Pronomes xaponeses

Los pronomes nel idioma xaponés son usaos con menos frecuencia que n'otres llingües,^[1] principalmente porque'l xaponés ye un idioma pro-drop y nun se riquir la mención esplícita gramatical del suxetu na oración. Asina, raramente los pronomes d'otru idioma pueden traducise al xaponés ún por ún.

La mayoría de los pronomes xaponeses nun son puros; esto ye, en xaponés les pallabres usaes como pronomes tienen otros significaos, por casu, 私 (yo) significa "priváu" o "personal".

Les pallabres qu'usa un falante xaponés pa referise a otra persona tomen en cuenta'l sistema que toma más honoríficos y tien d'entendese dientro d'esti marcu. La eleición del pronome va depender del estatus social del falante en comparanza col oyente, el suxetu, y los oxetos de la declaración.

Como norma xeneral, los pronomes en primer persona (e.g. watashi, 私) y segunda persona (e.g. anata, 貴方) omítense, especialmente nel llinguaxe formal. En munches oraciones, al igual qu'en castellán, los pronomes como "yo" y "tu", son omitíos dacuando en xaponés. Los pronomes personales pueden ser dexaos de llau cuando rescampla que'l falante ta falando sobre daqué.^[2]

Cuando se precisa declarar el tema de la oración como claridá, úsase la partícula wa (は), pero nun ye necesaria cuando la tema puede deducise del contestu. Tamién, ye frecuente usar verbos que pueden indicar el suxetu de la oración en circunstancies certeres: por casu, kureru (くれる) significa "dar", pero nel sentíu de "daquién dame daqué o daquién bien cercanu a mi"; mientres ageru (あげる) tamién significa "dar", pero nel sentíu de "daquién da daqué a daquién (de normal a mi non)". Les frases que consten d'un únicu axetivu (como los que terminen en-Shii) son de cutiu tomaes pol falante como suxetu. Por casu, l'axetivu sabishii namái puede tener un únicu significáu "Toi solu."

Asina, los pronomes en primer persona úsense de normal namái cuando'l falante quier poner una énfasis especial nel fechu de referise a sigo mesmu, o si ye necesariu dexalo claro. En delles situaciones puede considerase burdo al referise al oyente (segunda persona) por un pronome. Si ye necesariu declarar la segunda persona espresamente, al apellíu del oyente añader -san o ye usáu xeneralmente dalgún otru honoríficu (como "veceru", "profesor", o "xefe").

Les Diferencies de xéneru nel idioma xaponés tamién corada otru desafíu yá que homes y muyeres usen pronomes distintos pa referise a sigo mesmos. La posición social tamién determina como una persona referir a sigo mesma, tal como una persona referir a la persona de la que ta falando.

Llista de pronomes xaponeses

La siguiente llista ta incompleta. Son les numberoses formes de los pronomes xaponeses, que varien según la rexón, dialeutu, y asina socesivamente. Esta llista presenta les formes más usaes comúnmente.

