Wikipedia

Teodoro Obiang Nguema

Teodoro Obiang Nguema Mbasogo (5 de xunu de 1942, Acoacán (es) Traducir), ye presidente[8] y xefe d'Estáu de la República de Guinea Ecuatorial, dende'l golpe d'estáu del 3 d'agostu de 1979, tres el derrocamientu de Francisco Macías Nguema. Ye militar d'oficiu.

Teodoro Obiang Nguema
Presidente de la Xunión Africana

31 xineru 2011 - 29 xineru 2012
← Bingu wa Mutharika - Yayi Boni →
Minister of National Defense (en) Traducir

22 avientu 1993 - 15 xunu 2004
presidente de Guinea Ecuatorial (es) Traducir

3 agostu 1979 -
← Francisco Macías Nguema
Vida
Nacimientu Acoacán (es) Traducir, 5 de xunu de 1942[1] (81 años)
Nacionalidá España franquista
Bandera de Guinea Ecuatorial Guinea Ecuatorial
Llingua materna Idioma fang
Familia
Casáu con Constancia Mangue
Elema [2]
María Verminia Buckanan García (en) Traducir
Shaw [2]
Fíos/es
Estudios
Estudios Academia General Militar (es) Traducir
Colegio Nacional Enrique Nvó Okenve (es) Traducir
Llingües falaes castellanu[4]
Oficiu políticu
Premios
Serviciu militar
Cuerpu militar Fuerzas Armadas de Guinea Ecuatorial (es) Traducir
Graduación Comandante en Xefe
Creencies
Relixón Ilesia Católica
Partíu políticu Partido Democrático de Guinea Ecuatorial (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía editar

Primeros años editar

Nacíu nel senu del clan esangui, nel pobláu d'Acoacán (distritu de Mongomo, provincia Wele-Nzas), perteneciente a la entós provincia de Guinea Española de la rexón del África española, na actual frontera con Gabón, dientro de la Guinea Ecuatorial continental. Fíu de los gaboneses[9] Santiago Nguema Eneme Obama y María Mbasogo Ngui,[10][11][12] Obiang foi'l terceru de diez hermanos,[12][13] ente los cualos tamién atopar el Delegáu de Seguridá Nacional Armengol Ondo Nguema y l'ex Ministru de Defensa Nacional Antonio Mba Nguema.[14][15] El so padre yera natural del distritu gabonés d'Oyem, y según detractores del réxime del so fíu sería encarceláu numberoses vegaes poles autoridaes coloniales franceses por delitos de robu,[16] escapando a la Guinea Española xunto a la so muyer nuna ocasión en que volvería ser deteníu.[16] Darréu, Santiago Nguema Eneme recibiría'l llamatu cariñosu de “bandíu” per parte de les autoridaes coloniales españoles.[16] Otres fontes dicen que los padres de Obiang emigraron de Gabón pa nun pagar impuestos de capitación y aprovechar la bona situación económica de la Guinea Española.[9] Tres el fallecimientu de María Mbasogo Ngui, Obiang y los sos hermanos fueron criaos pol so padre y la so nueva esposa Carmen Mikue Mbira.[17]

Educación y formación editar

Obiang cursó los sos primeros estudios nel Grupu Escolar «Cardenal Cisneros» d'Ebebiyin y nel Centru Sallar de Bata, onde realizó'l bachilleratu llaboral alministrativu. Darréu ente 1963 y 1965[18] estudió la carrera militar na Academia Xeneral Militar de Zaragoza (España), recibiendo'l despachu d'alférez de la Guardia Territorial de Guinea Ecuatorial, tando destináu primero a Mikomeseng (1965) y dempués a Bata (1967) y a Malabu (1968, antigua Santa Isabel).[11]

