Myrna Cunningham

Myrna Cunningham
Vida
Nacimientu	1947 (76/77 años)
Nacionalidá	Nicaragua
Estudios
Estudios	Universidad Nacional Autónoma de Nicaragua-León (es)
Oficiu	médica, política, activista
Emplegadores	Organización de les Naciones Xuníes

Myrna Kay Cunningham Kain (1947) ye una médica ciruxana, feminista miskita y activista indíxena de Nicaragua. Participó en procesos políticu-sociales venceyaos a la llucha polos Emancipación de la muyer derechos de les muyeres y de los pueblos indíxenes d'América Llatina. Foi coordinadora de la Cátedra Indíxena de la Universidá Indíxena Intercultural. En setiembre de 2010, llogró un Doctoráu Honoris Causa per parte de la Universidá Nacional Autónoma de Méxicu, siendo la primer vegada que la UNAM dio tal reconocencia a una muyer indíxena. De 2011 a 2013 foi Presidenta del Foru Permanente pa les Cuestiones Indíxenes de la ONX.

Ente'l so investigaciones atopen estudios sobre les formes de discriminación que sufren les muyeres indíxenes y hai promovíu l'establecimientu d'estratexes y programes que faciliten el so accesu a la educación en tolos niveles.

Na actualidá ye presidenta de l'Asociación pa los derechos de les muyeres y el Desenvolvimientu (AWID) amás de consultora sobre América Llatina de diversos organismos internacionales, ente los que s'atopen la UNESCO, el PNUD, la OPS, el BID, FNUAP, la CEPAL, UNIFEM y la OMS.

Biografía

Pertenez al pueblu indíxena Miskitu de la comunidá de Waspam asitiáu nes márxenes del Ríu Wangki en Nicaragua. Dempués d'estudiar pa Maestra d'Educación Primaria tornó a la so comunidá d'orixe a trabayar como maestra. Salió nuevamente a estudiar medicina y ciruxía a la Universidá Nacional Autónoma de Nicaragua, siendo la primer muyer Miskita médica. Tornó a trabayar nel Hospital Misioneru de la Ilesia Morava como médica xeneral y darréu como ciruxana, llabor que combinaba col so trabayu na sanidá pública de les comunidaes del Ríu Cocu hasta 1979.^[1]

Revolución Sandinista

Mientres la Revolución Sandinista trabayó nel Ministeriu de Salú Pública en distintes responsabilidaes, ente otres foi direutora d'investigación y planificación. Dempués tornó a la so comunidá p'asumir la organización de los servicios de salú y la coordinación de gobiernu rexonal na actual Rexón Autónoma, siendo la primer muyer gobernadora miskita. Nesti marcu participó nel procesu de consulta sobre l'autonomía rexonal multiétnica y les negociaciones de los alcuerdos de paz que remataron en 1987, cola aprobación de la Llei d'Autonomía de los Pueblos Indíxenes y Comunidaes Étniques de la Mariña Atlántica de Nicaragua y l'establecimientu de los primeros gobiernos rexonales autónomes.^[2]

Foi diputada pola Rexón Autónoma de la mariña del Atlánticu del Norte na Asamblea Nacional (RAYAN) na Asamblea Nacional y el Conseyu Rexonal Autónomu de RAYER asumiendo funciones nel Parllamentu Indíxena de America, la Comisión Indíxena nel Parlatino, les Comisiones de la Muyer y d'asuntos étnicos de l'Asamblea Nacional y les comisiones d'asuntos xurídicos y de salú del Conseyu Rexonal Autónomu de la RAYAN. Nesi periodu definieron los primeros preseos normativos pa la institucionalización del sistema rexonal multiétnicu en Nicaragua.

Pueblos indíxenes, educación y derechos

En 1994 foi una de los fundadores y rectora por 8 años d'Universidá de les Rexones Autónomes de la Mariña Caribe Nicaragüense, una de les primeres esperiencies llatinoamericanes d'educación cimera indíxena, intercultural, con enfoque de xéneru, que sirvió como modelu pal continente. Trabayó tamién na mesma llinia siendo promotora del Sistema Educativu Autonómicu Rexonal (SEAR) nes Rexones Autónomes de Nicaragua y dende la Cátedra Indíxena Itinerante (CII) de la Universidá Indíxena Intercultural, promovida pol Fondu pal Desenvolvimientu de los Pueblos Indíxenes de America Llatina y el Caribe, integrada por 60 sabios/as indíxenes de 18 países de America Llatina, de la que foi nomada coordinadora en 2007.

Tien una amplia esperiencia sobre derechos de los pueblos indíxenes. Foi Secretaria Xeneral del Institutu Indixenista Interamericano, consultora de distintes organizaciones multillaterales, billaterales, gubernamentales y non gubernamentales sobre salú, educación, territoriu, mediu ambiente y recursos naturales, discriminación racial, evaluación de los mecanismos y preseos internacionales de derechos humanos de los pueblos indíxenes, ente otros.

En 1992 foi coordinadora de la Campaña Continental 500 años de Resistencia Indíxena, Negra y Popular y foi activista polos derechos individuales y coleutivos de muyeres y homes de los pueblos indíxenes nel so país, la OEA y la ONX.^[3]

Foi promotora ante organismos de cooperación internacional na busca de fondos y desenvolvimientu d'una cooperación esterna culturalmente respetuosa colos pueblos indíxenes y trabayó les temes de salú intercultural y medicina tradicional, amás de siguir collaborando colos Gobiernos Rexonales Autónomos de Nicaragua nel procesu d'establecimientu de los Modelos de Salú Intercultural.