Romaji	Hiragana	Kanji	Nivel	Xéneru !Notes
- YO -
watashi	わたし	私	formal	dambos	わて wate nel Dialeutu de Kansai.
watakushi	わたくし	私	bien formal	dambos	La versión más formal y educada.^[3]
ware	われ	我	bien formal	dambos
waga	わが	我が	bien formal	dambos	Significa "el mio", "mio" o "el nuesu". Usáu formalmente; 我が社 waga sha (nuesa compañía) o 我が国 waga kuni (el nuesu país).
おれ	俺	informal	homes, raramente muyeres	Usáu con frecuencia por homes. Puede trate sópitu dependiendo de la situación. Establez un sentíu de masculinidad. Usáu con mozos o de bastante estatus, indicando'l nuesu propiu estatutu. Ente amigos íntimos o familiares, señala más familiaridá que masculinidad o superioridá.
boku	ぼく	僕	informal	homes y neños, raramente muyeres^[4]^[3]	Usáu pa dar un sentíu de deferencia casual, úsase'l mesmu kanji para sirvientes (僕shimobe), especialmente masculín, forma una Pallabra Sino-Xaponesa.
washi	わし	儂		homes maduros	Coloquial. Usáu de cutiu en creaciones ficticies que representen estereotipos d'homes mayores.
atai	あたい	私	bien informal	muyeres	Versión de xíriga de あたし atashi.^[3]
atashi	あたし		informal	muyeres	De cutiu consideráu bonitu.^[3] Raramente usáu nel llinguaxe escritu, pero común na conversación, sobremanera ente muyeres nueves.
atakushi	あたくし		formal	muyeres
uchi	うち	家	informal	principalmente muyeres nueves	Significa yo mesmu. Usáu con frecuencia nos dialeutos de Kansai y Kyūshū. Úsase'l mesmu kanji pa casa(家 uchi).
(nome propiu)			informal	dambos	Usáu por neños pequeños, consideráu bonitu.
oira	おいら		informal	dambos	Similar a 俺, pero más casual.
おら			dambos Dialeutu en Kanto y zones del norte. Usáu por neños influyíos por munchos personaxes de series como Dragon Ball y Crayon Shin-chan.
- TU -
anata	あなた	貴方, 貴男, 貴女	formal/informal	dambos	Los kanjis son raramente usaos. Nun s'utiliza enforma cuando tamos falando direutamente con daquién, ye meyor usar el nome del destinatario.^[2]^[5] Usáu comúnmente por muyeres pa dirixise al so home o amigu, bien similar a "ciñu".
kijo	きじょ	貴女	formal	muyeres	El kanji ye raramente usáu. Tamién utilizáu por muyeres pa referise al so home, equivalente a 'ciñu' o 'amáu'.
あんた		informal	dambes Versión de あなた anata.^[3] Paecíu a omae. De cutiu espresa enfadu o despreciu escontra otra persona. Xeneralmente vese axatáu y maleducáu. Usáu por homes maduros que tamién usen washi en llugar de watashi.
otaku	おたく	お宅, 御宅	formal, cortés	dambes Forma cortés de dicir "la to casa", tamién usáu como un pronome pa dirixise a una persona con un llixeru sentíu de distancia. Otaku/Otakku/Otaki/Otakki tamién convertíu en xíriga pa referise a dalgún tipu de geek/friki, una y bones ellos diríxense a los demás como Otaku.
omae	おまえ	お前	bien informal	dambos	Usáu con más frecuencia por homes,^[5] pero usáu tamién por muyeres. Dacuando espresa despreciu/enoxo. Usáu análogamente con おれ ore.^[5] Nunca tien de dicise a persones mayores.
temee, temae	てめえ, てまえ	手前	axatáu y agresivu^[3]	principalmente homes	Temee, ye una versión más axatada de temae. Usar el falante cuando ta bien enoxáu.
kisama	きさま	貴様	desaxeradamente contrariu y axatáu^[3]	principalmente homes	Históricamente yera bien formal, pero dexeneró en sentíu irónicu nel que'l falante espresa hostilidá / indignación escontra'l destinatario.
kimi	きみ	君	informal	dambos	El kanji significa seños (arcaicu). Xeneralmente escríbese con 僕 boku.^[5] Úsase'l mesmu kanji pa escribir -kun[1]. Ye informal pa subordinaos; puede ser tamién candial; bien educáu formalmente. Dacuando axatáu cuando s'usa con superiores, persones mayores o estraños.^[5]
on-sha	おんしゃ	御社	formal	dambos
ki-sha	きしゃ	貴社	formal, similar a "onsha"	dambos
- ÉL / ELLA -
anu kata	あのかた	あの方	bien formal	dambos	Dacuando pronunciáu anu hou, pero col mesmu kanji.
あのひと	あの人	formal	dambos	Lliteralmente "aquella persona".
yatsu	やつ	奴	informal	dambos	Una cosa (bien informal), tíu, tipu, mozu.
koitsu	こいつ	此奴	ambos	Denota una persona o cosa cercanu al falante.
soitsu	そいつ	其奴	ambos	Denota una persona o cosa cercanu al oyente. Análogu a "él/ella", o "ésti/aquel".
aitsu	あいつ	彼奴	ambos	Denota una persona o (menos frecuente) cosa alloñada al falante y oyente. Análogu a "él/ella" o "ésti/aquel".
- ÉL -
kare	かれ	彼	formal (neutru) ya informal (noviu)	dambos	Tamién puede significar noviu. D'antiguo 彼氏 kareshi yera'l so equivalente pero agora siempres significa noviu.
- ELLA -
kanojo	かのじょ	彼女	formal (neutru) ya informal (novia)	dambos	Puede significar tamién amiga.[2]
- NÓS -
watashitachi	わたしたち	私達	formal	dambos
bokutachi	ぼくたち	僕達	informal	masculín	Usáu ente amigos masculinos, compañeros.
oretachi	おれたち	おれ達	bien informal	masculín	Usáu ente amigos masculinos, compañeros, sobremanera adolescentes.
hei-sha	へいしゃ	弊社	formal y humilde	dambos	Usáu pa representar la compañía de daquién. Dende un significáu Sinón-Xaponés "compañía humilde".
waga-sha	わがしゃ	我が社	dambos
- ELLOS -
kare-ra	かれら	彼等	común nel xaponés faláu y escritu	ambos
- OTROS -
ware-ware	われわれ	我々	formal "nós" dacuando "ellos"	dambos

