Marina Lezcano (5 de xineru de 1957Lomas de Zamora) ye una ex-jockey arxentina, considerada pelos medios periodísticos y la xente del turf como la meyor jocketa arxentina de tolos tiempos.[1][2][3][4][5][6]

Marina Lezcano
Vida
Nacimientu Lomas de Zamora5 de xineru de 1957 (67 años)
Nacionalidá Bandera d'Arxentina Arxentina
Oficiu
Oficiu jockey
Cambiar los datos en Wikidata

Nacencia y infancia

editar

Marina Lezcano nació'l 5 de xineru de 1957 na llocalidá de Lomas de Zamora, Provincia de Buenos Aires, Arxentina. El so padre trabayaba nuna editorial y la so madre, d'apellíu Wilde, yera profesora d'inglés y francés. Ella estudiaba pianu, guitarra ya inglés.

Trayeutoria deportiva

editar

Nos sos entamos empezó corriendo carreres cuadreras por cuenta de que, nesa dómina, nun se-yos dexaba a les muyeres l'ingresu a les pistes. Depués los hipódromos dexar correr, pero namái ente elles. Hasta que finalmente llograron competir colos homes, rompiendo cola tradición de jockeys masculinos n'Arxentina.

Formó parte de la primer promoción de muyeres de la Escuela de Jockeys Aprendices del Hipódromu de San Isidro, so la direición d'Alejandro Lhuillier, secundáu polos profesores Juan Araya y Bernardino Marcos. Ellí tuvo por compañeru a Isabel Desvard, Blanca González, María Mangiafave, Irene Guimaraes, María Nardi, Leonor De Francaroli, Fany Tobares, Ana María Centurión, María De Salvati y la fía de Araya (depués madre del jockey Jorge Caro Araya).[7] A esi mesma xeneración de jockeys aprendices pertenecen José Abregú, Eduardo "Fuchi" Liceri, Marcial Salces y Jorge Valdivieso, esti postreru ganador de la Triple Corona del Turf Arxentín en 1992 con Refináu Tom y consideráu pelos medios y la xente del turf como'l meyor jockey arxentín de tolos tiempos.

El 15 d'avientu de 1974, con tan solo 17 años, debutó nes pistes arxentines. Llegó segunda, detrás de Atenea cola monta d'Isabel Desvard.[8] Cuatro díes dempués, el 19 d'avientu de 1974, ganó la so primer carrera cola yegua Sandie Shaw, superando por mediu cuerpu al exemplar montáu por Blanca González. Llegó al discu montando en pelo yá que se-y diera vuelta la montadura en plena carrera; el cuidador Julio Félix Penna taba acostumáu a ensillarle al jockey Oreste Cosenza un pocu fluexu y Marina pesaba namái 41 quilos.[9]

En 1976, en ganando 60 carreres, pasó de la categoría jockey aprendiz a jockey profesional. La victoria númberu 60 foi conduciendo al caballu Patrón.

El 3 d'ochobre de 1976 convertir na primer muyer en ganar el Gran Premiu Nacional col potrín Serxens.[10]

Trunfó en numberosos clásicos y lluchó les estadístiques con jockeys masculinos de la talla del uruguayu Vilmar "Topu" Sanguinetti, el peruanu Víctor Centenu y los chilenos Carlos Pezoa y Eduardo Jara. A lo llargo de la so trayeutoria condució a brillantes exemplares como Telescópicu, Fitzcarraldo, Bayakoa, Serxens, Fort de France, Babor, Cipayu y First Moon.[4]

El so mayor llogru foi llograr en 1978, col caballu Telescópicu, primero la Triple Corona del Turf Arxentín, convirtiéndose na primera jockey muyer nel mundu en ganar una Triple Corona, y depués la Cuádruple Corona del Turf Arxentín.

