Sierra de Luna
Sierra de Luna ye un conceyu español del partíu xudicial d'Ejea de los Caballeros, provincia de Zaragoza. Pertenez a la contorna de les Cinco Villes, na comunidá autónoma d'Aragón.
 Sierra de Luna | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Aragón | ||||
| Provincia |  provincia de Zaragoza | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'Aragón | ||||
Alcaldesa de Sierra de Luna (es)  | María Luisa Naudín Lambán | ||||
| Nome oficial | Sierra de Luna (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
50612 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 42°02′56″N 0°54′35″W / 42.049°N 0.9098°O | ||||
  Sierra de Luna Sierra de Luna (España) | |||||
| Superficie | 43.38572 km² | ||||
| Altitú | 401 m[2] | ||||
| Llenda con | Zuera, Castejón de Valdejasa, Luna y Las Pedrosas | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
271 hab. (2023) - 139 homes (2019) - 129 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 0.03% de provincia de Zaragoza | ||||
| Densidá | 6,25 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
 | |||||
Xeografía
editarEl términu municipal de Sierra de Luna llinda pel norte col de Luna, pel este con Las Pedrosas, pel sur con Zuera y Castejón de Valdejasa, pel oeste atiesta con Castejón de Valdejasa.
Ta regáu pola acequia de Sora, con agües procedentes del banzáu de Yesa al traviés de la canal de les Bardenas. Escarez de cursos d'agua permanente.
Por cuenta de que Sierra de Luna, al igual que Valpalmas, foi hasta'l primer terciu del sieglu XIX una aldega dependiente de Luna, los montes comunales qu'esistíen nel términu de Luna siguieron pudiendo ser utilizaos polos habitantes de Sierra de Luna, entá cuando siguen en términu de Luna. Por esi motivu en payares de 1956 constituyóse la Xunta Alministrativa de la Comunidá de Montes de Luna, Sierra de Luna y Valpalmas.[3].
Demografía
editarDato demográficos de Sierra de Luna ente 1842 y 2006:[4]
| 1842 | 1877 | 1887 | 1897 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | 2006 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 254 | 503 | 622 | 638 | 651 | 708 | 739 | 800 | 847 | 724 | 594 | 464 | 385 | 332 | 243 | 296 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE [Consultar]) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alministración
editarÚltimos alcaldes de Sierra de Luna
editar| Periodu | Alcalde | Partíu | |
|---|---|---|---|
| 1979-1983 | José María Aranda Aranda[5] | UCD | |
| 1983-1987 | |||
| 1987-1991 | |||
| 1991-1995 | |||
| 1995-1999 | Pedro Naudín | PAR | |
| 1999-2003 | |||
| 2003-2007 | |||
| 2007-2011 | José Manuel Barón García | ||
| 2011-2015 | Maria Luisa Naudin Lamban[6] | ||
| 2015-2019 |
Resultaos eleutorales
editar| Partíu | 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | ||||
| PAR | 5 | 5 | 7 | 7 | ||||
| PSOE | 2 | 2 | - | - | ||||
| PP | - | - | - | |||||
| Total | 7 | 7 | 7 | 7 | ||||
Patrimoniu arquiteutónicu
editar- Ilesia parroquial de Santa Águeda, del sieglu XVII, con retablos de los sieglos XVI a XVIII.
Patrimoniu cultural
editarNel añu 2004 alcontrar nel conceyu icnites (buelgues fosilizaes) de mamíferos vertebraos dataes de la Era Terciaria.[8] Nel añu 2005 fueron alcontraes nueves icnitas nes próximidades de les enantes descubiertes. Confirmáronse les dataciones anteriores, de 20 millones d'años d'antigüedá. En total esisten unos cien.[9].
Fiestes
editar- 20 de xineru: San Sebastián.
- 5 de febreru: Santa Águeda.
- 29 d'abril: San Pedro Mártir de Verona.
- 1 de mayu: Romería al santuariu de la Virxe de Monlora.
- Primer fin de selmana d'agostu: Fiestes patronales n'honor del Santu Cristu. Enantes ta festividá celebraba'l 14 de setiembre.
Intereses
editarHai un conocíu pasudoble (de normal confundir con una xota) , del que davezu naide recuerda'l nome, pero sí les sos primeres estrofes, que dicen que
El Ebro guarda silenciu,
al pasar pol Pilar
la Virxe ta dormida
la Virxe ta dormida,
non quier espertar.
En realidá la xota llámase Sierra de Luna, y fala d'un arrieru que tresporta a Zaragoza trigu de la contorna de les Cinco Villes. Foi interpretada por diversos cantantes, de los más variaos estilos, ente ellos Manolo Escobar o Rosita Ferrer (esti cantar foi la que-y dexó'l despegue de la so carrera artística),[10] y ye un de los cantares habituales nel repertoriu de grupos folklóricos aragoneses.[11]L'autor ye Francisco García de Val (más conocíu como Francisco de Val),[12] quien tuvo venceyáu a la llocalidá de Sierra de Luna.
La estrofa na que se menta al pueblu ye la siguiente:
Con trigu de cinco villes
vien de Sierra de Luna
y nos collerones lleven
campanes, campanes,
campanes los cinco mules.
Personaxes nacíos en Sierra de Luna
editar
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Afirmao en: Gran Enciclopedia Aragonesa. ID Gran Enciclopedia Aragonesa: 11750. Data de consulta: 16 ochobre 2016. Llingua de la obra o nome: castellanu. Data d'espublización: 1977.
- ↑ Argudo Périz, José Luis. «Los derechos de camperes aragoneses d'orixe foral» (castellanu). Revista de Derechu Civil Aragonés. Consultáu'l 2 d'ochobre de 2007.
- ↑ INE - Institutu Nacional d'Estadística d'España
- ↑ Ministeriu de Facienda y Alministraciones Públiques (Gobiernu d'España). «Treinta aniversario de las primeras elecciones municipales de la democracia». Archiváu dende l'orixinal, el 6 de marzu de 2014. Consultáu'l 6 de marzu de 2014.
- ↑ «Alcaldes de tolos conceyos de la provincia de Zaragoza». Heraldo.es. 14 de xunu de 2015. https://www.heraldo.es/noticias/aragon/zaragoza_provincia/2015/06/14/todos_los_alcaldes_provincia_zaragoza_366885_1101025.html.
- ↑ Gobierno d'Aragón. «Archivo Eleutoral d'Aragón». Consultáu'l 13 d'agostu de 2012.
- ↑ Asín, Nuria (17 de setiembre de 2004). «Topaes unes buelgues de mastodonte o mamut del Terciariu» (castellanu). El Periódico de Aragón. Consultáu'l 2 d'ochobre de 2007.
- ↑ Asín, Nuria (12 d'agostu de 2005). «Les buelgues del futuru» (castellanu). El Periódico de Aragón. Consultáu'l 2 d'ochobre de 2007.
- ↑ «Rosita Ferrer» (castellanu). Consultáu'l 2 d'ochobre de 2007.
- ↑ Ricky. «Sierra de Luna» (castellanu). Consultáu'l 2 d'ochobre de 2007.
- ↑ Turón, Alberto. «Música en sistema cifráu» (castellanu). Arafolk. Consultáu'l 2 d'ochobre de 2007.
- ↑ «Exilios» (castellanu). Consultáu'l 2 d'ochobre de 2007.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Sierra de Luna.
Datos: Q1650382- Multimedia: Sierra de Luna