Rōmaji	Hiragana	Kanji	Significáu !Nivel	Xéneru !Notes
- Pronomes arcáicos -
asshi	あっし			Del periodu Edo.
sessha	せっしゃ	拙者		Usáu polos samurai nel periodu Edo. Del significáu chino-xaponés "Daquién que ye cabileñu".
waga-hai	わがはい	我が輩,吾輩		ambos	Lliteralmente "el mio tipu; la mio clase", pero usáu de forma un tanto pomposa como un pronome en primer persona del singular.
soregashi	それがし	某			Antigua forma de "watakushi".
warawa	わらわ	妾			Antigua forma de "watakushi".
よ	余, 予		Arcaicu, pronome en primer persona del singular.
nanji	なんじ	汝, tamién 爾 pero menos común		dambos	Afiguráu como なむち namuchi nos testos más antiguos y dempués como なんち nanchi o なんぢ nanji.
onushi	おぬし	御主			homes	Usáu polos samurai pa falar cola xente d'igual o menor rangu. Lliteralmente significa "maestru".
そなた	其方 (raramente usáu)		dambos	Orixinalmente un pronome deícticu mesial que significa "que llau; que forma; que direición"; usáu como pronome en segunda persona llixeramente respetuosu na dómina medieval xaponesa, pero agora úsase cuando se fala de forma vulgar y en tonu antiguu.

Sufixos

Los sufixos son añadíos al pronome pa convertilos en plural.

Rōmaji	Hiragana	Kanji	Nivel	Xéneru !Notes
- NÓS -
tachi	たち	達	informal. exemplos: 私達, watashi-tachi, * あなた達, anata-tachi 彼女たち, kanojo-tachi 君たち, kimi-tachi	dambos	Marquen el plural del pronome. watashi (yo) tresformar en watashi-tachi (nós). Tamién puede añader a nomes indicando qu'una persona ta con daquién más (Ryuichi-tachi = Ryuichi y los demás).
がた	方	formal (ej. あなた方)	dambos	Más formal que 達 tachi.
domo	ども	共	humilde (ej. 私ども, watakushi-domo)	dambos	Puede sonar porcaz dici-y a daquién humilde.
ra	ら	等	informal (彼らkare-ra 俺ら, ore-ra, 奴ら, yatsu-ra, あいつら, aitsu-ra)	dambos	Usáu con pronomes informales. Usáu frecuentemente con pallabres contraries (ej. お前ら, omae-ra).

Ver tamién

Referencies

↑ Maynard, Senko K: "An Introduction to Japanese Grammar and Communication Strategies", page 45. The Japan Times, 4ª Edición, 1993. ISBN 4-7890-0542-9
↑ ^2,0 ^2,1 Akiyama, Villancicu; Nobuo Akiyama (2003). Xaponés, Segunda (n'inglés), Barron's, páx. 30. ISBN 9780764120619.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Pronomes personales en xaponés Referencia de Xapón. Consultáu'l 21 d'ochobre de 2007
↑ TRANS Nr. 16: Rika Ito (St. Olaf College, MN USA): BOKU o WATASHI: Variación de referencies a sigo mesmu ente neños xaponeses
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 8.1. Pronomes Archiváu 2018-03-22 en Wayback Machine sf.airnet.ne.jp Consultáu'l 21 d'ochobre de 2007

Enllaces esternos

[1] Maynard, Senko K: "An Introduction to Japanese Grammar and Communication Strategies", page 45. The Japan Times, 4ª Edición, 1993. ISBN 4-7890-0542-9

[Japanese_30-2] 2,0 ^2,1 Akiyama, Villancicu; Nobuo Akiyama (2003). Xaponés, Segunda (n'inglés), Barron's, páx. 30. ISBN 9780764120619.

[japan_ref-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Pronomes personales en xaponés Referencia de Xapón. Consultáu'l 21 d'ochobre de 2007

[4] TRANS Nr. 16: Rika Ito (St. Olaf College, MN USA): BOKU o WATASHI: Variación de referencies a sigo mesmu ente neños xaponeses

[pronouns-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 8.1. Pronomes Archiváu 2018-03-22 en Wayback Machine sf.airnet.ne.jp Consultáu'l 21 d'ochobre de 2007

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]