Ye Presidenta del Centru pa l'Autonomía y Desenvolvimientu de los Pueblos Indíxenes - CADPI que ye una organización que trabaya n'árees de comunicación intercultural, revitalización cultural, derechos de les muyeres indíxenes, cambéu climáticu y el so impautu sobre pueblos indíxenes y estableció un observatoriu de l'autonomía rexonal multiétnica en Nicaragua.

De 2011 a 2013 foi Presidenta del Foru Permanente pa les Cuestiones Indíxenes de la ONX.

En 2014 foi asesora del Presidente de l'Asamblea Xeneral de Naciones Xuníes pa la Conferencia de de Pueblos Indíxenes de la ONX en 2014.

Na actualidá ye presidenta de l'Asociación pa los derechos de les muyeres y el Desenvolvimientu (AWID), trabaya nel Proyeutu Fame y no fondero Fiduciario pa Pueblos Indíxenes, el Centru d'Investigación Agrícola Tropical y el Centru d'Educación Cimera. Tamién ye Vicepresidenta primer de la Xunta Directiva del Fondu pal Desenvolvimientu de los Pueblos Indíxenes d'América Llatina y el Caribe.^[1]

Derechos de les muyeres

Destaca tamién el so activismu en defensa de los derechos de les muyeres y de manera específica los derechos de les muyeres indíxenes tantu nel so país como nel ámbitu continental y global. Ye miembru de la Xunta Directiva del Fondu Global de Muyeres y asesora de l'Alianza de Muyeres Indíxenes de Méxicu y Centru America, l'Enllaz continental de muyeres indíxenes y el Foru Internacional de Muyeres Indíxenes- FIMI.

Cunningham foi miembru del Conseyu d'alministración del Fondu Global pa Muyeres y tamién asesora de l'Alianza de Muyeres Indíxenes de Méxicu y Centro América. la Rede Continental de Muyeres Indíxenes y el Foru Internacional de Muyeres Indíxenes.

Premios y reconocencies

En 2001 la Organización Panamericana de la Salú reconoció-y el so trabayu otorgándo-y el Premiu d'Heroína de la Salú de les Amériques.
En 2002, la Organización Panamericana de la Salú nomar "Heroína Nacional de Nicaragua"
En 2010 recibió un doctoráu honorariu n'Universidá Autónoma Nacional de Méxicu (UNAM)^[4] siendo la primer muyer indíxena en recibir esta distinción.

En 2012 foi premiada pola organización de derechos humanos MADRE pol so trabayu.^[5]
En 2015 recibió'l Premiu Iberoamericanu de Derechos Humanos.^[6]

Publicaciones

Sabiduríes y conocencies indíxenes na Universidá Indíxena Intercultural: La Cátedra Indíxena Itinerante. (2010) Con Nicole Nucinkis.^[7]

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 (n'inglés) Myrna Kay Cunningham Kain - The Hunger Project. The Hunger Project. Archivado del original el 2017-03-12. https://web.archive.org/web/20170312042743/http://www.thp.org/staff/myrna-kay-cunningham-kain/. Consultáu'l 23 de xunu de 2017.
↑ «We need to strengthen women’s self esteem and make them feel valued for their identity and culture». Consultáu'l 31 d'ochobre de 2013.
↑ «Biografía de Mirna Cunningham». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-09-18. Consultáu'l 11 de setiembre de 2016.
↑ Recuperó «Myrna Cunningham Awarded Honorary Doctorate by Mexican University». Archiváu dende l'orixinal, el 3 de payares de 2013. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2013. «Myrna Cunningham Awarded Honorary Doctorate by Mexican University». Archiváu dende l'orixinal, el 3 de payares de 2013. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2013.
↑ «MADRE Founding Partner Mirna Cunningham Receives the 2012 NGO CSW Woman of Distinction Award!». Archiváu dende l'orixinal, el 1 de payares de 2013. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2013.
↑ «Myrna Cunningham premiu DDHH Iberoamericanu | Periodistes n'Español». Consultáu'l 10 de setiembre de 2016.
↑ «Sabiduríes y conocencies indíxenes na Universidá Indíxena Intercultural - La Cátedra Indíxena Itinerante». Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (2010). Consultáu'l 11 de setiembre de 2016.

Enllaces esternos

[:1-1] 1,0 ^1,1 (n'inglés) Myrna Kay Cunningham Kain - The Hunger Project. The Hunger Project. Archivado del original el 2017-03-12. https://web.archive.org/web/20170312042743/http://www.thp.org/staff/myrna-kay-cunningham-kain/. Consultáu'l 23 de xunu de 2017.

[2] «We need to strengthen women’s self esteem and make them feel valued for their identity and culture». Consultáu'l 31 d'ochobre de 2013.

[3] «Biografía de Mirna Cunningham». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-09-18. Consultáu'l 11 de setiembre de 2016.

[4] Recuperó «Myrna Cunningham Awarded Honorary Doctorate by Mexican University». Archiváu dende l'orixinal, el 3 de payares de 2013. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2013. «Myrna Cunningham Awarded Honorary Doctorate by Mexican University». Archiváu dende l'orixinal, el 3 de payares de 2013. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2013.

[:0-5] «MADRE Founding Partner Mirna Cunningham Receives the 2012 NGO CSW Woman of Distinction Award!». Archiváu dende l'orixinal, el 1 de payares de 2013. Consultáu'l 31 d'ochobre de 2013.

[6] «Myrna Cunningham premiu DDHH Iberoamericanu | Periodistes n'Español». Consultáu'l 10 de setiembre de 2016.

[7] «Sabiduríes y conocencies indíxenes na Universidá Indíxena Intercultural - La Cátedra Indíxena Itinerante». Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (2010). Consultáu'l 11 de setiembre de 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]