Carrera militar mientres el réxime de Macías editar

En 1969 foi nomáu teniente de la Guardia Nacional[11] pol presidente Francisco Macías Nguema, el so tíu.[19] En 1970 foi designáu direutor xeneral de Planificación y Suministru del Ministeriu de Defensa Nacional.[11] En 1971 llogró'l grau de capitán pol so "patriotismu" al afayar un intentu de golpe d'estáu contra'l dictador Macías,[19] y en 1975 foi xubíu por decretu presidencial a comandante.[11] En 1976 aportó al cargu de secretariu xeneral del Ministeriu de Fuercies Armaes Populares y en 1979 al de viceministru de les Fuercies Armaes, xubiendo amás al rangu de teniente coronel.[11] Paralelamente exerció mientres dellos años como alcaide de la Prisión Sablera Negra,[20][21] tando amás al cargu de tol sistema carceleru del país.[22] Mientres la dictadura de Macías tamién ocupó otros cargos como Gobernador de la Isla de Bioko y xefe de la Guardia Nacional.[23][24][25]

Amás de la carrera militar, Obiang ye llicenciáu en Derechu pola Universidá Nacional d'Educación a Distancia (UNED) d'España y Doctor Honoris Causa pola Universidá Nacional de Guinea Ecuatorial (UNXI). Tamién ye'l primer Doctor Honoris Causa n'Arquiteutura y Xestión Urbanística de la Escuela Cimera d'Arquiteutura y Urbanismu de Togu.[26]

Golpe d'Estáu y presidencia editar

El 3 d'agostu de 1979, xunto a otros oficiales como Eulogio Oyó, protagonizó una revuelta contra'l so tíu, el Presidente Francisco Macías Nguema, destituyéndolo, xulgándolo y executándolo pocu dempués no qu'oficialmente se denominó como'l Golpe de la Llibertá», siendo escoyíu presidente del Conseyu Militar Supremu el 18 d'agostu del mesmu añu. Cola aprobación de la Llei Fundamental de Guinea Ecuatorial de 1982, el Conseyu eslleióse y Obiang siguió como presidente constitucional.

 
Fotografiáu en mayu de 1982 en La Moncloa xunto con Leopoldo Calvo-Sotelo

Hubo intentos de derrocar a Obiang en 1981, 1983 y 1986,[27] saldándose toos ellos con delles sentencies a muerte.[27]

En 1987 el Presidente Obiang Nguema Mbasogo fundó'l primer partíu políticu del país, denomináu como PDGE (Partíu Democráticu de Guinea Ecuatorial). Nes primeres eleiciones presidenciales de 1989 foi reelixíu, como candidatu del inda únicu partíu daquella. En 1996 volvió ser reelixíu siendo estes les primeres eleiciones pluralistes de la nueva etapa democrática. En 2002 volvió ganar les eleiciones por mayoría absoluta.

Tres el intentu de golpe d'estáu en Guinea Ecuatorial de 2004, Obiang declaró qu'esistía una intriga p'acabar con él, qu'incluyiría los servicios d'intelixencia d'Estaos Xuníos, Reinu Xuníu y España, coles mires d'instalar nel poder al dirixente de la oposición Severo Moto. Quince persones fueron arrestaes y un avión deteníu en Ḥarare (Zimbabue), que les sos autoridaes declararon que llevaba a un grupu de mercenarios qu'intentaben baltar el gobiernu de Obiang. En principiu l'operador estauxunidense del aparatu afirmó que se treslladaben a la República Democrática d'El Congu, anque Simon Mann, consideráu líder del grupu y anguaño cumpliendo una condena de 34 años de cárcel na Prisión de Sablera Negra en Malabo, reconoció qu'intentaba derrocar al réxime, acusando amás a Mark Thatcher, fíu de la ex Primer Ministra Margaret Thatcher y a Eli Calil, millonariu Libanés como financiadores de l'aventura.

Nes eleiciones del 29 de payares de 2009, el PDGE llogró de nuevu la victoria nes urnes con un porcentaxe del 95.37 % y más de 260 000 votos nunos comicios reconocíos como válidos polos observadores internacionales de la Misión Internacional d'Observación Eleutoral de la CEEAC (Comunidá Económica de los Estaos d'África Central).

