Gorafe

conceyu de la provincia de Granada (España)

Gorafe ye una llocalidá y conceyu español asitiáu na parte septentrional de la contorna de Guadix, na provincia de Granada, comunidá d'Andalucía. Llenda colos conceyos de Gor, Guadix —incluyíu l'enclave de Bácor-Olivar—, Villanueva de les Torres, Dehesas de Guadix y Freila.

Gorafe
Alministración
País España
Autonomíasimple Andalucía
Provincia provincia de Granada
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Gorafe (es) Traducir Miguel Pérez Navarro
Nome oficial Gorafe (es)[1]
Códigu postal 18890
Xeografía
Coordenaes 37°28′44″N 3°02′33″W / 37.479°N 3.0424°O / 37.479; -3.0424
Gorafe alcuéntrase n'España
Gorafe
Gorafe
Gorafe (España)
Superficie 77.14 km²
Altitú 855 m
Llenda con Villanueva de las Torres, Dehesas de Guadix, Freila, Guadix y Gor
Demografía
Población 382 hab. (2023)
- 195 homes (2019)

- 186 muyeres (2019)
Porcentaxe 0% de provincia de Granada
Densidá 4,95 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
Llocalidaes hermaniaes Siddi (es) Traducir
gorafe.es
Cambiar los datos en Wikidata

La llocalidá asítiase na marxe del ríu Gor, xunto a una zona bien serrapatosa formada por conglomeraos. La so contorna carauterizar por se terrenales de tipu badlands denomináu desiertu de Gorafe dedicáu al cultivu de ceberes naquelles zones más fértiles.

Toponimia

editar

L'actual nome de la llocalidá provién del nome árabe de l'alquería de Gaurab, nomada con esi nome nel sieglu XII pol historiador árabe al-Idrisi como una de les pertenecientes al términu de Guadix. El topónimu Gaurab significaría «cámares altes» o «sol altor» y probablemente faía referencia a les viviendes escavaes na roca que s'atopen entá güei nos cantiles de la llocalidá.[2][3][4]

Historia

editar

Pela redolada del valle del ríu Gor atópase una de les mayores concentraciones de dólmenes, unos 240 distribuyíes en 10 necrópolis, de toa Europa pertenecientes a diverses tribus de ganaderos y llabradores asitiaes na rexón dende hai 6000 años.

 
Vista de Gorafe.

La posterior llegada de pobladores pertenecientes a la cultura d'El Argar, 1900 e.C. y de los íberos de la Edá del Fierro (1000 e.C. ) y el so establecimientu nos cercanos poblaos d'El Culantrillo, Les Angosturas y Montealegre supunxo una continuidá na construcción de monumentos funerarios a xulgar pola dote atopáu en dalgún de los dólmenes.

L'actual población tien el so orixe na baxa Edá Media cola invasión musulmana de la península ibérica. De la población almohade caltiénense dellos exemplos de cases-cueva na zona de Los Algarves.[5]

Mientres el periodu nazarí el conceyu adquirió cierta relevancia al atopase en territoriu de frontera. Apaecen nesta dómina les primeres referencies al castiellu de la llocalidá, anque ye posible que ésti fuera anterior. Gorafe foi conquistada en 1451 polos castellanos y la so fortaleza y campos fueron apurríos polos Reis Católicos a Álvaro de Bazán y Quiñones para darréu ser vendíes. Gracies al eficaz sistema de riego desenvueltu mientres la dómina dominación árabe la zona foi un importante nucleu agrícola mientres a partir del sieglu XVI.[6]

Política

editar

Los resultaos en Gorafe de les postreres eleiciones municipales, celebraes en mayu de 2015, son:

Eleiciones Municipales - Gorafe (2015)
Partíu políticu Votos %Válidos Conceyales
Partíu Socialista Obreru Español (PSOE)
148
46,69%
4
Agrupación d'Electores Independientes de Gorafe (AEIG)
71
22,40%
2
Izquierda Xunida (IX)
56
17,67%
1
Partíu Popular (PP)
26
8,20%
0
Vox
14
4,42%
0

Llugares d'interés

editar
  • El Parque megalíticu de Gorafe col so centru d'interpretación asitiáu na Cai Granada de la llocalidá integra tres rutes, la ruta de Hoyas del Coquín, del Llanu d'Olivares y de les Majadillas que dexen la visita d'hasta 37 dólmenes según paneles informativos que faciliten la so interpretación.[7]
  • Los Algarves, o cases-cueva llamaes llocalmente como los covarrones son un grupu de viviendes y almacenes escavaos en piedra de cronoloxía incierta anque probablemente almohades. Entamar en trés niveles y destaca el so calter defensivu por cuenta de lo inaccesible del terrén nel que s'atopen.[8]
  • El Castiellu de Gorafe caltién pocu de lo que tuvo de ser, una fortificación con dos recintos arrodiaos por muralla y torres. Güei los sos restos pueden reparase nun cuetu de la llocalidá con dellos llenzos de muralla y torres de mampostería enfoscada fuertemente degradaos pola erosión del cuetu. Nel centru del castiellu asítiase una estatua del Sagráu Corazón de Jesús contemporánea.[6]
  • La Fortaleza d'El Cuervu asítiase na marxe opuesta al castiellu, enfrente de la población. Alcontrada nel visu d'una peña esta fortaleza tien trés recintos de gran tamañu que según apunten dellos investigadores podría ser l'antiguu allugamientu medieval de la llocalidá. Los restos calteníos son escasos por cuenta de la perda de dellos parámetros por deslizamiento del terrén nel que s'asitia.[9]
  • La Ilesia parroquial de l'Asunción ye un templu mudéxar del sieglu XVI fuertemente remocicada en feches posteriores y actual parroquia de la llocalidá.[10]

Referencies

editar
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. Simonet, Francisco José (2005). Descripción del Reinu de Granada. MAXTOR, páx. p.61.
  3. Aydillo San Martín, Julián (2006). Pueblos y apellíos d'España: Diccionariu Etimolóxicu. Editorial Club Universitariu, páx. p.143.
  4. Conceyu de Gorafe (ed.): «Gorafe». Consultáu'l 13 de xineru de 2015.
  5. Conceyu de Gorafe (ed.): «Historia de la ciudá». Consultáu'l 9 de xineru de 2015.
  6. 6,0 6,1 Institutu andaluz de Patrimoniu históricu (ed.): «Castiellu de Gorafe». Consultáu'l 9 de xineru de 2015.
  7. López Marcos, Antonio (2012). «Ruta del megalitismo». Guadix y Marquesáu. ISBN 978-84-935722-5-9. http://www.guadixymarquesado.com/publicaciones/fichero/Afaya-Guadix-Ruta-del-Megalitismo.pdf. 
  8. Conceyu de Gorafe (ed.): «Los Algarves». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-03-31. Consultáu'l 9 de xineru de 2015.
  9. Institutu andaluz de Patrimoniu históricu (ed.): «Fortaleza d'El Cuervu». Consultáu'l 9 de xineru de 2015.
  10. Conceyu de Gorafe (ed.): «Lugar destacaos». Consultáu'l 9 de xineru de 2015.

Ver tamién

editar

Enllaces esternos

editar