Visir (del árabe, وزير wazīr) ye, nun contestu históricu islámicu, un cargu netu al de primer ministru, ayudante o validu d'un monarca.

Harun al-Rashid, bisir famosu, recibe una delegación de Carlomagnu

La figura del visir algamó importancia cuando los califes abbasíes adoptaron les maneres de la estinta monarquía persa. El Califa rodeábase de pompa y convertíase nun ser misteriosu ya invisible, que gobernaba por medio d'un primer ministru que xeneralmente cumplía la doble tarea de sofitar al monarca allonxáu de les non grates xeres administratives y al tiempu atraer sobro sí mesmo les responsabilidades y cuentes que pudieren pedise sobro la aición de gobiernu, calteniendo asina intauta la reputación del Califa, cabezaleru temporal y espiritual de la comunidá. La figura nun tien un res d'orixinal: nun tá lligada únicamente al califatu nin tampoco a un contestu islámicu, anque fuera d'él nun s'usa el términu visir.

Nel oriente musulmán (Máshreq) munchos visires yeren perses, persones que quiciabes por la so tradición cultural taben más preparaes pa asumir les xeres de alministración d'un gran territoriu que los sos xefes, los califas árabes o los sultanes otomanos, unos y otros remanecientes de tradiciones culturales nómades o en cualquier casu lligaes a pequeños Estaos.

Los visires exercíen n'ocasiones el poder de factu, dexando a los monarques como meres figures llexitimadores de la so autoridá, tal y como ocurría n'Europa colos validos de los reis.

Nel imaxinariu popular, la figura del visir o "gran visir" ye un estereotipu lligáu delles vegaes a la maldá, la codicia o la conspiración, precisamente por aprucir como responsables caberos de les decisiones polítiques y de la represión, fore ello verdá o non. Un exemplu d'ello ye Ya'far al-Barmaki, visir del Califa Harun al-Rashid y finalmente executáu por orde d'ésti, que quedó pa la posteridá como personax intrínsecamente malváu, protagonista de dellos cuentos populares. Pue vese'l so rastru na película Aladdin de Walt Disney. Otru visir malváu, ésti totalmente ficticiu, ye Iznogud, personax de historieta criáu por René Goscinny y Jean Tabary que tenía la obsesión de "ser califa en llugar del califa" (pretensión que, por otru llau, nun sería verosímil nun visir real).

Otros visires famosos son Nizam al-Mulk, ministru del xoven rei turcu de la dinastía selyúcida Malik Shah, al que se-y atribuíen papeles de visir paternalista y sabiu, y delles veces cercanu a Maquiavelu, o el andalusí Ya'qub al-Mansur, Almanzor. El cargu d'esti caberu yera'l de hāyib o chambelán de Hisham II y non el de visir, magar que les sos funciones yeren asemeyaes.

En llingua árabe actual, wazīr equival a "ministru", y el cargu de primer ministru nómase xeneralmente, ra'īs al-wuzarā', "presidente de los ministros". l'usu del términu visir ye aceptable únicamente nun contestu históricu; si se refier a un cargu actual lo habitual ye traducir wazīr como "ministru".