Loligo vulgaris

especie de moluscu
(Redirixío dende Lulia)

El xibión[1] (Loligo vulgaris) ye un moluscu marín perteneciente a la clase Cephalopoda, subclase Coleoidea, orde Teuthida, con dos subórdenes principales: Myopsina y Oegopsina (l'últimu inclúi al Architeuthis dux, el xibión xigante y al Mesonychiteuthis hamiltoni o xibión colosal).

Loligo vulgaris
xibión
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Mollusca
Clas: Cephalopoda
Subclas: Coleoidea
Orde: Teuthida
Familia: Loliginidae
Xéneru: Loligo
Especie: L. vulgaris
Lamarck, 1798
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Anatomía

editar

Los xibiones, tienen dos branquies, y un sistema circulatoriu zarráu asociáu formáu por un corazón sistémicu y dos corazones branquiales.

Los sos tentáculos musculaos tán dotaos de ventoses, y si son arrancaos nun tornen a xorrecer. Los xibiones puen camuflase nel mediu con gran facilidá pa evitar a los sos depredadores.

Tamién tienen unes célules denomaes cromatóforos na so piel, y dan-y al xibión la cualidá de camudar de color en casu de peligru, estratexa que combinen cola espulsión de la tinta que producen. La so cadarma ósea ye interna, a desemeyanza d'otros animales paecíos, como'l pulpu, qu'escarez d'ella; y ta formada por una pieza delgada y plana xunía al so cuerpu. Disponen d'un órganu denomáu hipónomu, que-yos dexa movese al espulsar agua a presión.

La boca del xibión tien un picu afiláu, qu'usa pa matar y esmembrar a les sos preses en trozos remanables. Nos estómados de munchos xibartes capturaos, alcuéntrense picos de xibiones, darréu que ye la única parte d'esti animal que nun ye dixerible. La boca del xibión aloxa la rádula, la llingua primitiva común de tolos moluscos sacantes los bivalvos y los aplacóforos. El xibión ye esclusivamente carnívoru, alimentándose de pexes y otros invertebraos, que capturen con dos tentáculos diferenciados de mayor llonxitú. Son voraces, de movimientos mui rápidos y con un xorrecimientu mui aceleráu, puen llegar a ser mui abondantes en dalgunos mares. La mayoría viven un añu, y muerren dempués de desgüevar, magar que dalgunes especies xigante puen vivir dos o más años.

La mayoría de los xibiones nun miden más de 6 dm, magar que los xibiones xigantes puen algamar hasta 13 m. En 2003, descubrióse un individuu d'una especie abondante pero mui poco conocía, Mesonychoteuthis hamiltoni. Los individuos d'esta especie puen llegar a midir hasta 14 m, convirtiéndose asina nel invertebráu más grande del mundu, y poseedor del güeyu más grande del reinu animal. Los xibiones tán mui presentes na lliteratura y el folclor tradicional, na mayoría de los casos asociaos a terribles ataques.

En Ḷḷuarca (Conceyu de Valdés) el CEPESMA (Coordinadora pal Estudiu y Proteición de les ESpecies MArines) acueye los xibiones xigantes, mas grandes y meyor conservaos del mundu. El caladeru de Carrandi, na vertical de la costa de Colunga y unes 10 - 40 milles al NE de Xixón, ye ún de los puntos más importantes del mundu en presencia d'estos exemplares, non namái como hábitat estable, sinón como población reproductora, darréu que foren capturaos nesti área, los dos únicos machos capturaos nel atlánticu, al sur del paralelu de la costa irlandesa. Tamién nes costes de Ribeseya, capturóse un exemplar de Taningia danae, que ye'l mayor del mundu. Estos exemplares viven ente 400 y 2000 metros de fondura. Tamién existe un exemplar de xibión xigante nel muséu acuariu del Centro de Experimentación Pesquera, perteneciente a la Conseyería de Mediu Ambiente del Principáu d'Asturies, asitiáu nel barriu xixonés de La Calzada.

El Loligo vulgaris n'Asturies

editar

Según l'académicu Emilio Barriuso, nel so Atlas Léxico Marinero de Asturias, el Loligo vulgaris recibe nos puertos pesqueros d'Asturies el nome xeneralizáu de xibión, si bien recueye otres denominaciones como lula, nome col qu'antiguamente yera conocíu en Tapia; lulia, como lu tienen llamáu nel puertu de Ḷḷuarca (Valdés); llulla, ye'l nome que recibe n'Ouviñana y Cuideiru; y, finalmente, xibión ye como tamién conocen a la especie en Xixón, Candás y Llastres.

Nel añu 2006 desembarcáronse y ruláronse nos puertos asturianos 43.383,6 Kg de xibión por un valor total de 607.353,30 €.

Clasificación

editar

Referencies

editar

Ver tamién

editar

Enllaces esternos

editar