Volozhyn
Valozhyn, Vałožyn o Volozhin (bielorrusu: Вало́жын, [vaˈɫoʐɨn], rusu: Воло́жин, lituanu: Valažinas, polacu: Wołożyn, yiddish: וואָלאָזשין Volozhin; tamién escritu como Wolozhin y Wolozhin[2] ) ye una ciudá na Rexón de Minsk, Bielorrusia . La población ye de 11.500 h. (1995). Antes de la Segunda Guerra Mundial, aproximao la metá de la población de la ciudá yera xudía, pero fueron asesinaos mientres l'Holocaustu. Atópase a 75 km (47 milles) al noroeste de Minsk, nel ríu Valozhynka na cuenca del ríu Neman, y l'empiezu del monte Nalibokskaya. Les temperatures medies son -6,5 ° C en xineru y 17,5 ° C en xunetu con 659 mm d'agua añal.
 Volozhyn | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  Bielorrusia | ||||
Oblast of Belarus (en)  | Provincia de Minsk | ||||
| Raion (es) | Raión de Valozhyn | ||||
| Tipu d'entidá |
ciudad en subordinación a raión (es) | ||||
| Nome oficial | Валожын (be) | ||||
| Nome llocal | Валожын (be) | ||||
| Códigu postal |
222340 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 54°05′N 26°31′E / 54.08°N 26.52°E | ||||
  Volozhyn Volozhyn (Bielorrusia) | |||||
| Superficie | 7.6832 km² | ||||
| Altitú | 203 m[1] | ||||
| Demografía | |||||
| Población | 10 015 hab. (1r xineru 2024) | ||||
| Porcentaxe | 29.9% de Raión de Valozhyn | ||||
| Densidá | 1303,49 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Prefixu telefónicu |
1772 | ||||
| Estaya horaria | UTC+03:00 | ||||
| Llocalidaes hermaniaes | Arzamas | ||||
| volozhin.gov.by | |||||
 | |||||
Historia
editarDescripción xeneral
editarLa ciudá foi construyida na carretera principal que va de Vilnius a Minsk. Ta estremáu en dos secciones: el "barriu baxu" a lo llargo del ríu y el "barriu altu" escontra les llombes. La metá de la plaza del pueblu ta enmarcada polos restos d'edificios del sieglu XII, qu'inclúin un campanariu, un palaciu y un monesteriu. La mayoría de los otros edificios impresionantes que queden na ciudá son del sieglu XIX.[3]
Valozhyn foi establecida como una "ciudá de propiedá privada" pol Conde Tyszkiewicz nel sieglu XIV, y permaneció asina hasta'l sieglu XX. La ciudá yera conocida peles sos tierres fértiles, que sofitaben principalmente'l cultivu del llinu, según la ganadería de caballos y ganáu.
En 1681 establecióse'l Monesteriu Bernadine, qu'incluyía un colexu cristianu.
Dientro del Gran Ducáu de Lituania, Valozhyn yera parte del Voivodato de Vilnius. En 1793, Valozhyn foi adquiríu pol Imperiu Rusu como resultáu de la Segunda Partición de Polonia..
En 1839 Jozef Tyszkiewicz llantó un gran parque y estableció un zoolóxicu públicu a lo llargo del ríu Valozhynka. Trés grandes quemes, en 1815, 1880 y 1886, quemaron la ciudá y foi reconstruyida.
Mientres la Primer Guerra Mundial, Volozhyn convirtióse nun llugar estratéxicu y foi ocupáu pol exércitu rusu. A la mayoría de los residentes dexóse-yos permanecer en partes de los sos llares ocupaos. La ciudá foi atacada y bombardiada y la mayoría de los residentes abandonáronla. En 1919, l'Exércitu Nacional Polacu tomó la ciudá. Dempués de los ataques a los residentes xudíos, establecióse una organización de autodefensa.
Na década de 2010, la población menguó, xunto con munches otres ciudaes de Bielorrusia.[4] Foi un centru del condáu (powiat) nel voivodato de Nowogródek mientres el periodu de la Segunda República Polaca.
La primer información sobro los xudíos en Volozhin remontar a mediaos del sieglu XVI. Según el censu de 1766, había 383 xudíos nel kahal (comunidá). En 1847, la comunidá xudía de Volozhin cuntaba con 590 almes. Según el censu de 1897, 4.534 habitantes vivíen en Volozhin y pueblos cercanos, de los cualos 2.452 yeren xudíos.
