi construyida en 1983 col patrociniu del Conseyu Nórdicu y tien como oxetivu l'espardimientu de les cultures feroesa y nórdica. Sirve de see pa conciertos, exhibiciones teatrales, esposiciones artístiques y conferencies, ente otres actividaes. Ye un edificiu que combina l'arquiteutura moderna cola tradicional.
Los principales museos de Tórsḥavn son el Muséu Nacional de les Islles Feroe (Føruque Fornminnissavn), qu'alluga una coleición sobre la hestoria y cultura de les islles dende la Edá Media. A esti muséu pertenez la granxa Heima á Garði, con una casa decimonónica construyida y amoblada n'estilu típicu feroés alcontrada en Hoyvík, un pobláu cercanu a Tórsḥavn.
El Muséu d'Arte de les Islles Feroe, establecíu en 1989 y alcontráu al norte de la ciudá, consiste d'exhibiciones permanentes y temporales d'arte local, tanto antiguu como contemporaneu. Presenta amás dos exhibiciones añales: una pel branu, mientres el Festival de San Olaf, y otra en primavera, entamaes pola Sociedá d'Artistes Feroeses.
Relixón editar
.jpg)
La mayoría de los habitantes (83,6 %) de Tórsḥavn son miembros de la Ilesia de les Islles Feroe (una institución luterana), un porcentaxe llixeramente enriba del permediu nacional (83,1 %). El conceyu de Tórsḥavn estremar en dos parroquies: El soðurstreymoy occidental, que'l so templu ye la moderna ilesia Vesturkirkjan, y La soðurstreymoy oriental, siendo'l so templu la catedral de Tórsḥavn. Esta postrera ye tamién la sede del únicu obispu de les Islles Feroe y por ello'l templu más importante del país, amás d'unu de los más antiguos.
Hai otres pequeñes comunidaes cristianes, incluyendo la Ilesia católica, que caltién un templu y un conventu de monxes na ciudá.
Educación editar
Tórsḥavn ye'l centru de les instituciones educatives nes Islles Feroe y polo tanto alluga la mayoría de les escueles del país. La primer escuela de bachilleratu de les islles, la Føruque Studentaskúli og HF-skeið («Escuela de los Estudiantes Feroeses») foi fundada apenes en 1937 en Hoyvík, nes cercaníes de Tórsḥavn, y ye el mayor institutu d'educación media de tol país.
Les mayores escueles d'educación cimera son la Escuela de Comerciu de les Islles Feroe (Føruque Handilsskúli) y la Escuela d'Estudios Marítimos (Vinnuháskúlin).
La Universidá de les Islles Feroe (Fróðskaparsetur Føruque), ye la única universidá del archipiélagu. Cuenta con tres facultaes: Llingua y Lliteratura Feroeses, Ciencia y Teunoloxía, y Hestoria y Ciencies Sociales. Foi fundada como una institución pública en 1965 pola Sociedá Científica Feroesa y tien una matrícula de pocu más de 140 estudiantes.
Otres escueles importantes d'enseñanza cimera son el Colexu Popular de les Islles Feroe (Føruque Fólkaháskúli), una especie d'universidá popular, únicu nel país, fundáu pol poeta Símun av Skarði en 1889, y la Escuela Nacional de Música.
La Biblioteca Nacional de les Islles Feroe (Føruque Landsbókasavn) abelluga la más completa coleición de llibros de les islles. Los sos oríxenes remontar a 1828, cuando'l gobernador danés empezó a axuntar una coleición. En 1830 construyóse la primer biblioteca, y en 1979 foi treslladada a la so moderna see actual.
Deportes editar
L'área de Gundadalur, al oeste del centru de Tórsḥavn, ye'l centru deportivu de la ciudá y de toles Feroe. Na zona hai delles instalaciones deportives, incluyendo tres estadios de fútbol. El mayor estadiu de fútbol ye'l Tórsvøllur, onde xuega la seleición nacional feroesa, con una capacidá pa 6000 espectadores. Na ciudá tán los equipos de fútbol HB Tórshavn, B36 Tórshavn y Argja Bóltfelag (más puramente de la ciudá de Argir), que xueguen na primer división feroesa.
En Gundadalur tamién hai instalaciones de tenis, bádminton, una piscina cubierta, y la sede de tres clubes de balonmano.
Demografía editar
El conceyu de Tórsḥavn entiende 18 llocalidaes y tien una población envalorada de 19 919 habitantes pa 2011, lo que representa'l 41 % de la población total de les Islles Feroe. Ye'l conceyu más grande del archipiélagu y el más pobláu. La densidá de población ye de 115.20 hab/km². Hai que considerar que la mayor parte del términu municipal ta despoblado.
