Islla Kodiak

La islla de Kodiak («Kodiak Island») ye una gran islla asitiada na mariña noroccidental de Norteamérica, perteneciente al estáu d'Alaska. Ta dixebrada del continente pol estrechu de Shelikof.

Xeografía

Con 8.975 km², ye la islla más grande del archipiélagu Kodiak, siendo tamién la 2ª islla mayor de los Estaos Xuníos y la 80ª del mundu. Tien 160 km de llargu y d'anchu bazcuya ente 16 a 96 km. La islla Kodiak lleva'l nome de los montes submarinos Kodiak, que s'atopen frente a la mariña, na fuesa de les Aleutianes.

La islla Kodiak ye montascosa, con un altor máximu de 1.353 m. Amás, ye bien montiega nel norte y l'este, pero con pocos árboles nel sur. La islla tien munches badeesl fondes llibres de xelu, qu'apurren abrigu pal fondeamiento de los barcos. Dos terceres partes del suroeste de la islla, al igual que gran parte del archipiélagu de Kodiak, formen parte del Abellugu Nacional de Vida Montesa Kodiak.

La islla Kodiak ye parte del Borough de Kodiak Island. La comunidá más grande, y la capital, de la islla ye la ciudá homónima de Kodiak, asitiada nel estremu oriental de la islla. Ye una de los seis qu'esisten na islla, siendo les otres Akhiok, Old Harbor, Karluk, Larsen Bay, Port Lions, y Ouzinkie. Na islla viven alredor de 10.000 habitantes, na so mayoría inuits. l

Tolos tresportes comerciales ente la islla y el mundu esterior pasen pela ciudá de Kodiak, yá seya al traviés de tresbordadores o de compañíes aérees. Kodiak ye tamién el llar de la mayor base de Gulardacostes de los Estaos Xuníos, qu'inclúi'l Comandu de Sofitu Integráu, una Estación Aérea, una Estación de Comunicaciones y una Estación d'Ayuda al Navegación. Amás, la islla ye un sitiu de llanzamientu de misiles, nel Complexu de Llanzamientu Kodiak.

L'osu Kodiak y el cámbaru rei son nativos de la islla. La industria pesquero ye la l'actividá económica más importante de la islla: les pesques son el salmón del Pacíficu, el fletán del Pacíficu, y el cámbaru.l El ríu Karluk ye famosu polos sos cotos de salmones. Baltar, la ganadería, numberoses fábriques de conserves, un gran astilleru, y delles mines de cobre tamién son el restu d'actividaes económiques.

Historia

Artectos nativos atopaos n'islla Kodiak.

L'asentamientu de Grigori Shélijov n'islla Kodiak.

Kodiak ye la tierra ancestral de les naciones d'Alaska Koniaga y Alutiiq. Los primeros pobladores subsistiríen de la caza, pesca, agricultura, y la recueya. Los koniagas fueron bien estudiaos polos esploradores europeos, que se maraviaron coles sos práutiques de concubinato masculín:

La islla de Kodiak foi afayada en 1763 pol comerciante de pieles rusu, Stepán Glótov. El primer asentamientu estable na islla, y el primer asentamientu permanente de Rusia n'Alaska, foi por cuenta de Grigori Shélijov y el so sociu Gólikov. Aportaron en 1784 a la Badea de los Trés Santos (cerca de l'actual Old Harbor), con dos barcos, el Tri Sveti (Tres Santos) y el Sviatói Simón (San Simón). Ante la resistencia de los aleutas, Shélijov desencadenó una campaña de terror, toma de rehenes y estermín, que-y dexó apoderar les islles del archipiélagu. Una vegada establecida la so autoridá, dio en fundar la primer colonia rusa na badea de los Trés Santos. En 1790, Shélijov volvió a Rusia p'asegurase una carta de monopoliu de la caza, dexando como encargáu a Aleksandr Baranov, que treslladó en 1792 la colonia a Sankt Pável (en rusu: Санкт Павел), allugamientu de l'actual Kodiak y convirtióse nel centru rusu de comerciu de pieles.

Tres la compra d'Alaska en 1867 la islla pasó a formar parte de los Estaos Xuníos, y los estauxunidenses que s'establecieron equí dedicáronse a la caza y la cría de foín.

En 1912 la erupción del Novarupta nel continente (atribuyida equivocadamente al empar al más famosu Monte Katmai) cubrió la islla con ceniza volcánica, causando una destrucción xeneralizada y la perda de vides. La islla tamién foi afeutada en 1964 pol Terremotu Vienres Santu y el tsunami, que destruyeron gran parte de la ciudá.

Etnografía

Alphonse Pinart (1852-1911), llingüista y etnólogu, constituyó una coleición d'ochenta mázcares única nel mundu, originirias de la islla de Kodiak, nel intre d'espedición n'Alaska ente 1871 et 1872. La so coleición ta espuesta nel castiellu muséu de Bologne-sur-Mer, en Francia.

Ver tamién

Masacre de Awa'uq

Referencies

Enllaces esternos

Sitiu oficial d'islla Kodiak
Noticies locales d'islla Kodiak
Publicaciones rellacionaes cola pesca na islla: «Kodiak management area salmon daily and cumulative escapement counts for river systems with fish weirs, 1997-2006, and peak indexed escapement counts, 2006» por Iris O. Caldentey.
Agospiáu nel «Alaska State Publications Program»