Islla Ámsterdam
La islla Ámsterdam (francés: île Amsterdam )[1][2] dacuando Nueva Ámsterdam, ye una pequeña islla despoblada asitiada al sur del océanu Índicu, que forma parte de les Tierres Australes y Antártiques Franceses. Ye d'orixe volcánicu, anque inactiva na actualidá, con una área de 57,5 km² y 10 km de llargor mayor. El so puntu más altu ye'l mont de les Dives (867 m).
| Islla Ámsterdam | |
|---|---|
|
Île Amsterdam (fr) Amsterdam Island (en) | |
 | |
| Situación | |
| País |  Francia |
| Territoriu dependiente | Tierres Australes y Antártiques Franceses |
| Grupu | San Pablo y Ámsterdam |
| Tipu | volcán |
| Parte de | San Pablo y Ámsterdam |
| Asitiáu en | Océanu Índicu |
| Coordenaes | 37°49′33″S 77°33′17″E / 37.825833333333°S 77.554722222222°E |
  Islla Ámsterdam Islla Ámsterdam (Océanu Índicu) | |
| Datos | |
| Altitú media | 867 m |
| Puntu más altu |
Mont de la Dives (en)  |
| Superficie | 55 km² |
| Población | 28 |
| Noamáu por | Ámsterdam |
| Llonxitú | 10 km |
 | |
A unos 85 km al sur atópase San Pablo, nes coordenaes 38°43′19″S 77°31′44″E / 38.72194°S 77.52889°E. Ye una islla predresa y ensin vexetación, que la so superficie ye d'unos 8 km².
Xeneralidaes editar
Ye una islla despoblada, sacante pol personal d'una base científica. Ta asitiada a mediu camín ente les islles continente de Madagascar y Australia. Ecolóxicamente, puede considerase una unidá xunto cola pequeña islla relativamente cercana San Pablo. Los dos islles constitúin la ecorrexón denominada pradería templada de les islles de San Pablo y Ámsterdam.
La base denominada Martin-de-Viviès, allugada na mariña septentrional d'Ámsterdam, ye la capital de la dependencia que formen dambes islles dende'l 1 de xineru de 1981, sustituyendo asina a l'antigua estación, La Roche Godon, construyida sobre la primer base, Camp Heurtin, alzada en 1949. Na base actual, allugada nes coordenaes 37° 55' S, 77° 30' Y, moren 20 científicos de forma non permanente.
Historia editar
La islla d'Ámsterdam foi afayada por Juan Sebastián Elcano el 18 de marzu de 1522, mientres el so viaxe alredor del mundu anque nun-y punxo nome. Foi afayada mientres la espedición que completó la primer circunnavegación terrestre y na que morrió asesináu Fernando de Magallanes. Los españoles desembarcaron el 18 de marzu de 1522, y se avituallaron na mesma. En 1979, España dedicó-y una serie de dos sellos a esti fechu.
Foi'l capitán holandés Anthonie van Diemen quien-y punxo'l nome del so barcu en 1633. Dempués d'atopar la islla ensin nome, Van Diemen bautizar «Nieuw Amsterdam», Nueva Ámsterdam. El primer desembarcu llargamente documentáu foi realizáu en 1696 por trés navíos holandeses.
La islla sirvió d'abellugu en delles ocasiones a náufragos. El capitán francés Pierre François Péron, foi abandonáu tres años nesta islla (de 1792 a 1795). El so llibru Memories de Perón describe la so sobrevivencia solitaria en Nueva Ámsterdam y foi publicáu nuna edición llindada y agora ye oxetu de coleicionistes. En xineru de 1871 realizóse un intentu de colonizar la islla por un grupu malgax dirixíu por Heurtin, un residente francés de La Xunta. Foi l'intentu de poblar la islla más famosu que se fixo pol matrimoniu francés, los sos fíos y cuatro trabayadores. Construyeron un fuerte ya intentaron faela habitable. Dempués de siete meses, los sos intentos de criar ganáu y llantar cultivos fueron infructuosos y tornaron a la Xunta. Abandonóse'l ganáu na islla.
