Mónica Lavín
Mónica Lavín (22 d'agostu de 1955, Ciudá de Méxicu) ye una escritora y periodista mexicana autora d'una ventena de llibros de cuentos, noveles y ensayos.
Mónica Lavín | |
---|---|
Vida | |
Nacimientu | Ciudá de Méxicu, 22 d'agostu de 1955[1] (69 años) |
Nacionalidá | Méxicu |
Estudios | |
Estudios | Universidad Autónoma Metropolitana (es) |
Llingües falaes | castellanu |
Oficiu | escritora, periodista, guionista, crítica lliteraria |
Premios | |
Biografía
editarMónica Lavín nació en Distritu Federal, Agora Ciudá de Méxicu, Méxicu. Bióloga de formación[3] (Universidá Autónoma Metropolitana), y nesi periodu asistió a un taller impartíu pol escritor arxentín Mempo Giardinelli. Trabayó n'investigación nel Institutu Nacional d'Ecoloxía, güei Institutu Nacional d'Ecoloxía y Cambéu Climáticu, y en publicaciones de divulgación científica. Depués dedicóse de llenu a la lliteratura. Dende 1985 collabora en diverses publicaciones, foi guionista pa documentales de televisión pública[4] (Canal Once) y Direutora del Departamentu de Publicaciones de la Universidá Autónoma Metropolitana. Dende 2005 ye profesora-investigadora[5] de la Universidá Autónoma de la Ciudá de Méxicu na Academia de Creación Lliteraria.
Publicó'l so primer llibru de cuentos en 1986 (Cuentos de desencuentro y otros, Lletres Nueves). Ente los llibros de cuentos figuren, Nicolasa y los encaxes (1991), Ruby Tuesday nun morrió (Premiu Nacional de Lliteratura Gilberto Owen 1996), Unu nun sabe (2003), La corredora de Cuemanco y l'aficionáu a Schubert (2008), Pasase de la raya (2011), Manual pa namorase (2013), publicáu en Méxicu y n'España. Ente les noveles La más faulera (1997), Café cortao (Premiu Narrativa de Colima, 2001) , Espertar los mambises (2005), Hotel Llimbu (2008), Yo, la peor (Premiu Iberoamericanu de Novela Elena Poniatowska 2010),[6] Les rebeldes (2011), La casa chica (2012) y Doble filu (2014); los llibros d'ensayos Leo, después escribo (2001), Apuntes y errancias (2009) y Cunto sobre cunto (2014) y Sor Juana na cocina (en coautoría con Ana Benítez Muro, 2010). En 2013 publicó Una voz pa Jacinta y otros cuentos infantiles (Norma). Cola so fía María, publicó Ye puru cuentu: Cuadiernu d'escritura (Selector, 2016).[7] Los sos cuentos apaecen n'antoloxíes nacionales ya internacionales. Ente les más recién: Flash Fiction International, 2015.
Hai compilado cuentos mexicanos pa City Lights: Points of Departure (2001); Un oceano di mezzo, Stampa Alternativa, Italia (2003) y Escenarios y prevocaciones, Foru/Sagitario, Panamá (2014). Escribió crónica gastronómica y de viaxe.
Tuvo casada col músicu Emilio Perujo[8] de la banda Mariachi Charanda.
Premios y reconocencia
editarEn 1996 galardonóse-y col Premiu Nacional de Lliteratura Gilberto Owen pol so llibru Ruby Tuesday nun morrió. Años dempués, llogró'l Premiu Belles Artes de Narrativa Colima pa Obra Publicada pola novela Café cortao y en 2009 fíxose acreedora al Premiu Iberoaméricano de Novela Elena Poniatowska por Yo, la peor, qu'enceta la vida de Sor Juana Inés de la Cruz, el so primera novela de corte históricu[9] La so obra, Unu nun sabe (2004) foi una de les finalistes del gallardón Antonin Artaud. Cabo señalase que delles de les sos obres infantiles (predominantemente cuentos y noveles) formen parte d'antoloxíes de Méxicu y d'otros países.[10]
Foi xuráu de numberosos premios de cuentu y novela, ente ellos del Premiu Rogelio Sinán[11] en Panamá y en Méxicu del Premiu Nacional de Llingüística y Lliteratura en 2013. Recibió'l Premiu Governor General de Canadá pola promoción de la lliteratura canadiense en Méxicu (2010).[12] Tradució La carpa de la escritora y poeta canadiense Margaret Atwood (en prensa) quien lu dedicó a Lavín el so poema Straling the hummingbird cup[13]. Coordinó la selección y traducción de los cuentos de Perros díes d'amor y otros cuentos, de Barry Callaghan (Universidá Autónoma Metropolitana, 2014).[14] Recibió'l Premiu Nacional Malinalli (2011) pola Universidá Autónoma de Ciudad Juárez de Tabasco onde foi la escritora homenaxada.