En 2013 asistió a los funerales de los presidentes Hugo Chávez (en Venezuela) y Nelson Mandela (en Sudáfrica), y en marzu de 2014 al funeral d'Estáu en Madrid del ex-presidente español Adolfo Suárez, siendo amás l'únicu xefe d'Estáu estranxeru presente en L'Almudena.[28]

En 2016 nunes cuestionaes eleiciones revalidó'l so cargu per cuarta vegada consecutiva pa un nuevu mandatu de siete años, hasta'l 2023, col 93.7% de los votos.[29]

N'avientu de 2017, el so gobiernu volvió enfrentar un intentu de golpe d'estáu perpetáu por mercenarios estranxeros. Obiang acusó a partíos políticos opositores de tar detrás de la intentona.[30]

En xunu de 2018, Obiang anunció la celebración d'una mesa de diálogu políticu (la sesta na historia del país) na que se dexó la participación de formaciones polítiques opositores del exiliu y del interior del país.[31]

Vida personal editar

 
Constancia Mangue Nsue, esposa de Obiang.

Ta casáu con Constancia Mangue Nsue (nacida en 1951),[32] Primer dama de la República de Guinea Ecuatorial y madre de Teodorín Nguema Obiang, actual Vicepresidente del país. La so esposa Constancia y el so fíu Teodorín fueron, al igual que'l, acusaos en repitíes ocasiones de corrupción.[33] Un polígamu, Obiang tien otros cuatro esposes.[33] Con una d'elles, Celestina Lima, tien a otru de los sos fíos, Gabriel Mbega Obiang (Ministru de Mines ya Hidrocarburos). Obiang cunta con dellos otros fíos, munchos de los cualos ocupen cargos nel so gobiernu.[34]

Obiang sufre de cáncer de próstata,[35][36] el cual tien controláu.

Foi acusáu por detractores del so gobiernu de prauticar el canibalismu[37] y consumir drogues.[38]

Discutinios editar

En 2004, el Senáu de los Estaos Xuníos empecipió una investigación al entós bancu estauxunidense Riggs Bank pol posible blanquéu de dineru per parte de Obiang.

En payares de 2006 visitó España, nel pasáu metrópolis colonial, al envís de persuadir a les fuercies polítiques del país por que les empreses españoles invirtieren en Guinea Ecuatorial. Foi recibíu por José Luis Rodríguez Zapatero (presidente del Gobiernu) y pol xefe de la oposición parllamentaria, pero varios grupos parllamentarios oponer a la so comparecencia nel Congresu de los Diputaos, que acabó siendo cancelada. Obiang comprometióse ante Zapatero a la lliberación de los presos políticos del so país.

Per parte d'Amnistía Internacional y d'otres asociaciones internacionales acusar al políticu Teodoro Obiang Nguema de tortura y constantes violaciones de los derechos humanos.[39]

Frank Rubby (exembajador estauxunidense en Guinea Ecuatorial), na serie de televisión African Dictatorships and Double Standards, definir como «el gobernante más asesín y lladrón del mundu».

Tratándose del país más ricu d'África, y unu de los más ricos del mundu, poles sos reserves petrolíferes, trés cuartes partes de la población de Guinea Ecuatorial sobreviven con menos de dos dólares al día. Les constantes promeses al respective de la modernización del país nunca lleguen a ponese en práutica. Otra manera, los ingresos procedentes de los derechos d'esplotación de crudu, en manes de compañíes mayoritariamente estauxunidenses, son esviaos sistemáticamente a cuentes europees de la familia Obiang y otros oligarques del clan. Teodorín Nguema Obiang, alies El Patrón, fíu y posible socesor del dictador, simultanea el Ministeriu d'Agricultura, Pesca y Mediu Ambiente cola propiedá d'empreses madereres, una aereollinia, una emisora de radio y televisión y hasta una productora discográfica que tien la so sede en Los Angeles.

Pese al blanquéu de dineru n'Europa, la corrupción xeneralizada nel país, los atentaos sistemáticos contra los derechos humanos constataos pol relator de les Naciones Xuníes sobre la Tortura, y la desigualdá estrema del país, la riqueza petrolera paez otorgar inmunidá al dictador, que foi recibíu, y tratáu como amigu por Condoleezza Rice, Nicolas Sarkozy, Kofi Annan, Xuan Carlos I d'España, José María Aznar, José Luis Rodríguez Zapatero, Mariano Rajoy, y otros mandatarios.

