L'Idioma surigaense, tamién conocíu como Idioma surigaonón, ye una llingua bisaya falada por en Filipines, concretamente nes provincies de Surigao del Norte, Islles Dinagat, Surigao del Sur y delles partes d'Agusan del Norte, cuantimás los pueblos cercanos al llagu Mainit, Agusan del Sur y Davao Oriental.

Faláu en
Faláu en Filipines
Númberu de falantes
Datos
Familia Llingües bisayes
Códigos
ISO 639-3 sgd
Cambiar los datos en Wikidata
Territoriu onde se fala.

El so similtud col idioma cebuano obedez la fuerte inmigración cebuana qu'apurrió abondosa lexico. Magar tou les persones que falen cebuano difícilmente pueden entender a los sos vecinos surigaenses, sacantes vivieren na rexón dende va años.

Tamién ta bien rellacionáu col Idioma joloano (Bahasa Sūg), desprovista de les sos y pallabres d'influencia árabe, y tamién col dialeutu Butuanón de Butuan, en peligru d'estinción.

Subfamilia editar

Pa una rellación completa de les llingües del grupu arrexuntaes por subfamilies, vease'l Llingües bisayes, estremáu «Subgrupu y otros datos»

La subfamilia de les llingües bisayes meridionales inclúin el joloano, el surigaonón y el butuano, falaos en zones al norte y al suroeste de Mindanao, isla de Palawan y, fora de Filipines, en Kalimantan Oriental (Indonesia) y Sabah (Malasia);

Comparancia ente los idiomes: Surigaense, dialeutu cebuano faláu en Mindanao y dialeutu Tausug del Joloano editar

Asturianu Tausug Surigaense Cebuano
¿Cuál ye'l so nome? Unu in ngān mu? Unu an ngayan mu?/Unu may imo pangayan? Unsa ang pangalan nimo?
El mio nome ye Mohamed In ngān ku Muhammad An ngayan ku ai Muhammad/An ako ngayan kay Muhammad Ang pangalann nako kay Muhammad
¿Cómo tas? Maunu-unu nakaw? Kumusta naman kaw? Kumusta ka?
Yo toi bien, (tamién) Marayaw da isab Madayaw da isab aku (Tandaganon) or Marajaw da isab aku (Surigaonon) Maayo ra ko/Maayo
¿Ónde s'atopa Ahmad? Hawnu hi Ahmad? Hain si Ahmad?/Haman si Ahmad? Rusti si Ahmad?
Hai bāy

siya

Sa bay siya/sija Sa balay sya
Gracies Magsukul Salamat Salamat
Toi agospiando en o Yo vivu en Yaghuya

aku sa

Nagpuyo ako sa
Yo toi equí na casa. Yari aku hai bay. Yadi aku sa bay. Nin-a ko sa balay.
Toi afamiáu. Hiyapdi' aku. In-gutom aku. Gi-gutom ko.
Ye ellí, na escuela. Yadtu siya hai iskul. Yadtu siya/sija sa iskul. El to-a sya sa iskwelahan
Tau Tau Tawo
(Mar / río) actual Sug Sug Sulog
Adlaw Adlaw Adlaw
Duwm Duwm Gabi-i
Güei Biháun Kuman Adlawa Karon Adlawa
Káhapun Káhapun Gahapon
Ta’kisa Min-agi na adlaw Nin-agi na adlaw
Kunsuwm Siluwm Ugma
Pasao mañana Ku’nisa Sunod na adlaw Sunod nga adlaw
Duwm

ini

ini na duwm Karon nga gabi-i/Ining gabi-i
Kábi-i Kábi-i Kagabi-i
Mahinaat/Maynaat Buntag Buntag
Mahapun Hapun Hapun
Mataas

Suga

Udto Udto
Tungaan

Duwm

Tunga nan Duwn Tunga sa gabi-i
¿Qué día ye güei? Adlaw unu biháun? Unu na adlaw kuman? Unsa nga adlaw karon?
¿Qué día te vas dir? Adlaw unu kaw tumulak? Unu na adlaw kaw mo-llarga? Unsa nga adlaw ka mo-llarga?
Diré'l sábadu pasáu. Miyanaw aku ensin sabtu’ yaun. An panaw ku ini nan sábadu yaun. Ang lakaw nako nin adtong sábadu.
¿Cuándo se come? Ka’nu sila kimaun? Kinun-o sila kin-maun? Kanus-a sila nikaon?
¿Cuándo llegasti? Ka’nu kamu dimatung? Kinun-o kamu min-abot? Kanus-a kamo niabot?
¿Cuándo van a la escuela? Ku’nu kaw pa iskul? kinun-o kaw mokadto sa iskul? Kanus-a ka mo-adto sa iskwelahan?
¿A ónde vas? Pakain kamu manaw? Pahain kamu mamanaw? Rusti mo pa-ingon manlakaw?
¿Quién ye esi tipu? Hisiyu in usug yaun? Ensin-o na usug yaun? Kinsa nga tawo na?
¿Quién son los dueños d'esta camiseta? Kansiyu in badju ini? Kansin-o na badu ini? Kang kinsa nga senina kani?
¿ú la madre? Hain hi Inah? Hain si Ima? Rusti si mama?
¿Qué día nacisti? (la fecha de la to nacencia) Ka’nu kaw piyag-anak? Kinun-o kaw in anak? Kanus-a ka gipanganak?
¿Por qué llores? Mayta’ kaw timangis? Nanga kaw ga-tiyaho? Ngano nga naghilak ka?
¿Cómo puedes dormir? Biyariin kaw magtuwg? Unu-unu sa kaw matuwg? Unsa man ka matulog?
¿Cómo ta ma? Maunu-unu na hi Inah? Yá-unu na sa si Ima? Unsa na man si mama?

Ver tamién editar

Referencies editar