.jpg)
La ciudá de Tórsḥavn tien una población averada de 18 000 habitantes. Anque ye una área urbana continua, estremar en tres llocalidaes históriques y estadísticamente separaes: Tórsḥavn puramente dicha, con 12 333 habitantes, y los suburbios de Hoyvík (3635) y Argir (2043).
Amás del cascu urbanu, hai 15 llocalidaes más que dependen del conceyu de Tórsḥavn. Polo xeneral, son nucleos costeros escasamente poblaos; namái 5 d'ellos superen los 100 habitantes y el mayor ye Kollafjørður (804). La base danesa de Mjørkadalur nun cunta con población fixa. Finalmente, Úti á Bø, al sur de la islla Streymoy, ta despoblada.
| Nucleos de población | Población (2012) |
|---|---|
| Argir | 2033 |
| Hestur | 25 |
| Hoyvík | 3651 |
| Hvítanes | 89 |
| Kaldbak | 230 |
| Kaldbaksbotnur | 6 |
| Kirkjubøur | 74 |
| Kollafjørður | 794 |
| Koltur | 1 |
| Mjørkadalur | 0 |
| Nólsoy | 235 |
| Norðradalur | 21 |
| Oyrareingir | 40 |
| Signabøur | 142 |
| Sund | 2 |
| Syðradalur | 9 |
| Tórsḥavn | 12 263 |
| Velbastaður | 219 |
| TOTAL | 19 834 |
Evolución de la población del conceyu dende 1801
| Añu | Población |
|---|---|
| 1801 | 554 |
| 1854 | aprox. 900 |
| 1900 | 1656 |
| 1950 | 5607 |
| 1980 | 12 641 |
| 1990 | 14 689 |
| 1995 | 13 781 |
| 1997 | 15 844 |
| 1999 | 16 469 |
| 2002 | 12 620 |
| 2008 | 14 720 |
Política editar
Siendo Tórsḥavn la capital de les Islles Feroe, na ciudá atopen los distintos poderes nacionales, incluyendo les sedes del primer ministru, del parllamentu, y del representante del gobiernu de Dinamarca nes islles, esti postreru nomáu direutamente pola reina Margarita II.
Nel centru de la zona portuaria alcuéntrase la península de Tinganes, onde antaño se celebraben les xuntes del parllamentu (Løgting), unu de los más antiguos del mundu. Anguaño, en Tinganes ta la sede del gobiernu de les Islles Feroe, ente que'l Løgting atopar nun edificiu del centru de la ciudá dende 1856.
Otros once países tán representaos na ciudá al traviés de consulaos: Brasil, Finlandia, Francia, Grecia, Islandia, Italia, Noruega, Países Baxos, Reinu Xuníu, Rusia y Suecia.
Conceyu editar
Tórsḥavn ye tamién la capital del conceyu del mesmu nome. El conceyu ocupa l'edificiu d'una antigua escuela de finales del sieglu xix.
El conceyu de Tórsḥavn ye'l mayor de toles Islles Feroe, tantu n'estensión territorial como en población. Foi creáu en 1866 y collo ye'l más antiguu de les islles. Darréu foi estendíu cola fusión d'otros conceyos: Tórshavnar uttanbíggja en 1978, Argja en 1997, Kollafjarðar en 2001, y Hest, Kirkjubøar y Nólsoyar en 2005.
El gobiernu (býráð), de Tórsḥavn componer de 13 conceyales electos por votu popular pa un periodu de cuatro años. La última eleición municipal tuvo llugar el 11 de payares de 2008. Nella participaron seis partíos políticos distintos y una llista independiente, pero namái cuatro algamaron representantes nel gobiernu. El nuevu gobiernu empecipió funciones el 1 de xineru de 2009 y va terminar el 31 d'avientu de 2012. L'alcalde dende 2005 ye Heðin Mortensen, del Partíu de la Igualdá (Javnaðarflokkurin, socialdemócrata), ente que los dos vicealcaldes formen parte de República (Tjóðveldi, socialista) y el Partíu Popular (Fólkaflokkurin, conservador). El restu de los conceyales dirixen los distintos comités del gobiernu municipal.
