La pederastia tebana yera un costume social que consistía n'educar a los adolescentes tebanos de clase alta por qu'enfrentaren les responsabilidaes de la vida adulta al traviés d'una rellación amoroso y sexual con un aristócrata adultu. Créese que dicha costume introducir nos tiempos de la invasión doria, alredor del 1200 e. C., o na Dómina Arcaica, pocu dempués del 630 e. C., que foi l'añu en que s'introdució en Creta según otra teoría.

Kílix áticu (sieglu V e.C.) que representa un amante (ἐραστής) besando al so amáu (ἐρώμενος). Les representaciones d'escenes pederastes son abondoses nel arte griego.

Esti costume reflexar na relixón, como lo indiquen dellos mitos de temática pederasta. Tamién taba integrada na vida militar de la ciudá, tantu nel entrenamientu de los soldaos como na mesma guerra.

Mitoloxía

editar
 
Mosaicu romanu que representa a Heracles y Yolao.

En Tebas, la principal polis de la rexón de Beocia, un famosu focu pederasta, esta práctica yá taba nel mitu de la fundación de la ciudá. Dichu mitu pretendía enseñar el so moraleja al traviés d'un contraejemplo: amuesa a Layo, un héroe divino y uno de los ancestros míticos de los tebanos, nel papel d'un amante que traiciona al so padre y viola al so fíu, Crisipo. Los dioses diéron-y un castigu exemplar por esti doble delitu, y esti castigu non yá sufrir Layo sinón tamién el so propiu fíu, Edipo, y los fíos d'ésti. No que paez un intentu de enfatizar el crime de Layo, los antiguos nun representaben a la so víctima como un adolescente —como solíen apaecer los erómenoi na cerámica griega—, sinón como un neñu, en referencia al despreciu que sentíen los griegos polos homes qu'escorríen a menores d'edá. El mitu de Layo y Crisipo valió-y a Tebas la distinción de ser, dientro del continente griegu, la fonte llexendaria de la pederastia».[1]

Otru mitu beocio de temática pederasta ye la hestoria del héroe Narcisu de Tespias, un mitu que, na so forma arcaica, alvertía a los adolescentes de que nun teníen de ser crueles colos sos amantes.

Yolao yera otru héroe pederasta al qu'honraben en Tebas. Ellí reconocíase-y como'l erómenos de Heracles y tenía una tumba nel so honor, a la que los amantes allegaben a proclamar fidelidá a la so pareya y al héroe, y l'amante regalaba al so amáu una armadura cuando ésti algamaba la mayoría d'edá.[2] Esta tumba inda esistía nel sieglu II e. C.[3] Los dos ximnasios de Tebas taben dedicaos unu a Heracles y otru a Yolao.[4] Pa honrar a esti postreru, los tebanos crearon un festival atléticu añal llamáu «la yolea».[5]

Historia y práctica

editar
 
Escena de cortexu pederasta
Detalle d'una vasía de figures negres ática, del sieglu IV e.C.

La pederastia tebana nun foi la resultancia del desastre de Layo», sinón que fueron los llexisladores tebanos los que instituyeron la pederastia como un preséu educativu pa rapazos, coles mires de «allandiar, mientres fueren nuevos, el so fiereza natural» y «templar les maneres y calteres de la mocedá».[6] Jenofonte señala que «ente los beocios, home y rapazu viven xuntos, como persones casaes».[7][8] Cuando'l rapazu algamaba la edá necesaria pa sirvir nel exércitu, el so amante presentába-y toles armes que riquiría.[9]

Un llexislador tebanu famosu pola so rellación homoerótica foi Filolao de Crotona, un corintiu que s'asitió en Tebas y que tuvo nel so amáu al atleta olímpicu tamién corintiu Diocles. La so rellación duró tola vida y pudo nun ser pederasta.[10]

Escontra'l final del periodu clásicu de la hestoria tebana, Górgidas, un conocíu home d'estáu y xeneral, formó un batallón militar compuestu de 150 pareyes d'homes xunto a los sos mozos amigos, conocíu como'l Batallón Sagráu de Tebas, que caltuvo la reputación d'imbatibilidá hasta que cayó na batalla contra Filipo II de Macedonia en Queronea nel 338 e. C.

