Quechua d'Alis-Tomas

El quechua d'Alis-Tomas ye una variedá de les llingües quechues falada nel norte de la provincia peruana de Yauyos nel departamentu de Lima, nos distritos d'Alis y Tomas. Ye una variedá próxima a la vecina de Vitis y Huancaya, que adelantró l'africada retroflexa */t͡ʂ/ del protoquechua.

Quechua
Faláu en	Perú Perú (norte de Yauyos)
Rexón	Cuenca alta del ríu Cañete.
Familia	Llingües quechua Quechua I Quechua central
Estatus oficial
Oficial en	Nengún país (cooficial con otra llingua en Perú)
Reguláu por	Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2	`— (incluyíu en que)`
ISO 639-3

Alis y Vitis pertenecen dambes al Quechua I, arrexuntaes polos sos sufixos flexivos -maa- d'oxetu verbal de primer persona y los homófonos -ː de primer persona verbal y nominal. Usen otros morfemes llargamente espublizaos ente los quechues centrales, como'l xerundivu -r, el llocativu -ćhaw y l'ablativu -pita. Esta variedá presenta los seis vocales del Quechua I, trés curties y trés llargues, y un conxuntu de consonantes bastante calteníu, que consta de trés nasales /m, n, ɲ/ cuatro oclusives /p, t, k, q/, dos africaes /t͡ʃ, ʈ͡ʂ/, trés fricatives /s, ʃ, h/, dos aproximantes /j, w/ y trés líquides /ʎ, ɾ, l/. Presenta dellos préstamos del huanca, como son la voz muyun pa «día» y el raigañu verbal awsa- pa «xugar».^[1]

Referencies

↑ «-y dialecte quechua de Laraos, Yauyos: Étude morphologique» (en francés). Bulletin de l'Institut français d'études andines 19 (2): páxs. 293-325. 1990.

[1] «-y dialecte quechua de Laraos, Yauyos: Étude morphologique» (en francés). Bulletin de l'Institut français d'études andines 19 (2): páxs. 293-325. 1990.

[1]