En 2008, visitó Arxentina pa roblar dellos alcuerdos enerxéticos sobre recursos hidrocarburíferos y alcuerdos en materia económico y social.[40]ellí la presidenta fíxo-y llegar les sos esmoliciones al respeutu de la situación humanitaria nel so país denunciada por Naciones Xuníes en 2002 y Obiang abandonó'l país ofendíu, polo que los convenios roblaos quedaron en lletra muerta.[41]La oposición, los medios de comunicación y diverses organizaciones humanitaries, ente elles Amnistía Internacional, criticaron esti recibimientu.

En 2017 xunto col so fíu foi acusáu por fiscales franceses d'escalar 110 millones d'euros; un añu antes Teodorín Obiang ye nomáu pol so padre vicepresidente de Guinea Ecuatorial. Teodorín tresfirió mientres años a la so cuenta personal los ingresos del impuestu sobre la venta de madera, según los fiscales franceses.[42]

Rellaciones con España editar

Tres la cayida de Macías y el reestablecimientu de les rellaciones diplomátiques ente dambos países, col Tratáu d'Amistá y Cooperación ente España y Guinea Ecuatorial de 1980, la rellación ente los socesivos gobiernos españoles y el presidente ecuatoguineanu, Teodoro Obiang, paezse enforma a otros asuntos políticos: el partíu qu'en determináu momentu ocupa'l poder caltién el contautu alegando razones d'Estáu mientres el principal partíu na oposición pide aiciones contundentes contra un réxime qu'esquilma los recursos naturales del país mientres la so población vive ente la probeza y l'escepcionalidá política.

Les maniobres del Executivu que dirixe Mariano Rajoy pa refugar una xunta billateral ente dambos mientres s'ufiertaba a romper el protocolu pa sentalos xuntos nuna cena oficial son un bon exemplu, anque finalmente'l presidente español atayó la so asistencia a esti actu. El líder del PP esplicaba'l 5 d'abril de 2014 en Bruxeles asina l'alcuentru: "El señor Obiang va tar equí como van tar 41 xefes d'Estáu y de Gobiernu de la Unión Africana. Creo que voi coincidir con él na cena por tantu voi falar como falo con cualesquier como ye la mio obligación".[43]

En 2006 la situación yera otra. Obiang visitó España en viaxe oficial, gobernaba'l PSOE y el xefe del Executivu, José Luis Rodríguez Zapatero, recibió al presidente africanu en La Moncloa. Mientres la so estancia n'España, Obiang foi recibíu tamién pol entós líder de la oposición, Mariano Rajoy, na sede del PP. Rajoy aseguró entós qu'atendía a Obiang "por sentíu d'Estáu" y dempués de que lo pidiera'l Gobiernu del PSOE. El responsable d'Esteriores mientres el mandatu de Zapatero, Miguel Ángel Moratinos, negó que se produxera esta intercesión y xustificó el recibimientu a Obiang. El rei tamién convidó a La Zarzuela al presidente, col que caltuvo una cena privada.

La visita de 2006 tuvo marcada pola negativa de los partíos más pequeños del Parllamentu a que la institución recibiera de forma oficial al presidente del país africanu. El PP, más prudente, aceptó una visita que nunca se produció.

Ocho años dempués, Obiang volvió a España en viaxe oficial p'asistir al funeral d'Estáu pol ex-presidente español Adolfo Suárez. Mariano Rajoy, agora presidente del gobiernu, refugó axuntase de forma oficial y billateral col presidente ecuatoguineanu. Sicasí, maniobró p'alteriar el protocolu y que Obiang y Rajoy sentárense xuntos na cena de mandatarios qu'allegaron al cume Unión Europea-África celebrada en Bruxeles, por que dempués Rajoy atayara a última hora la so presencia en dichu actu.

Ente dambos acontecimientos, les ides y veníes asocediéronse. En 2008, Obiang intentó, ensin ésitu, axuntase n'España col presidente del Gobiernu y otres altes instituciones del Estáu, lo que motivó qu'anulara'l so anunciáu viaxe oficial. En 2011, sicasí, una delegación de diputaos encabezada pol entós presidente del Congresu español, José Bono, del PSOE, sí visitó Malabo. El grupu qu'acompañaba a Bono integrar el voceru de CiU, Josep Antoni Duran Lleida, y el voceru d'Esteriores del PP, Gustavo d'Arístegui.