El 5 de payares de 1978 Telescópicu, cola monta de Marina Lezcano, apostó'l Gran Premiu República Arxentina - Presidente Carlos Pellegrini (G.I) (actual Gran Premiu Carlos Pellegrini) nel Hipódromu de Palermo y sobre 3000 metros. Telescópicu ganó por 18 cuerpos a Serxens, nel «unu-dos» del entrenador Juan Esteban Bianchi, y conquistó asina la Cuádruple Corona del Turf Arxentín.[11]

En 1982 ganó, col potrín Axigantáu, el Gran Premiu Dos Mil Guineas (G.I), qu'esi añu fuera xubíu a Grupu Unu na escala internacional.[12] El 10 d'ochobre d'esi añu ganó'l Gran Premiu Jockey Club (G.I) con Fort de France, marcando 1’ 57” 1/5 pa los 2.000 metros na pista de verde del hipódromu de San Isidro, tiempu que foi récor mundial pa esa distancia.

El 10 de marzu de 1984 convertir na primera jockey muyer en correr el Gran Premiu Asociación Llatinoamericana de Jockey Clubes ya Hipódromos (anguaño denomináu Gran Premiu Llatinoamericanu) nel Hipódromo Chile col caballu L'Asesor, que remató quintu mui cerca del llocal High Master y foi'l meyor clasificáu de los arxentinos.[13]

Corrió la so última carrera'l 30 d'abril de 1989 y ganó más de 100 clásicos.[8][14]

Mientres 27 años caltuvo'l récor de carreres ganaes por una muyer jockey nel turf arxentín, con 611 victories.[15] El mesmu foi superáu'l 7 de xunetu de 2016 por Lucrecia Carabajal.[16]

Hasta la fecha ye la única jockey muyer nel mundu en ganar una Triple Corona.

Trunfos destacaos

editar

Dempués del retiru

editar

Mientres los años 2009 y 2010 tuvo un curtiu pasu como entrenadora de caballos de carrera nel Hipódromu La Punta de San Luis. Debutó'l 15 de febreru de 2009 cuando presentó a la yegua debutante Grande Chola nel Premiu San Luis Turísticu.[17][18] Finalmente'l 6 de xunu de 2010 fixo la so última presentación cola yegua Miss Boucle nel Premiu Turf de Punta a Punta, llogrando'l sestu puestu.[19] En resume, los dos yegües sol so cuidu, primero Grande Chola y depués Miss Boucle, corrieron un total de 7 carreres ensin llograr figurar nel marcador.

Dende la so inauguración, el 13 de marzu de 2009, desempéñase como direutora de la Escuela de Jockeys del Hipódromu La Punta de San Luis.[20] Con un cursu teóricu-práuticu de 2 años de duración los alumnos recibir col títulu de «Jockey Aprendiz».[21][22] Unu de los sos exalumnos ye'l jockey Lautaro Emanuel Balmaceda, quien llogró la Distinción Jorge A. Laffue 2011 al «Jockey Aprendiz del Añu» y ganó la final de la Copa UTTA 2012, nel Hipódromu de Las Flores de Santa Fe, y el Gran Premiu Jorge A. Laffue (NG) 2012, en dambes carreres conduciendo al tordillo Fuerte Señal.[23][24]

Vida personal

editar

Casóse con Hugo Rodolfo Gutiérrez (n. 24 d'ochobre de 1950), entrenador de caballos de carrera, y tuvo con él 3 fíos: Eduardo L. Gutiérrez (n. 1990), Andrés Gutiérrez (n. 5 d'ochobre de 1992) y Trinidad Gutiérrez. Dende xunetu de 2008 vive nel barriu Los Lapachos de la ciudá de La Punta, provincia de San Luis.

Distinciones y homenaxes

editar
  • Foi tapa de la revista deportiva El Gráficu, de la revista Xente (el 16 de payares de 1976) y de les revistes de los diarios Clarín (15 d'agostu de 1975) y La Nación (18 de xineru de 1976).
  • En 1976 Carlos Mayel (nome artísticu de José Luis Anastasio) y José Paradizo compunxeron la lletra y la música, respeutivamente, del tangu «Muñeca d'oru» a manera d'homenaxe a Marina.[25][26][27] L'estribillu diz:
«Marinita Lezcano / güei reconocen que sos xenial.

