Organización territorial de Brasil
La República Federativa del Brasil ye una xunión de 27 unidaes federales (portugués: Unidades Federatives (UF)): 26 estaos y el Distritu Federal, onde s'atopa la capital federal, Brasilia. Los Estaos xeneralmente básense nes fronteres históriques, convencionales que desenvolvieron col tiempu. El Distritu Federal nun ye un Estáu de derechu propiu, pero comparte dalgunes de les carauterístiques d'unu y otres d'un conceyu. El Distritu Federal colinda colos Estaos de Goiás y Minas Gerais. Los códigos indicaos de siguío defínense na norma ISO 3166-2:BR.[1]
Cada estáu tien una Asamblea Llexislativa unicameral con llexisladores estatales que voten les lleis de los sos respeutivos territorios. Estes supervisen les actividaes del Poder Executivu de los estaos y conceyos. Pa ello, tien un Tribunal de Cuentes col fin d'apurrir asesoramientu sobre l'usu de los fondos públicos. Namái dos conceyos (São Paulo y Rio de Janeiro) tienen Tribunales de Cuentes separaos y xuníu a los sos Cámares de Conceyales, quedando prohibida la creación de nuevos tribunales de cuentes municipales.[1]
El Distritu Federal tien carauterístiques comunes a los estaos federaos y a los conceyos. A diferencia de los estaos federaos, nun puede ser estremáu en conceyos, pero puede ser estremáu en rexones alministratives. Per otru llau, puede xubir los impuestos como si fuera un estáu, y tamién, como un conceyu.[1]
Historia
editar
Imperiu del Brasil
editarEn 1853 la parte sur de la provincia de São Paulo estremóse y creó la provincia de Paraná, como castigu por participar nel llevantamientu contra l'imperiu en 1842. El condáu de São Francisco, rexón de la marxe izquierda del ríu São Francisco, foi aprobada a Bahia, como castigu a Pernambuco pola participación en La Confederación del Ecuador en 1830.
República
editarEn 1943, cola entrada de Brasil na Segunda Guerra Mundial, el gobiernu de Getulio Vargas decidió crear nes fronteres seis territorios estratéxicos del país p'alministralos direutamente: Punta Porá, Iguazú, Amapá, Rio Branco, Guaporé y el archipiélagu de Fernando de Noronha. Punta Porá y Iguaçu volvieron al so estáu orixinal dempués de la guerra, ente que los cuatro restantes caltuviéronse. Una década más tarde Rio Branco camudó'l so nome a Roraima y Guaporé ye bautizáu Rondônia.
En 1960, un territoriu cuadrangular foi desmembrado del estáu de Goiás col fin de convertise na casa de la nueva capital, Brasilia, dientro del nuevu Distritu Federal. Coles mesmes, l'antiguu Distritu Federal tresformar nel Estáu de Guanabara, qu'incluyía namái la ciudá de Rio de Janeiro y el so área rural.
En 1962, Acre foi alzáu a la condición d'estáu.
En 1975, el Estáu de Guanabara incorporóse como conceyu nel estáu de Rio de Janeiro, cola ciudá de Rio de Janeiro como capital estatal.
En 1977 la parte sur de Mato Grosso desafióse como'l nuevu Estáu de Mato Grosso do Sul con capital na ciudá de Campo Grande.
El 22 d'avientu de 1981, creóse l'estáu de Rondônia el 4 de xineru de 1982 pol entós presidente de Brasil João Batista Figueiredo, y asitióse la ciudá de Porto Velho como la so capital.
La Constitución de 1988 redefinió la estructura de les divisiones talo como la ye güei. Anque se caltién la definición llegal de los Territorios Federales, terminó colos esistentes hasta esi momentu (Roraima y Amapá), ameyoró la considerancia de los Estaos y l'integración de Fernando de Noronha al estáu de Pernambuco. Nel mesmu actu, la parte norte de Goiás foi desmembrada como l'Estáu de Tocantins y la so capital la ciudá de Palmas.[2]
Estaos
editar| Númberu | Bandera | Escudu | Entidá federal | Capital | Área (km²) | Población | Mapa |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
|
Estáu del Acre (AC) | Rio Branco | 164.122.2 | 829.619 (2017) | 
|
| 2 | 
|
|
Estáu de Alagoas (AL) | Maceió | 27.767.7 | 3.375.823 (2017) | 
|
| 3 | 
|
|
Estáu de Amapá (AP) | Macapá | 142.814.6 | 797.722 (2017) | 
|
| 4 | 