Les fontes contemporánees, na so mayoría atenienses, paecen indicar que la pederastia en Tebas yera más llibre que n'otres ciudaes (ello ye que nun tenía torgues), y na so mayoría referir a los tebanos como los «marranos beocios» poles sos maneres rurales.[11][12] En La llacuada de Platón, el personaxe de Pausanias esplica que les regles de Tebas animen a los rapazos a satisfaer a los sos amantes sexualmente, pa llibrar a los homes de la carga de tener que convencer a los rapazos (supuestamente, más difícil pa los tebanos a tenor de les sos probes habilidaes oratories). Los contestos risible y filosóficu del trabayu de Platón, sicasí, tienen de tenese en cuenta a la de considerar la veracidá d'esta afirmación.[13] Los estudios comparativos modernos suxeren qu'esta panorámica de la pederastia tebana ye inexacta, resultáu de les actitúes nacionalistes y xenófobes per parte de los escritores.[14]

Píndaro, un poeta tebanu que ye una de les escases fontes primaries de la pederastia tebana, presenta una visión más convencional, na que l'atletismu y el deséu sexual tán íntimamente rellacionaos. De la mesma manera, les pintures en cerámiques paecen amosar una serie de práutiques similares a les que s'aprecien nes vasíes d'Atenes y Corinto.[15]

Amantes famosos

editar

Epaminondas intimó con un mozu de nome Micitos.[16] Plutarco tamién menta a dos de los sos amaos (erómenos): Asópico, quien engarró xunto a él na batalla de Leuctra, onde s'estremó sobremanera;[17] y Capisdoros, quien cayó xunto a Epaminondas en Matinea y foi soterráu al so llau.[18]

Ver tamién

editar

Referencies

editar
  1. William A. Percy, Pederasty and Pedagogy in Archaic Greece, 1996; p.133
  2. Plutarco, Eróticu, 761d "¿Y nun ye costume ente vós los tebanos, Pemptides, que l'amante regale al so amáu una armadura completa cuando ésti llegara a la mayoría d'edá?"
  3. Pausanias, Descripción de Grecia IX, 23.1
  4. Percy, 1996, p.134
  5. Píndaro, Oda olímpica VIII, 84
  6. Plutarco, Vida de Pelópidas
  7. Jenofonte, Constitución de los lacedemonios II.12
  8. Jenofonte, El simposio, 8.34
  9. Plutarco
  10. Aristóteles, Politica ii. 9
  11. Píndaro, Oda olímpica VI
  12. Plutarco, Moralia, 995
  13. Platón, La llacuada, 182 b1-b6
  14. Hupperts, Charles (22 de payares de 2005). «[http://www.haworthpress.com/store/ArticleAbstract.asp?sid=7FJM9RRRWPMG8M2GMK8JR8NWVCV60KW7&ID=74210 Boeotian Swine Homosexuality in Boeotia]». Journal of Homosexuality (Haworth Press) 49 (3/4):  páxs. 173-192. http://www.haworthpress.com/store/ArticleAbstract.asp?sid=7FJM9RRRWPMG8M2GMK8JR8NWVCV60KW7&ID=74210. 
  15. "Boeotian Swine: Homosexuality in Boeotia," por Charles Hupperts, en Same-Sex Desire and Love in Greco-Roman Antiquity and in the Classical Tradition of the West, ed. B. C. Verstraete y V. Provencal, Harrington Park Press, 2005, páxs.180-190
  16. Cornelio Nepote
  17. Atenéu, Deipnosofistas 605-606
  18. Plutarco, Narraciones d'amor (Moralia 761)