La especie arbórea predominante yera la Phylica arborea, inda cuando la vexetación natural de parte de la islla fueron siempres les praderíes. Esti ecosistema foi siempres fráxil frente al fueu, favorecíu polos constantes vientos. Una gran quema afaró la vexetación orixinal siquier yá en 1792, fechu que se repitiría en 1825 cuando naufragaron dellos marineros de Tasmania y declaróse una nueva quema y tres el desastre de 1833 col "Lady Munro". En pocu menos de 200 años, los socesivos habitantes, acabaron cola escasa vexetación arbórea orixinal al intentar sobrevivir. Dende entós la islla foi frecuentada na so mayoría por barcos balleneros y cazadores de foques. En 1874 viviría ellí: el capitán Coffin, desembarcáu, al pie de dos de los sos oficiales, tres l'amotinamientu del Annie Battles. El 9 d'avientu de 1874 una espedición francesa vieno pa realizar les observaciones del tránsitu de Venus. Oficialmente tomóse posesión en 1892.
Na actualidá hai fauna amontesada que foi introducida pa suministrase o por error. Introduciéronse perros, mures, aguarones, gatos, vaques, cabres y gochos que contribuyeron a la degradación de la islla, anque los trés últimes especies yá nun tán presentes. los herbívoros práuticamente acabaron cola flora autóctona, güei tán confinaos por una corralada. Una corralada pal ganáu vacuno apaecía filatelizado en 1990 con motivu del programa de rehabilitación del hábitat natural. El desastre ecolóxicu que se provocó acabó cola mayoría de la fauna y flora autóctona. Los lentos navíos llograben alimentos al dexar animales nestes y otres islles remotes, esencialmente cabres, oveyes y vaques pero tamién fauna nativa, dende pollos d'aves marines a tortúes, pasando por foques y lleña pa cocinala y afumala yeren recoyíes nos viaxes, cargar nes bodegues de los barcos n'espediciones que, dacuando, tardaben meses en tornar a puertu. Les poblaciones de pinnípedos y aves marines fueron afaraes ente los sieglos XVIII y XIX.
La islla d'Ámsterdam y la islla de Saint-Paul axuntar a Madagascar en 1924 y polo tanto fueron una colonia francesa. Sicasí, la islla d'Ámsterdam, xunto con Saint-Paul, son consideraes por grupos políticos de Mauricio, territoriu nacional. La cuestión de la soberanía de Mauricio sobre estos dos islles llevóse a cabu pol líder de la oposición en 2007, Paul Raymond Berenger. Esta nueva demanda podría ser puesta en discutiniu con Francia, en combinación cola afirmación sobre Tromelin que se celebró oficialmente dende hai enforma tiempu. La primer base francesa en Nueva Ámsterdam foi construyida en 1949, y orixinalmente foi llamada Campamentu Heurtin. Inda hai una estación d'investigación na islla d'Ámsterdam perteneciente a "Global Atmosphere Watch".
La islla d'Ámsterdam ye una de les más degradaes del Índicu. Baltar, el fueu, la introducción de plantes exótiques y la presencia de ganáu bovino amontesáu destruyeron la mayor parte de la vexetación orixinal. La ocupación permanente producir en 1949 cuando'l gobiernu francés decidió instalar una estación científica na zona norte, que ye la parte más abellugada de la islla, en 1949 envernaron 10 homes sol mandu de Paul Martin de Viviès, l'allugamientu lleva güei día'l so nome y l'estación acueye a 30 persones mientres l'iviernu, la dotación aumenta nel branu cuando lleguen los científicos y biólogos aprovechando'l curtiu branu austral]. Equí esta una de los dos bases qu'hai en funcionamientu pal control planetariu de la contaminación atmosférica. La base ye una de les poques zones na que queden árboles. Llantáronse cipreses americanos y otres especies introducíes al pie de la base y la corralada qu'estrema la islla y protexe el bosquecillo remanente de Phylica arbórea
Xeografía editar
Les mariñes de la islla son serrapatoses. Los sos cantiles son ablayaos de manera constante por un fuerte aguaxe qu'enzanca descomanadamente los desembarcos nos escasos llugares en qu'estos son posibles, tol so perímetru tien una media de 30 mde altor, sacante nes denominaes torres del oeste onde s'alcen cantiles de más de 700 m y nes rares y pequeñes cales onde ye posible desembarcar. La islla ye un volcán potencialmente activu que la so última erupción foi en 1792. Tien una superficie de 57,55 km², d'unos 10 km nel so llau mayor, y algama hasta 867 m na redoma del "mont de la Dives". La zona central de la islla ye un pandu a más de 500 m, con dellos picos y la caldera volcánica, que se conoz como "Plateau des Tourbières" [pandu de les turberas].