Cola to muñeca d'oru / yá conquistasti'l "Nacional".
Marinita Lezcano / el to fazaña nunca la escaecerán

los güeyos qu'en Palermo / vieron un trunfu tan maxistral.»
"Muñeca d'oru " de Carlos Mayel y José Paradizo
  • El 1° d'abril de 2005 corrióse, nel Hipódromu de Palermo y sobre 1000 metros, el Premiu Marina Lezcano» pa yegües de 5 años y más edá ganadores de dos carreres. La prueba foi ganada por Torna Li, cola monta de Franco Ferreyra. La xunta tuvo como prueba principal al «Clásicu Xeneral Francisco B. Bosch (L) - Copa Día de los trabayadores profesionales del turf».[28]
  • El 10 de febreru de 2008 corrióse, nel Hipódromu Independencia de Rosario (provincia de Santa Fe) y sobre 1.100 metros, el Premiu Marina Lezcano» pa tou SPC de 5 años y más edá perdedor oficial. Ganar Nice Ceo, cola conducción de Lucas Damián Caronni.[29]
  • El 24 de febreru de 2008 corrióse, nel Hipódromu Independencia de Rosario (provincia de Santa Fe) y sobre 1000 metros, el Premiu Homenaxe a Marina Lezcano» pa tou SPC de 4 años y más edá perdedor o ganador de 1 carrera. El ganador foi Tinu Bid, cola monta de Miguel Roch.[30][31] L'oldeo, apostáu en simulcasting col Hipódromu de San Isidro, cuntó cola presencia de Lezcano, quien foi gasayada poles autoridaes rosarinas.[32]
  • El 11 de mayu de 2008 correr nel Hipódromu d'Azul (provincia de Buenos Aires) y sobre 1100 metros, el Premiu Homenaxe a Marina Lezcano» pa tou caballu de 5 Años y más edá que nun ganara. La carrera foi ganada pol tordillo Tintillo cola monta d'Alfredo Marcelo Lluna y cuntó cola presencia de Marina Lezcano, quien na premiación recibió un ramu de flores.[33][34]
  • El 24 de marzu de 2011 corrióse, nel Hipódromu de Palermo y sobre 1400 metros, el Premiu Marina Lezcano» pa yegües de 4 años que nun ganaren. Ganar por 14 cuerpos la debutante Ilusora (USA), cola conducción del brasilanu Jorge Ricardo. Esi día la xunta tuvo como prueba principal al «Clásicu Grandes Fustas».[35]
  • El 3 de xunetu de 2011 corrióse, nel Hipódromu de Río Cuarto (provincia de Córdoba) y sobre 1400 metros, el premiu estraoficial «Especial Marina Lezcano». El ganador foi King Vision, cola monta de Néstor Fabián Fernández.[36]
  • El 27 d'agostu de 2011, mientres la entrega de les Distinciones Jorge A. Laffue 2011 nel Hipódromu La Punta de San Luis, recibió una Mención Especial» en reconocencia al so destacáu llabor y enfotu na tresmisión de conocencies y esperiencia al traviés de la Escuela de Jockeys del Hipódromu La Punta, compartiendo l'amor polos caballos y pola actividá colos sos alumnos.[37]
  • El 30 de marzu de 2012 corrióse, nel Hipódromu de Palermo y sobre 1400 metros, el Premiu Marina Lezcano (C.I.)» pa tou caballu de 4 años perdedor que, corriendo un mínimu de dos carreres nun clasificara 2°, 3° o 4° nos Hipódromos de Palermo o San Isidro nos sos dos últimes actuaciones. Ganar Cardinal Point, cola monta de Cristian Fabrizio Quiles. Esi día la xunta tuvo como prueba principal al «Handicap Grandes Fustas».[38]
  • Dende l'añu 2012 cuérrese añalmente, nel mes de setiembre y nel Hipódromu La Punta de San Luis, el «Clásicu Marina Lezcano» pa yegües de 4 años y más edá, sobre la distancia de 1400 metros. Na so primer edición del 23 de setiembre de 2012 ganar la tordilla White Girlfriend (Meyor Yegua Adulta La Punta 2011), cola monta d'Esteban Torres.[39][40]