Foi escritora convidada en Banff Centre for the Arts and Creativity, en Alberta, Canadá (2000),[15] la Colonia de les Artes de Yaddo en Saratoga Springs,[16] Estaos Xuníos (2014) y en The Hermitage Artist Retreat, Englewood, Florida (2015).[17]
Periodismu y escritura de guiones
editarComo guionista de documentales, recibió'l premiu Pantalla de cristal (2010) por co-autoría de So la rexón más tresparente[18] (sobre Carlos Fuentes). Collabora en radio, televisión ya impresos. Impartió conferencies y fechu llectures en foros y universidaes de Méxicu y del estranxeru. Escribió l'espectáculu de música y gastronomía pal Mariachi Charanda: Cantares a la carta.[19] Pertenez al Sistema Nacional de Creadores.[20]
Lavín ye columnista del diariu El Universal,[21] amás de dar conferencies tantu n'universidaes mexicanes como d'otros países como Italia, Francia, Estaos Xuníos y Canadá. Anguaño escribe la columna Dorar la píldora[22] na seición cultural de El [null Universal] y pa la revista Farenheit. En 2011 participó na Conferencia Añal d'Escritores llevada a cabu en San Miguel de Allende, Guanajuato,[23] según nuna plática amenada nel Institutu d'Artes Gráfiques d'Oaxaca.[24] Igualmente, ye presentadora del programa de radio Ficcionario de Códigu DF que se tresmite vía Internet, y ye coanfitriona con escritora Rosa Beltrán del programa lliterariu Contraseñes (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). de Canal 22.
Obres
editarEnte les sos obres más notables atópense:
- Cuentos de desencuentro y otros (1986)
- Nicolasa y los encaxes (1991)
- Retazos (1995)
- Tonada d'un vieyu amor (1996)
- Ruby Tuesday nun morrió (1996)
- La más faulera (1997)
- La isla blanca (1998)
- Planeta azul, planeta gris (1998)
- Cambéu de víes (1999)
- Por sevillanes (2000)
- Café cortao (2001)
- Leo, después escribo (2001)
- Unu nun sabe (2004)
- Espertar los mambises (2005)
- Hotel Llimbu (2008)
- La corredora de Cuemanco y l'aficionáu a Schubert (2008)
- Yo, la peor (2009)
- Les rebeldes (2011)
- La Casa Chica (2012)
- Manual pa namorase (2012)
- Doble filu (2014)
- Ye puru cuentu: Cuadiernu d'escritura (Selector, 2016)
- Mexicontemporáneo: panorama de creadores (Aguilar, 2016)
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Internet Speculative Fiction Database. Identificador ISFDB de autor: 176472. Apaez como: Mónica Lavín. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ «Premio Bellas Artes de Narrativa Colima para Obra Publicada» (castellanu). Consultáu'l 27 ochobre 2024.
- ↑ «escritora inquieta/ "Estudié Bioloxía porque tamién me gustaba conocer"». Consultáu'l 7 de payares de 2016.
- ↑ «Semblanza, Canal Once pal programa Pallabra d'Autor». Consultáu'l 7 de payares de 2016.
- ↑ «Programa d'estudios diseñáu por Lavín pal cursu Novela II, Universidá Autónoma de la Ciudá de Méxicu.» (castellanu). Consultáu'l 7 de payares de 2016.
- ↑ «La Jornada: Mónica Lavín gana'l premiu Elena Poniatowska». 7 d'ochobre, 2010. http://www.jornada.unam.mx/2010/10/07/cultura/a06n1cul. Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ Ye puru cuentu, de Mónica Lavín y María Perujo Lavín ISBN 9786074534252
- ↑ L'Economista, "Felicidad Mónica". 10 d'ochobre de 2010. http://eleconomista.com.mx/entretenimiento/2010/10/10/felicidaes-monica. Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ «Mónica Lavín desmitifica a Sor Juana Inés de la Cruz "pa faela más cercana"». La Jornada. Consultáu'l 25 d'agostu de 2011.
- ↑ «Mónica Lavín - Perfil». Feria Internacional del Llibru de Guadalaxara. Consultáu'l 25 d'agostu de 2011.
- ↑ «PREMIU CENTROAMERICANU_0.pdf Llista de ganadores del premiu "Rogelio Sinán"». Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ «Semblanza de Mónica Lavín, Revista de la Universidá de Méxicu». Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ «Dos poemes de Margaret Atwood, Departamentu de Lliteratura, UNAM». Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ «Citada na Enciclopedia de la lliteratura en Méxicu». Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ «Enciclopedia de la lliteratura en Méxicu, artículu sobre Lavín.» (castellanu) (15 de payares de 2016). Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ Dorothy Potter Snyder. «Llista d'escritores que fueron convidaos a la Colonia d'Artes de Yaddo en Saratoga Springs, EEXX» (castellanu). Archiváu dende l'orixinal, el 2019-04-02. Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ «Llista d'artista y residentes de The Hermitage». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-06-19. Consultáu'l 16 de payares de 2016.
- ↑ «Mónica Lavín realiza una entrevista de Carlos Fuentes pal documental inspiráu pola novela La rexón más transparents». Archiváu dende l'orixinal, el 16 de payares de 2016. Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ «carta.html Canciones a la carta, Plaza Juárez, Ciudá de Méxicu, 25 de setiembre de 2016». Consultáu'l 7 de payares de 2016.
- ↑ «Mónica Lavín - Semblanza». Monicalavin.com. Consultáu'l 25 d'agostu de 2011.
- ↑ «Mónica Lavín». Shavelzon.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-11-30. Consultáu'l 25 d'agostu de 2011.
- ↑ «Dorar la pildora, L'Universal». Consultáu'l 15 de payares de 2016.
- ↑ «lliteratura-sirve-pa-desmitificar-a-los-heroes-monica-lavin.htm “La lliteratura sirve pa desmitificar a los héroes”: Mónica Lavín». El Informador. Consultáu'l 25 d'agostu de 2011.
- ↑ «Mónica Lavín y Rosa Beltrán, güei nel IAGO». Cronicaoaxaca.info. Consultáu'l 25 d'agostu de 2011.
Enllaces esternos
editar- Entrevista a Mónica Lavín (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). en Redescolar.ilce.edu.mx
- Entrevista con Mónica Lavín Archiváu 2009-06-22 en Wayback Machine en Sepiensa.org.mx