Idioma aticum
El aticum (o tamién atikum, uamué) ye una llingua indíxena anguaño estinguida falada hasta principios del sieglu XX nel NE de Brasil por uamué, qu'agora namái falen portugués. Conócense namái unes poques llistes de pallabres, polo que la so clasificación filoxenética ye bastante dudosa, polo que se considera una llingua ensin clasificar.
Aticum, Atikum, Uamué, Huamoi Atikum | |
---|---|
Faláu en | Brasil |
Rexón | Pernambuco, Bahia |
Falantes | llingua muerta |
Familia | Non clasificada |
Estatus oficial | |
Oficial en | Nengún país |
Reguláu por | Nun ta reguláu |
Códigos | |
ISO 639-1 | nengún |
ISO 639-2 |
|
ISO 639-3 |
Aspeutos históricos, sociales y culturales
editarHistoria
editarLos postreros uamué o aticum sobreviven en dellos enclaves de los estaos brasilanos de Pernambuco y Bahia, nel NE de Brasil. En Pernambuco, escontra 1985 contabilizáronse 3852 aticum dientro nunos venti aldegues al oeste de la Reserva Biolóxica da Serra Negra nel conceyu de Carnubeira da Penha y a unos 40 o 50 km de la ciudá de Floresta. Tamién esisten dellos aticum en Serra do Ramalho, nel municipo de Bom Jesus de Lapa, nel estáu de Bahia, anque probablemente fueron movíos ellí dende la so área orixinal.
Llistes de pallabres
editarEn 1961 dirixióse una encuesta destinada a atopar a los postreros falantes de llingües del noroeste de Brasil, el trabayu foi publicáu por Meader (1978). Nesa encuesta atoparon unos pocos aticum que yeren capaces de recordar delles pallabres, anque yá nun yeren falantes fluyentes de la llingua. Eses llistes prsetan dellos problemes yá que cerca de la metá de les pallabres son términos emprestaos del portugués, y nelles apaecen un bon númberu de términos emprestaos de les llingües tupí-guaraníes (pallabres pa 'madre', 'plátanu' y 'dios') y del idioma fulnió (pallabra pa 'fueu').
- agua mi áŋga
- cabeza kaká
- pelo kakaí
- cachorru kašuí
- carne otíši
- neñu guřituí
- fueu toé
- fumu paká
- munches kalatuí
- munches cabeces kalatuí kaká
- oveya alvεmąá
- olla múnduřo
- sol šařóla
- persona puerca šúva d̯yá
Referencies
editarBibliografía
editar- Meader, R. Y. (1978). Indios do nordeste. Levantamento sobre vos remanescentes tribais do nordeste brasileiro. (en portugués). Brasilia: SIL Internacional, páx. 65-92.