Idioma culina
El culina o kulina (tamién Corina, Kulyna y Madihá, Madija) ye una llingua indíxena de l'Amazonia suroccidental de la familia arauana falada ente la Provincia de Purús (Ucayali, Perú) y Acre (Brasil). Ye la llingua materna de cerca d'unes 2500 persones, cercana al dení.[1]
 | |
|---|---|
| Faláu en |  Perú Brasil
|
| Rexón | Río Acre, Dto. de Ucayali |
| Falantes | ~2900 |
| Familia | Arauano Madi-Dení-Kulina |
| Estatus oficial | |
| Oficial en | Nengún país |
| Reguláu por | Nun ta reguláu |
| Códigos | |
| ISO 639-1 | nengún |
| ISO 639-2 | {{{iso2}}}
|
| ISO 639-3 | cul
|
Gramática
editarEn Kulina los nomes y verbos son categoríes léxiques abiertes, sicasí namái tien un númberu llindáu d'axetivos puramente dichos, espresándose'l restu de calificativos como verbos estativos. El nome tien xéneru gramatical que se reflexa nos determinantes qu'acompañen a dichu nome y non na forma o terminación del nome (na so forma llibre). Tou nome tien una forma llibre o non tener y una forma tenida.[2] La forma tenida de los nomes femeninos carauterizar pol sufixu -nin. Amás de nomes masculinos y femeninos, en kulina esisten la llamada clase ka- de nomes, qu'indica que dichu nome ta fechu de partes, o contién otros oxetos.
Toles oraciones consten a lo menos d'un predicáu o forma verbal complexa qu'inclúi na so configuración maximal:
- Oxetu clíticu (obligatoriu con verbos transitivos).
- Suxetu (prefijado si ye pronominal o como pallabra independiente)
- Prefixu ka- pa nomes de la clase ka-.
- Prefixu causativu #
Raigañu verbal
- Verbu auxiliar
- Sufixos direccionales-locativos
- Sufixu de Negación (gramática)
- Sufixos de tiempu y aspeutu.
- Sufixos de manera.
N'oraciones onde apaecen un suxetu non pronominal y un oxetu non pronominal, l'orde constitutivu básicu ye Suxetu Oxeto Verbu.
Referencies
editarBibliografía
editar- (1999). «11. Arawá», Alexandra Y. Aikhenvald & R. M. Dixon: [1], 1ª (n'inglés), Cambridge University Press, páx. 293-306. ISBN 0 521 57021 2.
Enllaces esternos
editar- Culina (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)., en Perú Ecolóxicu.
Datos: Q2475442
