L'idioma siux[1] (tamién llamáu dacuando lakhota o dakhota) ye una llingua de la familia siuana, familia qu'inclúi amás otres llingües como'l Omaha-Ponca.

Siux, siux
'dakȟóta, lakȟóta, nakȟóta'
Faláu en  Estaos Xuníos d'América
 Canadá
Rexón Norte de Nebraska, sur de Minnesota, Dakota del Norte, Dakota del Sur, nordeste de Montana y Canadá
Falantes 27.030
Familia Llingües siux

  siux mesmu
    central
      valle del Mississippi
        Dakhota-Lakhota

Estatus oficial
Oficial en Nengún país
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 nengún
ISO 639-2 dak, sio
ISO 639-3

Variaciones rexonales

editar

La llingua siux tien trés bloques dialeutales rexonales principales:[2]

  1. Dakota del este (tamién conocíu como santee-sisseton, dakhóta)
    • Santee (Bdewákhathuŋwaŋ, Waȟpékhute)
    • Sisseton (Sisíthuŋwaŋ, Waȟpéthuŋwaŋ)
  2. Dakota del oeste (tamién conocíu como yankton-yanktonai, dakȟóta)
    • Yankton (Iháŋktȟoŋwaŋ)
    • Yanktonai (Iháŋktȟoŋwaŋna)
      • Upper Yanktonai (Wičhíyena)
  3. Lakota (tamién conocíu como lakȟóta, teton, teton siux)
    • Lakota del norte (Húŋkpapȟa, Itázipčo, Mnikȟówožo, Oóhenuŋpa, Sihásapa)
      • Húŋkpapȟa/Standing Rock
    • Lakota del sur (Oglála, Sičháŋǧo)

Tanto'l santee-sisseton como'l yankton-yanktonai son variedaes d (llamándose a sigo mesmos como dakhóta o dakȟóta). El lakota ye de la variedá l (llamándose a sí mesmos lakȟóta).

 
Wikimedia Incubator

Referencies

editar
  1. Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: siux
  2. Ullrich, Jan (2008). New Lakota Dictionary (Incorporating the Dakota Dialects of Yankton-Yanktonai and Santee-Sisseton). Lakota Language Consortium, páx. 2-6. ISBN 0-9761082-9-1.

Enllaces esternos

editar

Bibliografía

editar
  • DeMallie, Raymond J. (2001). Siux until 1850. In R. J. DeMallie (Ed.), Handbook of North American Indians: Plains (Vol. 13, Part 2, páxs. 718-760). W. C. Sturtevant (Xen. Ed.). Washington, D.C.: Smithsonian Institution. ISBN 0-16-050400-7.
  • Parks, Douglas R.; & Rankin, Robert L. (2001). The Siouan languages. In Handbook of North American Indians: Plains (Vol. 13, Part 1, páxs. 94-114). Washington, D.C.: Smithsonian Institution.
  • de Reuse, Willem J. (1987). One hundred years of Lakota linguistics (1887-1987). Kansas Working Papers in Linguistics, 12, 13-42. (Online version: https://kuscholarworks.ku.edu/dspace/handle/1808/509).
  • de Reuse, Willem J. (1990). A supplementary bibliography of Lakota languages and linguistics (1887-1990). Kansas Working Papers in Linguistics, 15 (2), 146-165. (Studies in Native American languages 6). (Online version: https://kuscholarworks.ku.edu/dspace/handle/1808/441).
  • Rood, David S.; & Taylor, Allan R. (1996). Sketch of Lakhota, a Siouan language. In Handbook of North American Indians: Languages (Vol. 17, páxs. 440-482). Washington DC: Smithsonian Institution.
  • Ullrich, Jan. (2008). New Lakota Dictionary. & Incorporating the Dakota Dialects of Santee-Sisseton and Yankton-Yanktonai (Lakota Language Consortium). ISBN 0-9761082-9-1.