Topar nel valle de la Rambla de la Vilba asitiáu a un altor de 180 m sobre'l nivel del mar.
El conceyu que ta asitiáu nuna zona estratéxica de camín escontra l'interior de la provincia de Castellón. Les tierres llanes más próximes a la rambla formen lo que se denomina Llanu de Moró, asitiándose nél, el mesmu pueblu y los caseríos que lo conformen, Correntilla, Mas de Flors, Pla de Lluch, Mas d´Armeles, Mas de la Pi, Masianos y Mas de Boeta.
Respectu al relieve, principal axente que define'l paisaxe, la zona norte del términu municipal carauterizar por un relieve de pequeñes llombes y valles con una rede de ribayos encaxada, la zona sur y este presenta les mayores elevaciones del términu, cola Sierra de Portell y el Monte Mollet como elementos representativos. El centru y oeste del términu carauterizar pol relieve nidio y ondulao sobre materiales más recién, onde apaez el calce de la Rambla de la Vilba y el banzáu de María Cristina.
San Juan de Moró carauterizar por tener un clima típicamente mediterraneu, con branos calorosos, que les sos temperatures pueden llegar a más de 30°C ya iviernos fríos pero nidios.
La hestoria d'esta llocalidá tuvo xunida al vecín pueblu de Villafamés. Estes tierres tuvieron ocupaes polos más diversos pobladores, íberos, romanos (que dexaron la so importante buelga nel Mas de Flors), musulmanes y la creación d'un nucleu cristianu con reconquistar (donación nel añu 1238). Los oríxenes como se ve, tán marcaos poles más diverses cultures, pero'l primer niciu del conceyu hai que buscalo más concretamente nel llamáu "Castillo de Moró" de que la so esistencia yá tener noticies nel añu 1100 y que, enclaváu nel Tossal del Mollet a unos 700 metros d'altor, siendo una posesión aragonesa y formando parte del cinturón defensiva de Montornés.
San Juan de Moró caltúvose y evolucionó de forma similar al restu de los sos vecinos, con una base rural y agrícola, hasta que na década de los 1970 xunir al fuerte tirón industrial y económicu d'Alcora col so emerxente sector azulejero, produciendo un cambéu estructural nel pueblu, pasando a ser un nucleu cerámicu d'importancia y con gran futuru dada la so proximidá a la capital de la provincia.
De Villafamés dependió hasta 1990, añu nel que se consiguió la segregación definitiva. Yá dende 1957 punxérase en marcha l'espediente, anque nun foi hasta 1987 cuando'l Tribunal Supremu confirmó la so segregación, convirtiéndose nuna comunidá con identidá propia.
La base económica centrar na industria cerámico que concentra al so alredor casi'l 100% de tola actividá llaboral de la población, teniendo esta una gran espansión tantu nel ámbitu nacional como internacional y, quedando l'agricultura nun planu bien secundariu, amenorgándose a unos pocos incondicionales. Tocantes a ésta, l'almendral ye'l cultivu predominante siguíu de la olivar y l'algarrobo, esti postreru con una gran tradición.
Ilesia Parroquial. Construyida como ermita en 1887, cuando apenes había un nucleu de cases. Con una sola nave rectangular, mereciendo especial mención la escalera de madera que xube al coru, la imaxe de la Virxe de los Dolores, un Cristu d'imitación románica y les vidreres obra de Fernando Vicent.
"Tozal del Mollet".
Tozal del Mollet. Pobláu, yá citáu por Cavanilles, que s'atopa na parte más elevada del Tozal del Mollet. Les muertes de poblamientu ellí topaos estender nuna superficie averada de quinientos metros y ocupada d'una forma desigual. Nel llau NE reparar los restos de la fortificación, ente que'l llau S correspuende a la zona que tuvo d'ocupar el pobláu, que les sos construcciones sofitaes na rimada, ocupen una estensión d'aproximao cien metros.
Trátase d'un verdaderu ya interesante complexu arqueolóxicu, tantu pola so estratéxica situación como pola relativa facilidá cola que s'estremen caúna de les sos partes más significatives: una villa, una acrópolis, y un castiellu de forma rectangular que la so ocupación ye constatable yá pela redolada del sieglu V y hasta'l IX.
Cai del Mas de FlorsErmita de San Antonio (Mas de Flors, Sant Joan de Moró)Mas de Flors. Un pequeñu nucleu coles sos cais angostes y trazáu medieval, con cases de construcción antigua y que nos retrotrayen a un pasáu alloñáu. Esti llugar, yá con restos d'asentamientos romanos, ye en sí mesmu una obra d'arte. Dende va unos años ta convirtiéndose en residencia de dellos intelectuales y artistes de sonadía mundial como Ripollès.
Fonte del Mas de Moró, dende esta fonte con escepcional agua, puede xubise viendo'l paisaxe de la llanura con el mesmu pueblu a los sos pies y na llonxanza tamién s'acolumbra'l vecín conceyu de L´Alcora.
Otros llugares quiciabes un pocu más inaccesibles como'l Mas de Moró, Correntilla, Mas D´Armeles, Mas de la Pi, Masianos, Boeta pueden visitase y atopar les sos xentes y paraxes.
San Antonio. Celebrar de xineru. Nesta fiesta pídese como antaño la proteición de los animales pol santu, esto qu'anguaño nun tien demasiáu sentíu, anque va años yera la base de la economía familiar. Apúrrese'l "rollu", que ye un roscón de trigu con granes arumoses de la tierra. Nel centru de la plaza enciende una foguera.
San Miguel. La segunda fiesta a destacar ye una romería que se celebra la selmana siguiente a la Madalena de Castellón. Nesta romería los vecinos del pueblu, xunto colos del pueblu colindante de Villafamés, dirixir a la ermita asitiada nel monte del mesmu nome, onde se celebra una misa y una xinta d'hermandá na fastera del monte.
Fiesta de la segregación. Esta fiesta celebra la segregación del vecín pueblu de Villafamés. Los habitantes del conceyu'l día 15 de febreru, llanzar a la cai toos xuníos alredor d'una paella xigante qu'axunta nuna comida d'hermandá a la población.
D'ente les especialidaes de la población destaquen:
Bolu de garrofera. Ye una especie de fungu esponjiforme, de color anaranxáu, que sale xuntáu al tueru del algarrobo, que, una vegada coyíu, córtase cocinándose de bien diverses maneres y con un sabor bien peculiar y prestosu.
La Olla. Esti platu ye típicu de la zona, puede ellaborase con bien distintes variantes ya ingredientes, pero la so composición básica ye un amiestu de llegumes y carnes de les bones carniceríes del pueblu. El platu como ingredientes suel llevar llegumes y verdures como garbanzos, xudíes, pataques y acelgues. Carnes y embutíos como morru, oreya y pates de gochu, xamón, morcielles, etc.
Parrillada de carne. Realizar con carnes selectes de la tierra, preparaes al fueu con lleña d'árboles locales, apurriendo un arume bien especial, que sospriende pol so sabor.
Sant Joan de Moró
España
Comunidá Valenciana
.JPG)
.JPG)
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a San Juan de Moró.
Datos: Q627890