Tórsḥavn tien un mayor enclín a votar escontra la esquierda que'l restu de los conceyos feroeses.
| Periodu | Nome |
|---|---|
| 1980-1991 | Poul Michelsen (FF) |
| 1992-1996 | Lisbeth L. Petersen (SB) |
| 1997-2000 | Leivur Hansen (T) |
| 2001-2005 | Jan Christiansen (FF) |
| 2005-2017 | Heðin Mortensen (JF) |
| 2017- | Annika Olsen (JF) |
| Partíu | Porcentaxe | Conceyales |
|---|---|---|
| Partíu de la Igualdá (Javnaðarflokkurin, JF) | 32,1 | 5 |
| República (Tjóðveldi, T) | 26,1 | 4 |
| Partíu Popular (Fólkaflokkurin, FF) | 22,0 | 3 |
| Partíu Unionista (Sambandsflokkurin, SB) | 11,2 | 1 |
| Partíu del Autogobiernu (Sjálvstýrisflokkurin, SF) | 5,3 | 0 |
| Partíu de Centru (El mioðflokkurin, MF) | 2,3 | 0 |
| Llista Llabradora (Grundstykkjalistin) | 0,7 | 0 |
| Total | 100 | 13 |
Economía editar
Dende los años 1960 la economía y l'infraestructura rexistraron una vertixinosa crecedera, que se vio afeutáu fondamente cola crisis que vivió la pesca feroesa nos años 1990. Tres un periodu d'emigración qu'amenorgó la población de la ciudá per primer vegada en dellos sieglos, a finales de la década la economía estabilizóse.
La ciudá caltién una activa industria pesquero. Amás del so importante puertu pesqueru, hai un estelleru y numberoses empreses dedicaes a la pesca y el procesamientu de pexe. Amás d'esi ramu, en Tórsḥavn asiéntanse delles fábriques de maquinaria, una fábrica llechera (la única del archipiélagu) y una aneya fábrica de cerveza, la Restorffs Bryggjarí, fundada nel sieglu xix. Hai amás un importante sector servicios y dos grandes almacenes comerciales. La única cai piatonal del país, la Niels Finsens gøta, allugar nel centru de Tórsḥavn y ye una importante cai comercial. A la fin d'esta cai ta la plaza Vaglið y la llibrería H.N. Jacobsen, fundada pol nacionalista Hans Nicolai Jacobsen (1832-1919). Na ciudá tán tamién les oficines centrales del serviciu postal feroés (Posta), que los sos sellos postales son famosos ente los filatelistes de tol mundu.
Una fonte d'ingresos nada refalgable ye'l turismu. Na ciudá hai dos grandes hoteles, dellos pequeños, y un sitiu d'acampada.
L'agricultura y la ganadería son actividaes marxinales. Nes zones rurales del conceyu prauticar principalmente la ganadería d'oveyes y onde la xeografía dexar, de ganáu vacuno.
Tresporte editar
El puertu de Tórsḥavn ye'l mayor de les Feroe. Dende ende hai conexón por ferry a la mayoría de les islles, y per mediu de la empresa feroesa Smyril Line, hai serviciu selmanal a Hirtshals (Dinamarca) y Seyðisfjörður (Islandia). Hasta principios del sieglu xx, había salíes a Noruega y al Reinu Xuníu.
Per tierra, l'únicu mediu de tresporte públicu ye'l autobús, qu'amás de dar serviciu nel cascu urbanu de Tórsḥavn, coneuta la ciudá con otres llocalidaes dientro y fora de la islla Streymoy, gracies a la rede de túneles qu'hai nes Feroe. Hai dos compañíes d'autobuses, dambes públiques. Bussleiðin, con cuatro llinies que dan serviciu na ciudá y les sos cercaníes, y Bygdaleiðdir, con rutes escontra otres ciudaes. Los autobuses urbanos de Tórsḥavn fueron gratuitos hasta 2007. Tamién por autobús enllazar Tórsḥavn col únicu aeropuertu feroés, l'aeropuertu de Vágar, al traviés del túnel que coneuta Streymoy con Vágar. El restu del tresporte de pasaxeros na ciudá ye dau por taxis.
Hai un helipad en Tórsḥavn, dende onde parten helicópteros de la compañía feroesa Atlantic Airways escontra les principales llocalidaes del archipiélagu.
Referencies editar
- ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
- ↑ «Monthly means and estremes 1961–1990 and 1981–2010 for air temperature, atmospheric pressure, hours of bright sunshine and precipitation–Denmark, The Faroe Islands and Greenland» páxs. 16–19. Danish Meteorological Institute. Consultáu'l 18 de xineru de 2015.
- ↑ «TORSHAVN Climate Normals 1961-1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Consultáu'l 15 de payares de 2012.
- ↑ «Sunshine data for Torshavn 1961-1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Consultáu'l 15 de payares de 2012.
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Tórsḥavn.