  • El 15 de setiembre de 2013 corrióse, nel Hipódromu La Punta de San Luis y sobre 1400 metros, la segunda edición del «Clásicu Marina Lezcano» pa yegües de 4 años y más edá. La ganadora foi Monona Al (Meyor Yegua Adulta y Yegua del Añu La Punta 2012), cola monta d'Armando Claudio Glades.[41]
  • El 15 d'avientu de 2013 corrióse, nel Hipódromu La Punta de San Luis y sobre 1000 metros, el Premiu Jocketa Marina Lezcano» pa caballos de 5 años y más edá que nun ganaren. El ganador foi Pepe Dólar, cola monta de Alcides Mariano Coronel Espínola.[42]
  • El 29 d'abril de 2014 el presidente del Jockey Club, Enrique Olivera, decidió honrar a «les muyeres del turf» col Premiu Carlos Pellegrini del Añu 2013». Ente les muyeres convidaes como representantes pa recibir la distinción tuvieron Marina Lezcano, María Marta Leonardini de Garat (criadora y propietaria del haras Don Santiago), Victoria Pueyrredón de Duggan (criadora y propietaria del haras El Paraísu), Diane Lorraine Perkins (criadora y propietaria del haras San Francisco de Pilar), María Belén Conforti (direutora de la Revista Palermo), Lucrecia Carabajal (jockey profesional), Irene Guimaraes (exjockey y axente de ventes de caballos), María Fernanda Álvarez (entrenadora), María Flores (peona), Florencia Peñalva (jockey aprendiz) y la Dra. Letizia Porfiri (veterinaria de Calidoscopiu).[43][44]
  • El 28 de setiembre de 2014 corrióse, nel Hipódromu La Punta de San Luis y sobre 1400 metros, la tercer edición del «Clásicu Marina Lezcano» pa yegües de 4 años y más edá. La ganadora foi Season's End, cola conducción d'Isidro Alfredo Ojeda.[45]
  • El 13 d'ochobre de 2014 participó xunto a los sos colegues Lucrecia Carabajal, Andrea Marinhas, Vanessa Cortella, María Fleitas, María Paganelli y Jessica Diestra, del homenaxe a les jocketas arxentines que realizó'l Hipódromu Arxentín de Palermo na xunta denominada «Ladies' day» y que tuvo como prueba principal al «Gran Premiu Selección - Copa Lalcec» ganáu pola tordilla Kalithea cola monta de Altair Domingos. Ellí Marina recibió flores y una obra del artista plásticu Milo Lockett.[1][2]
  • Nuna votación nel sitiu d'internet «Falemos de Turf», mientres el mes de febreru de 2015, escoyer a la meyor jocketa n'Arxentina. La ganadora resultó Marina Lezcano con 28 puntos, siguida por Lucrecia Carabajal con 13 puntos y Andrea Marinhas con 11 puntos.[5]
  • El 20 de setiembre de 2015 corrióse, nel Hipódromu La Punta de San Luis y sobre 1200 metros, la cuarta edición del «Clásicu Marina Lezcano» pa yegües de 4 años y más edá. Resultó ganadora Beauty Run, cola monta de Elizondo Leonardo Fabián Tello.[46]
  • El 25 de setiembre de 2016 corrióse, nel Hipódromu La Punta de San Luis y sobre 1200 metros, la quinta edición del «Clásicu Marina Lezcano» pa yegües de 4 años y más edá. Ganó La Increíble Halo cola monta de Carlos Tomás Villegas.[47]
  • El 3 de setiembre de 2017 apostóse, nel Hipódromu La Punta de San Luis y sobre 1200 metros, la sesta edición del «Clásicu Marina Lezcano» pa yegües de 4 años y más edá. Ganó Che Milonguera cola conducción de Crescencio Ortega Pavón.[48]

