Idioma harapanu

L'idioma harapano (tamién conocíu como idioma protoíndico o idioma de Mojensho-Daro) ye un idioma desconocíu de la cultura del valle del Indo (que les sos ciudaes más conocíes son Harapa y Mojensho-Daro (civilización del valle del Indo), de la Edá del Bronce (nel II mileniu e. C.). L'idioma nun s'atopa atestiguáu en nenguna fonte contemporánea legible. Les hipótesis tocantes a la so naturaleza amenorgar a supuestos préstamos y la influyencia del sustratu, sobremanera el sustratu nel sánscritu védicu y unos pocos términos rexistraos en cuneiforme sumeriu (como la rexón que los sumerios llamaben Meluja, que podría tratase de la cultura del Indo), xunto col analís de los signos indos, entá ensin descifrar.

Harapano, Harappa
Faláu en	Mohenjo-Daro (cultura de Harapa) (del III mileniu edC, al II mileniu edC)
Rexón	Valle del Indo
Falantes	Llingua muerta
Estatus oficial
Oficial en	Nengún país
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2
ISO 639-3

Hai una serie d'hipótesis sobre la naturaleza d'esti idioma desconocíu:

Podría tratase d'un idioma indoeuropéu, cercanu o idénticu a los idiomes proto indoiraníes; suxeríu por Shikaripura Ranganatha Rayo.^[1]

La hipótesis elamo-drávida asítiase na vecindá yá seya del elamita o del drávida, quiciabes idénticu al propiu protodrávida. Esto ye sofitáu por Iravatam Majadevan, Asko Parpola y Kamil Zvelebil.^[2]^[3]

Michael Witzel (2001), como una alternativa a la hipótesis elamo-drávida suxer un idioma subxacente, prefijado, que sería similar al austroasiáticosobremanera'l khasi, al qu'él llama paramunda (esto ye, un idioma rellacionáu col subgrupu de los idiomes munda o otros idiomes austroasiáticos, pero non puramente descendientes del postreru antecesor común de la familia contemporánea munda).^[4]^[5]

Un "phylum perdíu", esto ye, un idioma ensin continuantes vivos (o seique'l postreru reflexu del morrebundu idioma nijali). Nesti casu, l'únicu rastru dexáu pol llinguaxe IVC sería la influencia nel sustratu históricusobremanera, el sustratu nel sánscritu védicu (mediaos del II mileniu e. C.).

Un idioma semíticu: Malati Shendge (1997) identificó la cultura harappa con un imperiu asura, y ésti colos asirios.^[6]

Hai un puñáu de préstamos posibles que reflexen el llinguaxe de IVC. El meluhha sumeriu pueden derivase d'un términu nativu pal IVC, tamién reflexáu nel sánscritu mleccha, y Witzel (2000) suxer que l'árbol sumeriu ^GIŠšimmar puede ser allegáu al simbalá (flor del árbol salmalí, nomaos nel Rig-veda).^[7]

La entruga tien significación política nel comunalismo indiu: les hipótesis dravídiques ya indoeuropees fueron abrazaes por nacionalistes dravídicos ya hindús, respeutivamente. (Para más detalles, ver l'artículu arios indíxenes).

