Idioma ter sami
El ter sami ye l'idioma más oriental de les llingües sami. Falábase tradicionalmente nel noroeste de la península de Kola, pero agora ye una llingua morrebunda; en 2004 solo quedaben diez falantes. Para'l 2010, el númberu de falantes menguó a dos. Ume Sami y Pite Sami yeren los dos falantes.[1]
| sām’e kīll y са̄мя кӣлл | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Faláu en | |||||||||||||||||
| Faláu en | Rusia | ||||||||||||||||
| Númberu de falantes | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Datos | |||||||||||||||||
| Familia |
Eastern Sami (en)  | ||||||||||||||||
| Estáu de vulnerabilidá |
5 en situación crítica (es) | ||||||||||||||||
| Sistema d'escritura | alfabetu cirílicu | ||||||||||||||||
| Códigos | |||||||||||||||||
| ISO 639-3 | sjt | ||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Historia
editar
Semeya tomada en 2006.
Al final del sieglu XIX, había seyes villes de sami ter, na parte oriental de la península de Kola, con una población de 450 aproximao. En 2004, había aproximao 100 ter samisr, de los que solo dos vieyos falaben la llingua; el restu camudó la so llingua pola rusa.[2] El rápidu cambéu del númberu de falantes debióse a la Coleutivización na Xunión Soviética, mientres la que se prohibió l'usu de la llingua n'escueles y llares. En 1930, la mayor villa de ter sami, Yokanga, declaróse "ensin perspeutiva" y obligaron a los sos habitantes a movese a la base militar de Gremikha.
Documentación
editarNun hai materiales educativos o instalaciones de ter sami, y nun tien una ortografía estandarizada. La llingua ta estudiada y documentada de manera incompleta; exemplares de testos, existen grabaciones d'audiu y diccionarios pa propósitos llingüísticos, pero una descripción gramatical completa nun la hai.[3][4]
El primer documentu conocíu en ter sami ye un curtiu vocabulariu recoyíu pol esplorador británicu Stephen Burrough en 1557; publicáu por Richard Hakluyt.[5]
Fonoloxía
editarSistema d'escritura
editarLa llingua escribióse usando l'alfabetu llatín basáu na ortografía del skolt sami en 1930, pero tres la segunda guerra mundial, ésti camudóse pol alfabetu cirílicu basáu nel de kildin sami.[6]
Gramática
editarReferencies
editar- ↑ Barents
- ↑ Tiuraniemi Olli: "Anatoli Zaharov on maapallon ainoa turjansaamea puhuva mies", Kide 6 / 2004.
- ↑ Itkonen T. I.: "Koltan- ja kuolanlapin sanakirja", Helsinki: Société Finno-Ougrienne, 1958.
- ↑ Itkonen T. I.: "Koltan- ja kuolanlappalaisia satuja", 1931.Société Finno-Ougrienne 60
- ↑ Aikio Samuli: "Olbmot ovdal min - Sámiid historjá 1700-logu rádjái". Girjegiisá: Kárášjohka, 1992.
- ↑ Ter Sámi language, alphabet and pronunciation
Datos: Q36656