Referencies

editar
  1. 1,0 1,1 «"Ladies' Day" en Palermo». Caballos del Mundu (13 d'ochobre de 2014). Consultáu'l 10 d'abril de 2015. «"Marina Lezcano, la meyor jocketa de tolos tiempos"»
  2. 2,0 2,1 «TIEMPOS,+CON+LA+GRAN++FIGURA+DE+MARINA+LEZCANO,+UN+IDOLO+TOTAL L'Hipódromu Arxentín homenaxó a les jockeys de tolos tiempos, cola gran figura de Marina Lezcano, un ídolu total». Campana de Llargada (14 d'ochobre de 2014). Consultáu'l 13 d'abril de 2015. «"La figura máxima de tolos tiempos, Marina Lezcano"»
  3. «Muyer d'a caballu». La Nación. Consultáu'l 15 de xineru de 2003. «"La llexendaria Lezcano, la meyor caballeru arxentina de tolos tiempos"»
  4. 4,0 4,1 «19 d'avientu – Marina Lezcano, la meyor jocketa arxentina de la hestoria, ganó la so primer carrera». Efemérides. Municipalidá de Comodoro Rivadavia. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-04-14. Consultáu'l 13 d'abril de 2015. «"Marina Lezcano, la meyor jocketa arxentina de la hestoria"»
  5. 5,0 5,1 «La meyor jocketa n'Arxentina». Falemos de Turf (26 de febreru de 2010). Consultáu'l 30 de marzu de 2015.
  6. «Hipódromu Arxentín de Palermo». LALCEC. Consultáu'l 16 d'abril de 2015. «"Marina Lezcano, la meyor jocketa del mundu, única ganadora d'una Triple Corona, ente otros llogros"»
  7. «Les 500 de Lucrecia, a 39 años de Marina Lezcano». Pura Hípica (13 de mayu de 2013). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  8. 8,0 8,1 «centauru-de-llabios.html Marina Lezcano, un centauru de llabios pintaos». Marcelo Mármol De Moura (5 d'ochobre de 2010). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  9. «Reunión hípiques con amenities». La Nación (15 d'ochobre de 2014). Consultáu'l 17 d'abril de 2015.
  10. «Un día como güei...». Periodismu.com (31 d'agostu de 2012). Archiváu dende l'orixinal, el 13 d'abril de 2015. Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  11. «TELESCÓPICU na alcordanza». De turfe um pouco (5 de payares de 2014). Consultáu'l 17 d'abril de 2015.
  12. «El primer G1 pa los potrinos de trés años» (31 de xunetu de 2014). Archiváu dende l'orixinal, el 2018-03-28. Consultáu'l 27 de marzu de 2018.
  13. «muyer-que-esfruto-el-prestar-de-correr-un-llatín Marina Lezcano, la muyer qu'esfrutó'l prestar de correr un Llatín». LaRepublica.pe (19 de marzu de 2006). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  14. Merced Brichetti (28 de xunu de 2016). «marca-de-marina-lezcano.html Lucrecia Carabajal. Igualó la marca de victories de Marina Lezcano». Caballos del Mundu. Consultáu'l 31 d'agostu de 2016.
  15. «vegada-en-les-gateres Marinhas, otra vegada nes gateres». La Nación (15 de xunu de 2012). Consultáu'l 22 d'abril de 2015.
  16. Delfino, Carlos (8 de xunetu de 2016). festexu-de-lucrecia-carabajal-que-batio-el-record-de carreres ganaes-de-marina-lezcano-y-se-retiro Mirá el festexu de Lucrecia Carabajal, que batió'l récor de carreres ganaes de Marina Lezcano y se retiró. La Nación. http://www.lanacion.com.ar/1916467-mira-el festexu-de-lucrecia-carabajal-que-batio-el-record-de carreres ganaes-de-marina-lezcano-y-se-retiro. Consultáu'l 31 d'agostu de 2016. 
  17. «Marina Lezcano: Entrenadora». Hipódromu La Punta. Consultáu'l 23 d'abril de 2015.
  18. «Resultaos». Hipódromu La Punta (15 de febreru de 2009). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  19. «Resultaos». Hipódromu La Punta (6 de xunu de 2010). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  20. «Empezó la Escuela de Jockey». Hipódromu La Punta (13 de marzu de 2009). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  21. «Escuela de Jockey». Hipódromu La Punta. Consultáu'l 16 d'abril de 2015.
