Fenotipu

En bioloxía y específicamente en xenética, denómase fenotipu a la espresión del xenotipu en función d'un determináu ambiente.^[1] Les traces fenotípicos cunten con traces tantu físicos como conductuales. Ye importante destacar que'l fenotipu nun puede definise puramente como la "manifestación visible" del xenotipu, pos dacuando les carauterístiques que s'estudien nun son visibles nel individuu, como ye'l casu de la presencia d'una enzima.

Un fenotipu ye cualquier carauterística o traza observable d'un organismu, como la so morfoloxía, desenvolvimientu, propiedaes bioquímiques, fisioloxía y comportamientu. La diferencia ente xenotipu y fenotipu ye que'l xenotipu puede estremase reparando'l ADN, y el fenotipu puede conocese per mediu de la observación de l'apariencia esterna d'un organismu. Richard Dawkins nel so llibru El fenotipu estendíu (1982) xeneralizó la idea del fenotipu pa incluyir carauterístiques heredables esternes al cuerpu del organismu, como pueden ser los niales de les aves o inclusive'l comportamientu patolóxicu qu'un parásitu induz nel so anfitrión.

Etimoloxía

Procede del griegu phainein, «apaecer», y typhos, «buelga». Lo cual significa les manifestaciones aparentes del patrimoniu hereditariu del individuu más o menos modificáu pel mediu ambiente. N'otru tiempu, por oposición al xenotipu, definíase como'l conxuntu de los calteres non hereditarios impresos al individuu pel mediu ambiente. Anguaño desígnase esti conxuntu pol términu peristasis, emplegando la pallabra fenotipu namái nel sentíu antes mentáu.

Especificaciones

El fenotipu ta determináu fundamentalmente pol xenotipu, o pola identidá de los apanfilos, que, individualmente, carguen una o más posiciones nos cromosomes. Dellos fenotipos tán determinaos por múltiples xenes, y amás influyíos por factores del medio. D'esta manera, la identidá d'unu, o d'unos pocos apanfilos conocíos, non siempres dexa una predicción del fenotipu. Nesti sentíu, la interacción ente'l xenotipu y el fenotipu foi descrita usando la simple ecuación que s'espón de siguío:

Ambiente + Xenotipu + Ambiente* Xenotipu = Fenotipu

A última hora, el fenotipu ye cualesquier carauterística detectable d'un organismu (estructural, bioquímicu, fisiolóxicu o conductual) determináu por una interacción ente la so xenotipu y el so medio.

El conxuntu de la variabilidá fenotípica recibe'l nome de polifasia o polifenismo.

Exemplu

Determinación del calter color de güeyos; xenotipu, enriba, y fenotipu, embaxo.

Supongamos qu'hai un namái xen arreyáu na codificación del pigmentu que fai al iris del güeyu humanu. Pensemos en dos alelos o variedaes de dichu xen: unu pa pigmentu color pardu y otru pa pigmentu azul. Sábese que de producise dambos, la espresión del pigmentu pardu (N) resulta dominante respectu al azul (n), llamáu recesivo. Recordemos tamién que'l homo sapiens ye una especie diploide; esto ye, cada padre apurre un xuegu completu de xenes de manera que l'individuu tien dos xuegos. Asina, ente que pa un individuu de güeyos azules sabemos que van ser iguales fenotipu y xenotipu (color azul del iris, alelos n y n), nun individuu con güeyos escuros esta correspondencia fenotipu-xenotipu puede esistir (alelos N y N) o non (alelos N y n), manifestándose entós el fenotipu col calter xenotípicu dominante (N).

Puesto que los fenotipos son muncho más fáciles de reparar que los xenotipos, la xenética clásica usa los fenotipos pa determinar les funciones de los xenes. Esperimentos de reproducción pueden probar estes interferencies. D'esta forma, estudios xenéticos tempranos son capaces de rastrexar los patrones hereditarios ensin faer usu de la bioloxía molecular.

Ver tamién

Referencies

↑ Varios autores. Xenética médica. Edicions Universitat Barcelona, páx. 32. ISBN 8447533174.

Enllaces esternos

[1] Varios autores. Xenética médica. Edicions Universitat Barcelona, páx. 32. ISBN 8447533174.

[1]