Esta foi la tónica nes rellaciones billaterales ente la excolonia y la exmetrópoli. A Obiang, qu'apodera Guinea Ecuatorial con estrema durez dende'l golpe d'Estáu de 1979, recibiéron-y tolos presidentes democráticos qu'asocedieron a Suárez, quien llegó a mediar a principios de los años 90 ente la oposición y el Gobiernu del país ensin nengún ésitu.

José María Aznar fixo de anfitrión de Obiang en 2001 y en 2002. L'oxetivu yera, según dixo La Moncloa entós, establecer un plan pa normalizar les rellaciones ente dambos países. Dos años dempués, Guinea Ecuatorial acusaba a España de tar detrás d'un intentu de golpe d'Estáu protagonizáu por mercenarios.

Felipe González tamién caltuvo rellaciones con Obiang, que visitó España en múltiples ocasiones sol primer Gobiernu del PSOE. Unu d'estos viaxes foi famosu por un aventón del presidente ecuatoguineanu, que fizo esperar al so anfitrión tres minutos xunto a la escaleruca del so avión. Pocos meses antes, otru intentu de golpe d'Estáu enfrentara a dambos países y puestu en peligru les rellaciones diplomátiques nun momentu nel que'l petroleu nun yera más qu'una quimera.

Honores editar


Predecesor:
Francisco Macías Nguema 		 
Presidente de Guinea Ecuatorial
Dende 1979 		Socesor:
Nel cargu
Predecesor:
Bingu wa Mutharika 		Presidente de la Xunión Africana
31 de xineru de 2011 - 29 de xineru de 2012 		Socesor:
Yayi Boni