La islla ye parte de les Tierres Australes y Antártiques Franceses (TAAF, Terres australes et françaises Antártica), y xunto cola vecina islla Saint-Paul (85 km al sur) constitúi unu de los cinco distritos del territoriu. La so base, Martin-de-Viviès, antes llamada La Roche Godon, ye la capital del territoriu.
La islla Ámsterdam ye una de los trés antípodes de la tierra de los Estaos Xuníos continentales. Corresponder con una área d'aproximao 32 km al sureste de Lamar, Coloriáu. Les otros dos antípodes de la tierra de los EE.XX. son la islla Saint-Paul y la islla de Kerguelen. La única población humana ta na base de Martin-de-Viviès con unos 30 habitantes dedicaos al estudiu de la fauna, el clima, l'atmósfera y el xeomagnetismu.
Clima editar
La islla d'Ámsterdam tien un clima templáu, oceánicu, con una temperatura medio añal de 13°C, les precipitaciones son de 1.100 mm, tien vientos del oeste persistente y altu niveles de mugor. El clima ye relativamente templáu y secu comparáu con otres tierres remanecíes de la rexón, xeneralmente ye airosu y húmedu, pero les precipitaciones nun son bien abondoses pa un clima oceánicu. Con tol mugor ye alzada en forma de precipitación per condensación. En xunu'l termómetru suel dar les temperatures más baxes del añu que raramente baxen de los 10ºC y, en xineru-febreru, mientres el branu austral, el termómetru algama los 15ºC.[3]
Vida montesa, fauna y flora editar
La mayoría d'especies natives sumieron. Toles endémiques que se alcontraben en peligru de sumir y les especies oceániques comunes, presentes antes del so descubrimientu, son muncho menos frecuentes que nel pasáu. La islla tien un bosquecillo remanente de Phylica arborea, especie que tamién s'atopa en Tristan da Cunha y la islla de Gough. Ecológicamente, puede considerar una unidá xunto cola pequeña islla relativamente cercana San Pablo. Los dos islles constitúin la ecorrexón denominada pradería templada de les islles de San Pablo y Ámsterdam. Munchos de los visitantes de la base trataron de crear xardinos o llantar flores qu'espolletaron. Delles especies introducíes naturalizáronse, capuchines... yerbes de campera, dalgunes de les cualos convirtiéronse o pueden aportar a altamente invasivas. La biodiversidá aparente d'estes islles amontóse, pero la desventaxa ye que se ponen en peligru a los sos contrapartidas vexetales autóctones y les especies animales que dependen d'elles. Un estudiu realizáu con motivu del añu polar, confirmó que les contribuciones involuntaries de los visitantes, turistes o científicos, que lleguen por barcu o avión nun ye despreciable. Les autoridaes d'Islles aisllaes so soberanía inglesa o australiana imponen un sulfatamientu a los materiales y prendes de vistir que s'introducen nes sos islles, un métodu que podría ser adoptáu per Francia pa estos territorios. La vexetación natural ye yerba-como, más o menos trupu.
La islla Ámsterdam ye la única islla del "TAAF" onde s'atopó una especie d'árbol, Phylica arborea, presente na pindiu este de la islla. «En 1726, Valentyn describe un monte de Phylicas que forma un cinturón en 1500 hai (27% de la superficie de la islla) ente los 100 y 250 metros sobre'l nivel del mar, tan trupu como pa ser virtualmente impenetrable. En 1875, Velain cree qu'esti monte trupu cubre namái 250 hai». Na década de 1980, namái había unos pocos árboles residuales, a 250 m sobre'l nivel del mar, onde la presión de llendo caltúvose baxa. «L'amenorgamientu significativu de la población de Phylicas ye debida a la destrucción causada pol home, col fueu y el ganáu que dexó Heurtin en 1871».