Referencies

↑ La presencia indoiraní ye probable solo a partir de finales del periodu Harappa (sieglu XX e. C.) lo antes posible; vease, por casu Asko Parpola: «The formation of the aryan branch of indo-european» (‘la formación de la caña aria del indoeuropéu’). En Roger Blench y Mateo Spriggs: Arqueoloxía y llinguaxe. III: «Artefautos, llinguaxes y testos». Londres y Nueva York: Routledge, 1999.
↑ Tariq Rahman: Peoples and languages in pre-islamic Indus valley (‘los pueblos y los idiomes nel valle del Indo preislámico’); consultáu'l 20/11/2008. «La mayoría de los estudiosos tomaron en serio la hipótesis drávida».
↑ Jennifer Cole: The sindhi language (‘l'idioma sindhi’). Consultáu'l 20/11/2008. «La teoría que prevalez indica que l'idioma harappa [...] tien un orixe drávida».
↑ Michael Witzel: «The languages of Harappa» (‘les llingües de Jarapa’), en Jonathan Mark KENOYER: Proceedings of the conference on the Indus civilization (‘actes de la conferencia sobre la civilización del Indo’. Madison: 17 de febreru de 2000; consultáu'l 07/18/2007.
↑ Michael Witzel: «Substrate languages in old indo-aryan» (‘idiomes sustratu nel antiguu idioma indoario’), en International Journal of Dravidian Linguistics, EJVS 5, 1, agostu de 1999, páxs. 1-67.
↑ Malati Shendge: The language of the harappans. Abhinav Publications, 1997. ISBN 9788170173250.
↑ Un préstamu llingüísticu indo de la naturaleza pamunda en Mesopotamia foi identificáu por Michael Witzel, un primer venceyu ente'l Panyab de la dómina rigvédica (mediaos del II mileniu e. C.) y la Mesopotamia: los árboles śimbala y śalmali y el ^GIŠšimmar. En: Klaus Karttunen y Petteri Koskikallio (eds.): VidyarnavaVandanam. Essays in Honour of Asko Parpola (ensayos n'honor de Asko Parpola’). Studia Orientalia, publicáu pol Finnish Or. Soc. (94): páxs. 497-508, 2000. Ver tamién Witzel: The language or languages of the Indus civilization (‘l'idioma o los idiomes de la civilización del Indo’), xunetu de 2007.

[1] La presencia indoiraní ye probable solo a partir de finales del periodu Harappa (sieglu XX e. C.) lo antes posible; vease, por casu Asko Parpola: «The formation of the aryan branch of indo-european» (‘la formación de la caña aria del indoeuropéu’). En Roger Blench y Mateo Spriggs: Arqueoloxía y llinguaxe. III: «Artefautos, llinguaxes y testos». Londres y Nueva York: Routledge, 1999.

[2] Tariq Rahman: Peoples and languages in pre-islamic Indus valley (‘los pueblos y los idiomes nel valle del Indo preislámico’); consultáu'l 20/11/2008. «La mayoría de los estudiosos tomaron en serio la hipótesis drávida».

[3] Jennifer Cole: The sindhi language (‘l'idioma sindhi’). Consultáu'l 20/11/2008. «La teoría que prevalez indica que l'idioma harappa [...] tien un orixe drávida».

[4] Michael Witzel: «The languages of Harappa» (‘les llingües de Jarapa’), en Jonathan Mark KENOYER: Proceedings of the conference on the Indus civilization (‘actes de la conferencia sobre la civilización del Indo’. Madison: 17 de febreru de 2000; consultáu'l 07/18/2007.

[5] Michael Witzel: «Substrate languages in old indo-aryan» (‘idiomes sustratu nel antiguu idioma indoario’), en International Journal of Dravidian Linguistics, EJVS 5, 1, agostu de 1999, páxs. 1-67.

[6] Malati Shendge: The language of the harappans. Abhinav Publications, 1997. ISBN 9788170173250.

[7] Un préstamu llingüísticu indo de la naturaleza pamunda en Mesopotamia foi identificáu por Michael Witzel, un primer venceyu ente'l Panyab de la dómina rigvédica (mediaos del II mileniu e. C.) y la Mesopotamia: los árboles śimbala y śalmali y el ^GIŠšimmar. En: Klaus Karttunen y Petteri Koskikallio (eds.): VidyarnavaVandanam. Essays in Honour of Asko Parpola (ensayos n'honor de Asko Parpola’). Studia Orientalia, publicáu pol Finnish Or. Soc. (94): páxs. 497-508, 2000. Ver tamién Witzel: The language or languages of the Indus civilization (‘l'idioma o los idiomes de la civilización del Indo’), xunetu de 2007.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]