Pascual Madoz

políticu y estadísticu español (1806-1870)

Pascual Madoz e Ibáñez (17 de mayu de 1806Pamplona – 11 d'avientu de 1870Xénova)[5] foi un políticu español, venceyáu al Partíu Progresista. Ministru de Facienda mientres el bieniu progresista, presidiría en 1868 la Xunta Provisional Revolucionaria tres la cayida de Sabela II. Ye recordáu pola desamortización de 1855, a la que dio nome, y pol so Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar.

Pascual Madoz
diputado a Cortes (es) Traducir

5 mayu 1869 - 11 avientu 1870
Antonio Romero Ortiz
Distritu: Alacant
Presidente'l Conseyu de Ministros

30 setiembre 1868 - 3 ochobre 1868
José Gutiérrez de la Concha (es) Traducir - Joaquín Aguirre de la Peña
gobernador civil de Madrid

mayu 1868 - 19 ochobre 1868 - Juan Moreno Benítez (es) Traducir
Diputáu nel Congresu de los Diputaos d'España

7 avientu 1858 - 13 payares 1863
Distritu: Barcelona
ministru de Facienda

21 xineru 1855 - 6 xunu 1855
Juan de Mata Sevillano y Fraile (es) Traducir - Juan Bruil (es) Traducir
gobernador civil de Barcelona

20 agostu 1854 - 22 ochobre 1854
José María Marchessi y Oleaga - Cirilo Franquet
Diputáu nel Congresu de los Diputaos d'España

6 payares 1850 - 2 setiembre 1856
Distritu: Tremp
Diputáu nel Congresu de los Diputaos d'España

11 xineru 1847 - 4 agostu 1850
Distritu: Tremp
Diputáu nel Congresu de los Diputaos d'España

8 payares 1836 - 10 xunetu 1844
Distritu: Lleida
Vida
Nacimientu Pamplona17 de mayu de 1806[1]
Nacionalidá España [2]
Residencia Barbastro (es) Traducir
Zaragoza
París
Pamplona
Madrid
Tulle
Tours
Barcelona
Muerte Xénova11 d'avientu de 1870[3] (64 años)
Sepultura Cementeriu de Montjuïc
Familia
Hermanos/es Fernando Madoz (es) Traducir
Estudios
Estudios Colegio San Lorenzo de las Escuelas Pías (es) Traducir
(1810 -
Universidá de Zaragoza
(1821 - : derechu
Llingües falaes castellanu[4]
Oficiu políticu, abogáu, periodista, estadísticu, escritorxeógrafu
Llugares de trabayu Madrid
Trabayos destacaos Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar
Premios
Creencies
Partíu políticu Partíu Progresista
Cambiar los datos en Wikidata

Biografía

editar

Naz en Pamplona en 1806.[6] En 1813 treslladar cola so familia a Barbastro (Huesca) onde allega al Colexu San Llorienzo de los Padres de les Escueles Pías. Darréu, estudia Derechu na Universidá de Zaragoza de 1823. Participó na defensa del castiellu de Monzón en 1823 contra los Cien Mil Fíos de San Luis, polo que foi encarceláu.[7]

Llogra'l títulu de Bachiller en Lleis en 1825. Al añu siguiente, camuda la matrícula de Lleis pola de Cánones, terminando los sos estudios nel cursu 1827-1828.[8]

Exiliáu en Francia ente 1830 y 1832, dedicar en París y en Tours al estudiu de la xeografía y de la estadística. Pudo volver a España, una vegada fináu Fernandu VII, gracies a l'amnistía decretada pola reina María Cristina de Borbón, afitando la so residencia en Barcelona onde, a principios de 1833, yá taba al mandu de les oficines del Diccionariu xeográficu universal (Barcelona, 1829-1834) que naquella ciudá publicábase. Coles mesmes, asume la direición del periódicu progresista "El Catalán", d'ochobre a mayu de 1835.[9] Llicenciáu en Derechu en 1834, esi añu concibe yá un plan pa crear un Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar (conocíu popularmente por Diccionariu de Madoz o, a cencielles, Madoz), que llograría ver rematáu en 1850. En 1835 publica'l so "Reseña sobre'l Cleru español y exame de la naturaleza de los bienes eclesiásticos".