En 2008, cientos de vaques selvaxes inda viven na islla, destruyendo la flora práuticamente. sumen poles especies d'árboles únicos na islla. Llevar a cabu'l so amenorgamientu en númberu y el ganáu restante llindar a una parte de la islla con un llargu alambre d'escayos. Úsense como alimentu, mientres s'estudia'l fenómenu de la so aclimatación. «Dempués de la eliminación de parte de la menada en 1988 al sur de la islla y l'establecimientu de valles de proteición, cola eliminación de parte del ganáu, un programa de restauración dexó'l plantíu de 7000 árboles, que se cultiven a partir de granes producíes polos Phylicas restantes. "Le Grand Bois" ta clasificáu como reserva natural [...]. Anguaño, el remanente del Gran Monte trupu de Phylicas na mariña este, ocupa pocu más de 10 hai. El 0,2% de la superficie de la islla.»"
Aves editar
La islla ye'l llar de la especie endémica, albatros d'Ámsterdam, que se reproduz solamente nel Plateau des Tourbières. Otres especies pocu comunes son los cágalos antárticos y la golondrina de mar y el pingüín papúa. El coríu d'Ámsterdam escastóse, al igual que les poblaciones locales reproductores de petreles. El Waxbill común foi introducíu. La fauna ye l'habitual de les islles subantártiques nel Océanu Índicu. Munches aves marines vienen añerar, incluyendosobremanera, una especie endémicu de albatros, el albatros d'Ámsterdam (Diomedea amsterdamensis), qu'añera namái nesta islla. Tamién hai: el albatros de picu mariellu, albatros envés escuru o de sarriu, el pingüín de moñu mariellu subtropical, petreles xigantes (Macronectes giganteus) en pasu ocasional ensin anidación, la subantártica Skua, y tern o golondrina de mar subantártica.
Mamíferos editar
Nun hai mamíferos terrestres nativos, anque les foques subantártiques y los elefantes marinos australes reproducir na islla. Hai mamíferos con una gran población de llobos marinos (Arctocephalus tropicalis) que frecuenten les mariñes de la islla y reprodúcense y elefantes marinos pel hibiernu, estes agües pueden ser frecuentaes poles foques lleopardu, una especie de foca más frecuente na mariña de L'Antártida y les islles más al sur. Pel branu puede reparase el pasu de ballenes asesines.
Los mamíferos introducíos inclúin ganáu vacuno, perru, el mure caseru y l'aguarón negru. Los gatos amontesaos tán presentes. Una raza distinta de ganáu selvaxe tamién habita na islla. Aniciar de la introducción de cinco animales por Heurtin dempués del so curtiu intentu de colonización de la islla en 1871, y en 1988 aumentaren a estimaciones de 2000 exemplares. En reconociendo que'l ganáu taba estropiando los ecosistemes insulares, una valla foi construyida, llindándolo a namái una parte de la islla. En 1988, sacrifícase bona parte de la menada nel sur de la islla. Finalmente, en 2010 y como parte del procesu de rehabilitación de la islla, tomóse la decisión de sacrificar el ganáu bovino, qu'entós daquella entá tenía 200 cabeces. Tres esto tamién foi desmantelada la valla que los caltenía confinaos al sur de la islla yá que yá nun yera necesaria.
Ver tamién editar
Referencies editar
- ↑ Agency, Central Intelligence (1 de xineru de 2015). The World Factbook (n'inglés). Masterlab. ISBN 9788379912131. Consultáu'l 2 d'agostu de 2017.
- ↑ (2010) The World Factbook (n'inglés). Potomac Books, Inc.. ISBN 9781612344010. Consultáu'l 2 d'agostu de 2017.
- ↑ Clima de la Islla de Amsterdam
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Islla Ámsterdam.
Datos: Q194215- Multimedia: Île Amsterdam
