Nava de Roa
Nava de Roa ye una llocalidá y un conceyu español al sur de la provincia de Burgos (Castiella y Llión), na comarca de la Ribera del Duero, conocida especialmente pola calidá de los sos vinos D.O. Ribera del Duero.
 Nava de Roa | |
|---|---|
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  Castiella y Lleón |
| Provincia |  provincia de Burgos |
| Tipu d'entidá | conceyu d'España |
Alcalde de Nava de Roa (es)  | César García Aparicio |
| Nome oficial | Nava de Roa (es)[1] |
| Códigu postal |
09318 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 41°36′49″N 3°57′54″W / 41.613611111111°N 3.965°O |
  Nava de Roa Nava de Roa (España) | |
| Superficie | 22.41 km² |
| Altitú | 794 m |
| Llenda con | Valdezate, Cuevas de Provanco, Castrillo de Duero, San Martín de Rubiales, La Cueva de Roa y Haza |
| Demografía | |
| Población |
206 hab. (2023) - 121 homes (2019) - 106 muyeres (2019) |
| Porcentaxe | 0.06% de provincia de Burgos |
| Densidá | 9,19 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| navaderoa.es | |
 | |
Llocalización
editarNava de Roa tópase a 92 km de Burgos. Pela carretera N-122 ta a 26 km d'Aranda de Duero y a 70 km de Valladolid.
N'horizonte non bien alloñáu, la N-122 va ser desdoblada pa pasar a denominase A-11, l'Autovía del Duero.
Monumentos
editarIlesia parroquial de San Antolín Mártir. Construyida nel sieglu XVII y ampliada nel XVIII, tien una portada barroca y una torre neoclásica. Nel so interior, alluga un retablu y una pila bautismal dambos del sieglu XVI, asina como un Cristu góticu de grandes dimensiones probablemente del sieglu XIV. El retablu foi fechu por Pedro Cicarte, vecín d'El Burgo de Osma, en 1598, y decoráu por Pedro Pérez, vecín de Aranda de Duero. El so costu foi de 128.376 maravedinos y 208 reales.
Ermita de Santa Ana, asitiada nel monte Calvariu, d'estilu barrocu y anguaño en ruines. Nel so cortil atópase'l campusantu municipal.
Como tolos pueblos de la contorna, nes fasteres del monte Calvariu tán les típiques bodegues calteniéndose dalgunes entá en bon estáu según restos de los antiguos llagares.
A lo último, ye posible ver dellos exemplos d'arquiteutura popular con parés que caltienen les sos tremes de madera y que son de les poques qu'aguantaron a la quema del pueblu asocedíu nel sieglu XIX, como l'asitiada na cai Santa Ana, 4, con fachaes al conceyu y a la ilesia, qu'alluga la casa rural La Casa de Nava.
Economía
editarLa economía ye de base casi puramente agraria. Cultívase trigu, cebada, maíz, remolacha y, sobremanera uva de la que se llogren inmeyorables vinos incluyíos na D.O. Ribera del Duero. Anguaño esisten tres bodegues dedicaes a la so producción y esplotación: Bodega La Manca de Salamanca , Bodegas y Viñedos Monteabellón y Bodegas Señorío de Nava.
La ganadería, de menor importancia, ye namái ovina. Esisten tamién un taller mecánicu Taller Castilla Rialsa, dos chigres y dos cases de turismu rural.
Regularmente visiten la llocalidá trés panaderos (a diariu) y un vendedor ambulante (selmanalmente), Francisco de la tienda LUCY de Peñafiel.
Gastronomía
editarAl igual que nel restu de la contorna lo más destacable ye'l vinu y el llechazu rustíu.
Fiestes y eventos
editarLa fiesta más importante ye la de San Antolín Mártir que tien llugar el 2 de setiembre. Otra fiesta ye la de San Gregorio Nacianceno el 9 de mayu.
Historia
editarEl topónimu nava ye d'orixe prerromanu y significa tierra llana arrodiada de llombes. Surdida nel ámbitu de la repoblación medieval en redol a los sieglos X y XI, la so dómina de mayor rellumanza asítiase ente los sieglos XVI y XVIII. Ye entós cuando Nava de Roa benefíciase de ser un nuedu de comunicaciones, encruz de los caminos Valladolid-Soria y Segovia-Zaragoza.
Cuando nel añu 1143 Alfonsu VII concede'l fueru de Sepúlveda, surde la Comunidá de Villa y Tierra de Roa, siendo una de les sos 33 aldegues.
Nel Censu de Vecinderos de la Corona de Castiella fechu en 1591[2] denomóse Nava, pertenecía a la Tierra de Roa, incluyida na provincia de Burgos. La comunidá cuntaba con 1.569 vecinos pecheros, correspondiendo 563 a la capital.
Llugar perteneciente a la Tierra de Roa[3] con xurisdicción de señoríu exercida pol Duque de Siruelo[4] quien nomaba'l so rexidor pedáneu.
A la cayida del Antiguu Réxime queda constituyíu en conceyu constitucional[5] nel partíu de Roa, perteneciente a la rexón de Castiella la Vieya que nel Censu de la matrícula catastral cuntaba con 186 llares y 605 vecinos.
El sieglu XIX marcó'l cayente sobremanera por dos fechos destacaos. El primeru foi la so destrucción casi total (1836) nel marcu de la Primer Guerra Carlista pol xeneral carlista Miguel Gómez Dames; namái permanecieron de pies trés cases, de les qu'inda se caltienen dos, una de les que güei alluga la casa rural La casa de Nava. El segundu foi la plaga de filoxera qu'acabó colos viñeos de la zona y, poro, con gran parte de la so actividá económica. El descensu de población hasta los nuesos díes foi continuu.
Nesta población caltúvose encarceláu a «Juan Martín El Empecinado», famosu guerrilleru que lluchó contra les tropes napoleóniques, tres la so captura en Olmos de Peñafiel (1823). Darréu foi entregáu al alcalde de Roa de Duero, Gregorio González, y ellí foi executáu en 1824.
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Reseña publicación: Censu de la Corona de Castiella de 1591 [1]
- ↑ unu de de los catorce que formaben la Intendencia de Burgos mientres el periodu entendíu ente 1785 y 1833, tal como se recueye nel Censu de Floridablanca de 1787.
- ↑ Juan de Velasco y la Cueva, 4º conde de SIRUELA, señor de la villa de Roa [2]
- ↑ Códigu INE 09229
Bibliografía
editar- Aparicio López, Teófilo. Nava de Roa y la so contorna nel sieglu XVIII. Dos documentos que falen por sigo solos. Boletín de l'Academia de Belles Artes nº 30/1995.
- Aparicio López, Teófilo. Nava de Roa: los sos raigaños históricos, el so arte y la so relixosidá. 1996.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Nava de Roa.
Datos: Q1617624- Multimedia: Nava de Roa