Referencies editar

  1. ↑ Afirmao en: Enciclopedia Brockhaus. Identificador de Brockhaus Enzyklopädie en línea: mbasogo-teodoro-obiang-nguema. Apaez como: Teodoro Obiang Nguema Mbasogo. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: alemán.
  2. ↑ 2,0 2,1 URL de la referencia: https://www.elmundo.es/loc/famosos/2022/06/04/62999fb5fc6c83db3a8b45ed.html.
  3. ↑ URL de la referencia: https://foreignpolicy.com/2011/10/19/worlds-richest-minister-of-agriculture-and-forestry-now-a-unesco-envoy/.
  4. ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  5. ↑ Identificador del Boletín Oficial del Estado: BOE-A-1979-30421.
  6. ↑ URL de la referencia: https://www.officialgazette.gov.ph/the-order-of-lakandula/.
  7. ↑ URL de la referencia: https://www.guineaecuatorialpress.com/noticia.php?id=2402#.
  8. ↑ http://presidencia-ge.org/index.php/es/biografia
  9. ↑ 9,0 9,1 (2012) Dictionary of African Biography. OUP USA, páx. 537. ISBN 0195382072, 9780195382075. Consultáu'l 10 d'abril de 2017.
  10. ↑ «hermanu militante-presidente-fundador/ Preparando'l 73º Aniversariu del Hermanu Militante Presidente Fundador» (31 de mayu de 2015). Consultáu'l 25 de payares de 2016.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 «LA SO EXCELENCIA TEODORO OBIANG NGUEMA MBASOGO» (castellanu). Consultáu'l 24 de payares de 2016.
  12. ↑ 12,0 12,1 «El Dictador del mes de Marzu 2005: Teodoro Obiang Nguema Mbasogo (n'inglés)» (inglés) (12 d'agostu de 2005). Consultáu'l 24 de payares de 2016.
  13. ↑ «OBIANG NGUEMA MBASOGO PRESIDENTE DE LA REPÚBLICA DE GUINEA ECUATORIAL». Consultáu'l 25 de payares de 2016.
  14. ↑ «EL DICTADOR DE GUINEA ECUATORIAL TEODORO OBIANG NGUEMA MBASOGO PREPARA UN AUTOGOLPE.» (28 d'agostu de 2007). Consultáu'l 18 d'agostu de 2017.
  15. ↑ Obiang despierta a tiros. 1 de marzu de 2009. https://elpais.com/diario/2009/03/01/domingo/1235883155_850215.html. Consultáu'l 18 d'agostu de 2017. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 «xenes-y-el-adn-de-obiang-nguema.html LOS XENES” Y EL ADN” DE OBIANG NGUEMA MBASOGO» (30 de setiembre de 2009). Consultáu'l 25 de payares de 2016.
  17. ↑ La pareya presidencial garrasti a la misa de réquiem de Doña Carmen Mikue. 23 d'ochobre de 2014. http://www.guineaecuatorialpress.com/noticia.php?id=5825. Consultáu'l 25 de payares de 2016. 
  18. ↑ Visita del presidente de Guinea a l'Academia de Zaragoza. 2 de mayu de 1980. https://elpais.com/diario/1980/05/02/espana/326066415_850215.html. Consultáu'l 25 de febreru de 2017. 
  19. ↑ 19,0 19,1 Buale Borikó, Emiliano (1989) El llaberintu guineanu, páx. 104-105. Consultáu'l 26 de febreru de 2017.
  20. ↑ Michael Scott Doyle, T. Bruce Fryer, Ronald Cere - 2005 - Foreign Language Study
  21. ↑ «Rich in Oil, Poor in Human Rights: Torture and Poverty in Equatorial Guinea». Der Spiegel. 28 d'agostu de 2006. http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,434691,00.html. 
  22. ↑ «GUINEA ECUATORIAL, LA MACRO-CÁRCEL DE OBIANG NGUEMA MBASOGO.» (11 de febreru de 2017). Archiváu dende l'orixinal, el 1 de marzu de 2017. Consultáu'l 3 de mayu de 2017.
  23. ↑ Gardner, Dan (6 de payares de 2005). «The Pariah President: Teodoro Obiang is a brutal dictator responsible for thousands of deaths. So why is he treated like an elder statesman on the world stage?». Archiváu dende l'orixinal, el 12 de xunu de 2008.
  24. ↑ en-el gobernante-que-mas-tiempu-lleva-en-el-poder-en-el.shtml Obiang convertir nel gobernante que más tiempu lleva nel poder nel mundu. 27 d'agostu de 2011. http://diario.latercera.com/2011/08/27/01/contenido/mundo/8-81559-9-obiang-convertir en-el gobernante-que-mas-tiempu-lleva-en-el-poder-en-el.shtml. Consultáu'l 4 d'abril de 2017. 
  25. ↑ LITERATURA DE GUINEA ECUATORIAL. SUXETU CULTURAL Y DICTADURA: EL PERSONAXE DEL ABOGÁU NOS PODERES DE LA TORBONADA DE DONATO NDONGO BIDYOGO. 2003.  p. 127. http://e-spacio.uned.es/fez/eserv/bibliuned:Epos-CE5EC1AF-19C8-88B8-A02D-870B7Y2942F6/Documento.pdf. Consultáu'l 4 d'abril de 2017. 