|
|
Estáu d'Amazones (AM) | Manaus | 1.570.745.7 | 4.063.614 (2017) | 
|
| 5 | 
|
|
Estáu de Bahia (BA) | Salvador de Bahia | 564.692.7 | 15.344.447 (2017) | 
|
| 6 | 
|
|
Estáu de Ceará (CE) | Fortaleza | 148.825.6 | 9.020.460 (2017) | 
|
| 7 | 
|
|
Estáu de Espírito Santo (YE) | Vitória | 46.077.5 | 4.016.356 (2017) | 
|
| 8 | 
|
|
Estáu de Goiás (GO) | Goiânia | 340.086.7 | 6.778.772 (2017) | 
|
| 9 | 
|
|
Estáu de Maranhão (MA) | São Luís | 331.983.3 | 7.000.229 (2017) | 
|
| 10 | 
|
|
Estáu de Mato Grosso (MT) | Cuiabá | 903.357.9 | 3.344.544 (2017) | 
|
| 11 | 
|
|
Estáu de Mato Grosso do Sul (MS) | Campo Grande | 357.125.0 | 2.713.147 (2017) | 
|
| 12 | 
|
|
Estáu de Minas Gerais (MG) | Belo Horizonte | 586.528.3 | 21.119.536 (2017) | 
|
| 13 | 
|
|
Estáu de Pará (PA) | Belém do Pará | 1.247.689.5 | 8.366.628 (2017) | 
|
| 14 | 
|
|
Estáu de Paraíba (PB) | João Pessoa | 56.439.8 | 4.025.558 (2017) | 
|
| 15 | 
|
|
Estáu de Paraná (PR) | Curitiba | 199.314.9 | 11.320.892 (2017) | 
|
| 16 | 
|
|
Estáu de Pernambuco (PE) | Recife | 98.311,6 | 9.473.266 (2017) | 
|
| 17 | 
|
|
Estáu de Piauí (PI) | Teresina | 251.529.2 | 3.219.257 (2017) | 
|
| 18 | 
|
|
Estáu de Rio de Janeiro (RJ) | Rio de Janeiro | 43.696.1 | 16.718.956 (2017) | 
|
| 19 | 
|
|
Estáu de Rio Grande do Norte (RN) | Natal | 52.796.8 | 3.507.003 (2017) | 
|
| 20 | 
|
|
Estáu de Rio Grande do Sul (RS) | Porto Alegre | 281.748.5 | 11.322.895 (2017) | 
|
| 21 | 
|
|
Estáu de Rondônia (RO) | Porto Velho | 237.576.2 | 1.805.788 (2017) | 
|
| 22 | 
|
|
Estáu de Roraima (RR) | Boa Vista | 224.299.0 | 522.636 (2017) | 
|
| 23 | 
|
|
Estáu de Santa Catarina (SC) | Florianópolis | 95.346.2 | 7.001.161 (2017) | 
|
| 24 | 
|
|
Estáu de São Paulo (SP) | São Paulo | 248.209.4 | 45.094.866 (2017) | 
|
| 25 | 
|
|
Estáu de Sergipe (SE) | Aracaju | 21.910.3 | 2.288.116 (2017) | 
|
| 26 | 
|
|
Estáu de Tocantins (TO) | Palmas | 277.620.9 | 1.550.194 (2017) | 
|
| 27 | .svg)
|
.svg)
|
Distritu Federal (DF) | Brasilia | 5.822.1 | 3.039.444 (2017) | 
|
| TOTAL | 
|
|
República Federal de Brasil | Brasilia | 8.515.767.049 | 208.305.407 (2017) | .svg)
|
Rexones
editar
Brasil ta estremáu en cinco rexones (tamién llamaes macrorrexones) pol Institutu Brasilanu de Xeografía y Estadística (IBGE). Estes divisiones tán compuestes d'estaos con aspeutos culturales, económicos, históricos y sociales similares, y, anque la información dada por esti tipu de división nun ye bien precisa dende'l puntu de vista científicu, esta división ye la más utilizada en Brasil yá que la información oficial dada pol IBGE utiliza esti sistema.
Rexón Norte
editarLa Rexón Norte ta conformada polos Estaos Acre, Amapá, Amazones, Pará, Rondônia, Roraima, Tocantins. Tien un territoriu de 3 851 560 km² (45,2% del territoriu nacional) y una población apenes cimera a los 15 millones d'habitantes (6,2% de la población total del país), que la converten na rexón con menor densidá demográfica de too Brasil.
Ente les ciudaes más importantes tán Manaus (1.403.796 hab.); Belém (1.279.861 hab.); Ananindeua (392.247 hab.); Porto Velho (314.525 hab.); Macapá (282.745 hab.); Santarém (262.721 hab.); Rio Branco (252.885 hab.); Boa Vista (220.383 hab.); Palmas (208.000 hab.).
Rexón Nordeste
editarLa Rexón Nordeste ta conformada polos estaos d'Alagoas, Bahia, Ceará, Maranhão, Paraíba, Pernambuco, Piauí, Rio Grande do Norte y Sergipe. Tien un territoriu de 1 561 177 km² (18,2% del territoriu nacional) y una población apenes cimera a los 50 millones d'habitantes (27% de la población total del país).
Ente les ciudaes más importantes tán Salvador (2.892.625 hab.); Fortaleza (2.138.234 hab.); Recife (1.421.993 hab.); São Luís (868.047 hab.); Maceió (796.842 hab.); Natal (789.836 hab.); Teresina (714.583 hab.); João Pessoa (595.429 hab.); Jaboatão dos Guararapes; (580.795 hab.); Feira de Santana (481.137 hab.); Aracaju (461.083 hab.); Olinda (368.666); Campina Grande (354.546 hab.).
