Mes

Un mes (del llatín mensis) ye caún de los dolce periodos de tiempu, d'ente 28 y 31 díes, nos que se dixebra l'añu. N'asturianu casique tolos meses tienen un nome de orixe llatín. Asina, marzu yel' mes dedicáu a Marte dios romanu de la guerra, xunu ye'l mes dedicáu a Juno, febreru debe'l so nome a les Februa nes Lupercales, el festival de la purificación na Antigua Roma,.. etc. Sicasí, la cultura popular camudó la mena de nomar dalgunos meses, y asina tenemos que setiembre curia rellación col mes númberu 7, ochobre col mes nᵘ8, y lo que tendría de ser los meses 9 y 10 denómense n'asturianu: payares y avientu respeutivamente.

El porqué setiembre yera'l 7ᵘ mes y ochobre l'8ᵘ tien l'aniciu en que na dómina romana, l'añu entamaba en marzu (primer mes). La duración afitóse de mena que s'intercaltriaren los meses de 30 y 31 díes. Sicasí xunetu y agostu tienen dambos 31 díes, darréu que como xunetu yera'l mes dedicáu a Xuliu César (na mayoría de llingües el nome'l mes deriva de Xuliu) y agostu a César Augustu, camentóse qu'esti últimu nun tenía de ser de menos díes que'l dedicáu a Xuliu César, y d'esti mou foi febreru'l que quedó con menos díes que los demás. Asinamesmo, la esistencia de doce meses tien rellación coles doce constelaciones y cola numberación docenal.

Duración en díes de los meses del añu

Xineru, con 31 díes
Febreru, con 28 díes o 29 n'añu bisiestu
Marzu, con 31 díes
Abril, con 30 díes
Mayu, con 31 díes
Xunu, con 30 díes
Xunetu, con 31 díes
Agostu, con 31 díes
Setiembre, con 30 díes
Ochobre, con 31 díes
Payares, con 30 díes
Avientu, con 31 díes

Referencies

Enllaces esternos

Wikcionariu tien definiciones y otra información tocante a mes.