  26. ↑ S. Y. Obiang Nguema Mbasogo, primer Doctor Honoris Causa n'Arquiteutura y Xestión Urbanística. 12 d'ochobre de 2016. http://www.guineaecuatorialpress.com/noticia.php?id=8672. Consultáu'l 21 d'avientu de 2016. 
  27. ↑ 27,0 27,1 «hestoria-del golpismu guineanu-los inventos-de-golpes-de-estáu-y-la inestabilidá-politica/ La hestoria del GOLPISMU guineanu”. Los inventos de golpes d'Estáu y l'inestabilidá política» (13 de xineru de 2012). Consultáu'l 26 de febreru de 2017.
  28. ↑ El País (ed.): «Obiang asombra'l funeral de Suárez» (31 de marzu de 2014). Consultáu'l 24 d'abril de 2014.
  29. ↑ https://www.publico.es/internacional/obiang-gana-eleiciones-guinea-93.html
  30. ↑ golpe-de-estáu-contra-obiang.html Guinea Ecuatorial diz albortar un golpe d'Estáu contra Obiang. 28 d'avientu de 2017. https://www.lavanguardia.com/internacional/20171228/433928806699/guinea-ecuatorial-diz-albortar--un golpe-de-estáu-contra-obiang.html. Consultáu'l 30 d'avientu de 2017. 
  31. ↑ Obiang convoca un diálogu con presencia de exiliaos y partíos ilegalizados. 12 de xunu de 2018. https://www.eldiario.es/politica/Obiang-guarda-exiliaos-partíos-ilegalizados_0_781472164.html. Consultáu'l 20 de xunu de 2018. 
  32. ↑ «Constanza Mangue de Obiang». Consultáu'l 8 d'avientu de 2017.
  33. ↑ 33,0 33,1 Orts, Vicente (1 de setiembre de 2013). «Teodoro Obiang: corrupción en Malabo». Suite101.
  34. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes fíos
  35. ↑ Obiang, enfermu de cáncer, recibe tratamientu en EE UU. 26 de setiembre de 1999. https://elpais.com/diario/1999/09/26/internacional/938296805_850215.html. Consultáu'l 23 de xineru de 2017. 
  36. ↑ Obiang, un dictador inmune. 15 de payares de 2006. https://www.elmundo.es/elmundo/2006/11/14/espana/1163530763.html. Consultáu'l 23 de xineru de 2017. 
  37. ↑ Norman, Joshua. «The world's enduring dictators: Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, Equatorial Guinea». CBS. Consultáu'l 13 d'abril de 2013.
  38. ↑ droga/ Teodoro Obiang y la droga. 26 d'avientu de 2016. https://www.radiomacuto.cl/2017/12/26/teodoro-obiang-y-la droga/. Consultáu'l 2 de xineru de 2018. 
  39. ↑ «Bien engrasado: petroleu y derechos humanos en Guinea Ecuatorial», artículu n'español del 9 de xunetu de 2009 nel sitiu web Human Rights Watch.
  40. ↑ «Polémica pola visita del guineanu Obiang a Arxentina pa roblar alcuerdos enerxéticos». El País (14 de febreru de 2008). Consultáu'l 27 de marzu de 2016.
  41. ↑ dictador-obiang-foise-enoxáu-y-ensin-ganes-de-volver El dictador Obiang foise enoxáu y ensin ganes de volver
  42. ↑ http://m.eldiario.es/theguardian/Francia-descubiertu-presidente-Guinea-Ecuatorial_0_597740699.html
  43. ↑ http://ecodiario.eleconomista.es/espana/noticias/5674291/04/14/Rajoy-sentar al llau-de-Obiang-en-la cena-de-el cume-UEAfrica-en-Bruxeles.html
  44. ↑ Real Decretu 2852/1979, de 12 d'avientu, pol que se concede'l Collar de la Orde de Sabela la Católica al excelentísimo señor don Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, Presidente del Conseyu Militar Supremu de Guinea Ecuatorial.. 27 d'avientu de 1979. http://www.boe.es/boe/dias/1979/12/27/pdfs/A29651-29651.pdf. Consultáu'l 1 d'abril de 2018. 
  45. ↑ «The Order of Lakandula». Consultáu'l 1 d'abril de 2018.
  46. ↑ Resumen de la visita de S. Y. Obiang Nguema Mbasogo a Surinam. 27 de febreru de 2012. http://www.guineaecuatorialpress.com/noticia.php?id=2402#. Consultáu'l 1 d'abril de 2018. 
  47. ↑ Evo Morales quier aprender de Obiang a ganar eleiciones col 90% de los votos. 23 de payares de 2017. http://www.14ymedio.com/internacional/Evo-Morales-aprender-Obiang-eleiciones_0_2333166669.html. Consultáu'l 23 de payares de 2017. 
  48. ↑ El Presidente, condecoráu pol so homólogu de Bolivia col Gran Collar del Cóndor de los Andes. 24 de payares de 2017. http://www.guineaecuatorialpress.com/noticia.php?id=10668. Consultáu'l 25 de payares de 2017. 

Enllaces esternos editar

 
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Teodoro_Obiang_Nguema&oldid=4156093»