Rexón Centrooeste
editarLa Rexón Centro-Oeste ta conformada polos estaos de Goiás, Mato Grosso y Mato Grosso do Sul, amás del Distritu Federal. Tien un territoriu de 1 612 077 km² (18,9% del territoriu nacional) y una población d'alredor de 13 millones d'habitantes (6,40% de la población total del país).
Ente les ciudaes más importantes tán Brasilia (capital nacional) (2.043.169 hab.); Goiânia (1.090.737 hab.); Campo Grande (662.534 hab.); Cuiabá (483.044 hab.); Aparecida de Goiânia (335.849 hab.); Anápolis (287.666 hab.).
Rexón Sureste
editarLa Rexón Sureste ta conformada polos estaos d'Espírito Santo, Minas Gerais, Rio de Janeiro y São Paulo. Tien un territoriu de 927 286 km² (10,9% del territoriu nacional) y una población d'alredor de 80 millones d'habitantes (38% de la población total del país).
Ente les ciudaes más importantes tán São Paulo (11.037.593 hab.); Rio de Janeiro (6.186.710 hab.); Belo Horizonte (2.452.617 hab.); Guarulhos (1.299.283 hab.); Campinas (1.064.669 hab.); São Gonçalo (991.382 hab.); Duque de Caxias (872.762 hab.); Nova Iguaçu (865.089 hab.); São Bernardo do Campo (810.979 hab.); Osasco (718.646 hab.); Santu André (673.396 hab.); Uberlândia (634.345 hab.); Contagem (625.393 hab.); São José do Campos (615.871 hab.); Sorocaba (584.313 hab.); Ribeirão Preto (563.107 hab.); Juiz de Fora (526.706 hab.); Belford Roxo (501.544 hab.); Niterói (479.384 hab.); São João de Meriti (469.827 hab.); Betim (441.748 hab.); Campos dos Goytacazes (434.008 hab.).
Rexón Sur
editarLa Rexón Sureste ta conformada polos estaos de Paraná, Rio Grande do Sul y Santa Catarina. Tien un territoriu de 575 316 km² (6,8% del territoriu nacional) y una población de más de 26 millones d'habitantes (12,50% de la población total del país).
Ente les ciudaes más importantes tán Curitiba (1.893.997 hab.); Porto Alegre (1.481.019 hab.); Joinville (562.151 hab.); Londrina (553.393 hab.); Caxias do Sul (474.853 hab.); Florianópolis (469.690 hab.); Maringá (403.063 hab.); Pelotas (343.651 hab.); Ponta Grossa (341.130 hab.); Blumenau (334.002 hab.); Canoes (323.827 hab.); Cascavel (316.226 hab.); Santa Maria (277.309 hab.); Foz do Iguaçu (269.585 hab.); Rio Grande (208.641 hab.).
Territorios federales
editar
Los territorios federales son una categoría específica de división alministrativa del Brasil. Estos territorios son parte integrante de la Unión, ensin pertenecer a nengún estáu, y pueden surdir de la división d'un estáu o del so esmembramientu, lo que rique a l'aprobación popular al traviés de referendu y derechu supletorio.[1] Anguaño nun esiste nengún territoriu federal, yá que estos fueron alzaos a la categoría d'estaos en 1988, sicasí esistieron dos territorios destacables güei estinguíos y qu'anguaño son zones d'estaos esistentes:
Territoriu de Punta Porá
editarEl Territoriu de Punta Porá foi un territoriu federal brasilanu creáu'l 13 de setiembre de 1943, conforme al Decreto-llei N° 5.812, del gobiernu del presidente Getúlio Vargas. La so capital foi la ciudá de Ponta Porã. El territoriu eslleióse'l 18 de setiembre de 1946 pola Constitución del Brasil d'esi añu, y reincorporáu al entós estáu de Mato Grosso. Anguaño l'área del antiguu territoriu de Ponta Porã ye parte del estáu de Mato Grosso do Sul.
Territoriu del Iguazú
editarEl Territoriu del Iguazú foi un territoriu federal brasilanu creáu'l 13 de setiembre de 1943, acordies con el Decretu-Llei n.° 5 812, mientres el gobiernu del presidente Getúlio Vargas y eslleióse el 18 de setiembre de 1946 pola constitución de Brasil de 1946. Nésta dómina la capital del Territoriu del Iguazú yera la ciudá de Iguaçu, actual Laranjeiras do Sul. L'área del antiguu territoriu del Iguazú retornó a los estaos brasilanos de Paraná y Santa Catarina.
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Constituição da República Federativa do Brasil de 1988» (portugués). Presidência da República. Consultáu'l 15 de xineru de 2016.
- ↑ http://www.rootsweb.ancestry.com/~brawgw/to/mapato.html
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Organización territorial de Brasil.
Datos: Q10374536- Multimedia: Subdivisions of Brazil