  22. «Inscripciones 2015». Hipódromu La Punta. Consultáu'l 16 d'abril de 2015.
  23. «teyáu/3319-RELLUMU+EL+HARAS+CARYJUAN+EN+LES DISTINCIONES+JORGE+A.+LAFFUE+2011+DE+LA PUNTA,+SAN+LUIS+ Rellumó'l Haras Caryjuan nes Distinciones Jorge A. Laffue 2011 de La Punta, San Luis». Campana de Llargada (28 d'agostu de 2011). Consultáu'l 15 d'abril de 2015.
  24. «Marina enseñóme toa fecha=26 de xunu de 2014». Clarín. Consultáu'l 15 d'abril de 2015.
  25. «Marina Lezcano, Muñeca d'oru, tangu». YouTube (11 de febreru de 2010). Consultáu'l 27 d'abril de 2015.
  26. «Muñeca d'oru». Consultáu'l 12 de mayu de 2017.
  27. «Obres». Consultáu'l 1 d'abril de 2018.
  28. «Resultaos». Hipódromu Arxentín de Palermo (1 d'abril de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-24. Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  29. «Resultáu». Hpódromo Independencia (10 de febreru de 2008). Consultáu'l 22 d'abril de 2015.
  30. «Resultaos oficiales». Hipódromo Independencia (24 de febreru de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-04. Consultáu'l 15 d'abril de 2015.
  31. «Resultaos». Turf d'Arxentina Turfpremium (24 de febreru de 2008). Consultáu'l 15 d'abril de 2015.
  32. «viaxe-20080225-0046.html Turf: Tinu Bid, d'un viaxe». La Capital (25 de febreru de 2008). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  33. «Resultaos». Tabuladas.com (11 de mayu de 2008). Consultáu'l 23 d'abril de 2015.
  34. «Azul: Homenaxe a Marina Lezcano». Flickr (23 de mayu de 2008). Consultáu'l 23 d'abril de 2015.
  35. «Resultaos». Hipódromu Arxentín de Palermo (24 de marzu de 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-24. Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  36. «Resultaos». Río Cuarto Turf (4 de xunetu de 2011). Consultáu'l 23 d'abril de 2015.
  37. «Distinciones Jorge A. Laffue 2011». Hipódromu La Punta (28 d'agostu de 2011). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  38. «Resultaos». Hipódromu de Palermo (30 de marzu de 2012). Consultáu'l 23 d'abril de 2015.
  39. «Buelga-en-La Punta-20120923-0026.html La tordilla White Girlfriend dexó La Buelga en La Punta». El Diariu de la República (23 de setiembre de 2012). Consultáu'l 16 d'abril de 2015.
  40. «Resultaos». Campana de Llargada (23 de setiembre de 2012). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  41. «teyáu/6894-RESULTANCIES+COMPLETES+DE+LES CARRERES+D'EL+HIPODROMO+LA PUNTA+-+SAN+LUIS,+D'EL+DOMINGO+15+DE+SETIEMBRE+DE+2013.+EN+EL+CLASICO+MARINA+LEZCANO+DESTÁCOSE+MONONA+AL,+CON+EL SELLU+DE+LOS+GLADES+ Resultaos». Campana de Llargada (15 de setiembre de 2013). Consultáu'l 23 d'abril de 2015.
  42. «Resultaos». Hipódromu La Punta (15 d'avientu de 2013). Consultáu'l 23 d'abril de 2015.
  43. «Les Distinciones Carlos Pellegrini». Revista del Jockey Club (mayu de 2014). Consultáu'l 16 d'abril de 2015.
  44. «Enrique Olivera premió a les muyeres del turf y fixo importantes anuncios». Ding News (30 d'abril de 2014). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-04. Consultáu'l 16 d'abril de 2015.
  45. «Resultaos». Hipódromu La Punta (28 de setiembre de 2014). Consultáu'l 5 d'abril de 2015.
  46. «Resultaos». Hipódromu La Punta (20 de setiembre de 2015). Consultáu'l 16 d'ochobre de 2015.
  47. Hipódromu La Punta. «Resultaos de la Xunta N° 146». Consultáu'l 27 de marzu de 2017.
  48. Hipódromu La Punta. «Resultaos de la Xunta N° 158». Consultáu'l 20 de setiembre de 2017.

Bibliografía

editar

Enllaces esternos

editar