 
Semeya de Madoz publicáu en La Ilustración de Madrid en 1870

Nesi mesmu añu, convertir en capitán d'Artillería de los Voluntarios de Sabela II y ye nomáu comisariu regio con calter de gobernador militar, xuez de primera instancia, subdelegáu de rentes y xefe de les fuercies del Valle d'Arán.[8]

Dende 1836 foi diputáu del Congresu en delles eleiciones. Exerció tamién de presidente de la cámara mientres un curtiu periodu a empiezos de 1855.[10]

En 1843 púnxose al mandu de una coalición progresista d'oposición a Espartero. Tres la Vicalvarada de 1854, el 9 d'agostu foi nomáu gobernador civil de Barcelona. Volvió dempués al so escañu de diputáu, presidió les Cortes, y el 21 de xineru de 1855 confióse-y el Ministeriu de Facienda. Aprovechó entós pa presentar el so famosu proyeutu de llei de Desamortización, y consiguió que s'aprobara.

Dende 1859 ye miembru del Conseyu de Gobiernu y Alministración del Fondu de Redención y Gabites pal Serviciu Militar.[11] En 1860 funda y dirixe de la compañía de seguros de quintes "La Peninsular".[11][12]

Tres la revolución de 1868 (la «Gloriosa») foi gobernador de Madrid, cargu al qu'arrenunció al poco tiempu. Oponer al gobiernu provisional. En votando la candidatura del duque de Aosta pal vacante tronu d'España, formó parte de la delegación española unviada a Florencia pa ufierta-y la corona, pero en Xénova sorprendió-y la muerte, el 11 d'avientu de 1870 a los trés de la tarde.[13]

En memoria so tien dedicada una cai nel Segundu Enanche de Pamplona, la so ciudá natal.

Bibliografía

editar
 
Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar (Madrid, 1845).
  • Pared Alonso, Francisco Javier (1991). Pascual Madoz (1805-1870): llibertá y progreso monarquía isabelina. Barañáin (Navarra): Editorial Eunsa. ISBN 84-313-0760-9.
  • Institutu Pascual Madoz del Territoriu, Urbanismu y Mediu Ambiente (2005). Pascual Madoz (1850-1870): Un Políticu Tresformador Del Territoriu: Homenaxe n'El Bicentenariu de La so Nacencia. ISBN 8489315418

Referencies

editar
  1. Identificador de la Gran Enciclopedia Catalana: 0039055. Apaez como: Pascual Madoz Ibáñez. Afirmao en: Gran Enciclopèdia Catalana. Editorial: Grup Enciclopèdia. Llingua de la obra o nome: catalán.
  2. Identificador GND: 119040786. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 14 marzu 2023. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  4. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  5. Necroloxía Española 1870 en La Ilustración Español y Americano, Añu XV, Non. II, Madrid, 15 de xineru de 1871, páx. 35.
  6. http://www.ub.edu/geocrit/b3w-916.htm#_edn1
  7. http://www.enciclopedianavarra.com/navarra/madoz-y-ibanez-pascual/11500
  8. 8,0 8,1 https://books.google.es/books?id=AcBbQZpQUc8C&pg=PA15&lpg=PA15&ots=0mXDDyptD7&focus=viewport&dq=madoz+gobernador+militar+llabren&hl=es
  9. «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-05-07.
  10. Congresu de los Diputaos d'España: Históricu de diputaos.
  11. 11,0 11,1 https://books.google.es/books?id=gEqTAwAAQBAJ&pg=PA291&lpg=PA291&dq=madoz+seguros+la+peninsular+quintes&source=bl&ots=mRj8ejkAjI&sig=yQCBLOYnhzCB7BxKw6rVoQaRinw&hl=en&sa=X&ei=XW-LU4DaLqyX0AWTt4CIBA&redir_esc=y
  12. LA PENINSULAR. Compañía xeneral española de seguros mútuos sobre la vida humana.
  13. Necroloxía Española 1870, op. cit.

Enllaces esternos

editar

Ye obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.


Predecesor:
Sabela II de Borbón
Reina d'España
José Gutiérrez de la Concha
Presidente del Conseyu de Ministros
 
Presidente de la Xunta Provisional
Revolucionaria d'España

30 de setiembre-3 d'ochobre de 1868
Socesor:
Joaquín Aguirre de la Peña
Predecesor:
Juan Mata Sevillano Fraile
 
Ministru de Facienda d'España

21 de xineru-6 de xunu de 1855
Socesor:
Juan Bruil