Yexiva Xudía
editarLa Yexiva "Etz Haim", conocida como la "Yexiva Volozhin", foi establecida en 1807 pol rabín Jaim Volozyn, propietariu d'una gran fábrica testil, y cola ayuda del destacáu Graf Tyszkiewicz. Esto condució a un aumentu de la población xudía, qu'a finales del sieglu XIX yera aproximao igual a la población cristiana de la ciudá.[5] El seminariu relixosu xudíu foi'l primeru del so tipu y sirvió de modelu para establecimientos similares posteriores. Foi cerráu poles autoridaes en 1892, pero, nesi momentu, diera llugar a un gran númberu d'instituciones similares en Bielorrusia, Rusia y Lituania.
Sicasí, el so zarru siguió siendo solo un actu anunciáu formalmente pero ensin implementar, y la yexiva siguió funcionando. El númberu d'alumnos nél aumentó constantemente, llegando a 400 a finales de los 80 del sieglu XIX. La gran reputación de la yexivá atraxo a estudiantes d'otros países, incluyíos Inglaterra, Alemaña, Austria y América del Norte. De mediaos del sieglu XIX na yexivá, la influencia del apocayá surdíu movimientu moral y éticu musar empezó a afectar, a pesar de l'actitú reservada del líder de la yexivá escontra esti movimientu. Na década de 1870. les idees de la Haskala empezaron a enfusar na yexivá cada vez más, y nos años 80. munchos estudiantes sintiéronse atraíos pol movimientu Hovevei Zion.
L'Holocaustu
editarEl 17 de setiembre de 1939, el primer día de la invasión soviética de Polonia, Valozhyn foi ocupada pol Exércitu Roxu. El 14 de payares de 1939, Valozhyn incorporóse a la RSS de Bielorrusia. Tolos estudios relixosos primeramente dexaos taben prohibíos. Nel cuartu día de la Operación Barbarossa, el 25 de xunu de 1941[6]Valozhyn foi bombardiáu, prindáu por tropes del Grupu Heeresgruppe Mitte y na so mayoría quemáu.[7] Dellos xudíos fueron asesinaos por soldaos alemanes qu'entraron na ciudá. A otru día, la Gestapo nomó a un Judenrat de 12 miembros y pocu dempués Stanislaw Torsky, miembru del partíu Demócrata Nacional Polacu "Endek" con opiniones fuertemente antisemites, foi nomáu alcalde. Nel so segundu día como alcalde, ordenó l'arrestu del médicu del pueblu xunto cola so fía y otros 10 xudíos, quien fueron brutalmente cutíos y fusilaos. El 25 de xunetu de 1941, Valozhyn foi puestu so l'alministración del acabante formar Distritu Xeneral de Bielorrusia del Reichskommissariat Ostland. N'agostu de 1941, los residentes xudíos de la ciudá, aproximao 3500 persones, fueron treslladaos a un guetu nel barriu "Aropzu"[8], xunto colos residentes xudíos de les ciudaes vecines Vishnyeva, Halshany y Ashmyany.[9]
Los xudíos, según los prisioneros rusos de la zona, fueron sometíos a trabayos forzaos, torturaos, desnutríos y munchos d'ellos asesinaos públicamente. Los cristianos locales que fueron sorprendíos teniendo piedá o ayudando a los xudíos a dar comida recibieron un destín similar.
El 28 d'ochobre de 1941[10], el xefe de la Gestapo, llamáu Moka, ordenó a tolos xudíos del guetu qu'asistieren a una conferencia so sobro ética del trabayu. Lliberó a la mayoría y caltuvo a unes 200 persones nel cine de la ciudá. Dende ellí llevó a grupos de 10 a un pozu nel monte cercanu y disparólos. Ente los asesinaos taba Jakob (Jani) Garber, el xefe del Judenrat. Depués, la policía de Bielorrusia desaposió a los muertos de les sos pertenencies y cubrió el pozu. Trés persones escaparon y cuntaron a la xente del pueblu asoceder.
Siguieron les matances públiques, incluyíu un incidente nel que dellos xudíos fueron obligaos a chase sobro un rollu de la Torá estendíu y darréu fueron fusilaos.
El 10 de mayu de 1942, los xudíos de Valozhyn fueron acusaos del asesinatu de trés alemanes por partisanos bielorrusos dellos díes antes.[11][12]A les 5 de la mañana, el guetu foi agordonáu pola policía de Bielorrusia y Polonia xunto coles SS. Entraron nel guetu, mataron a los dos policías xudíos na puerta, y depués empezaron a disparar y axuntar a los xudíos nuna gran ferrería, onde punxeron una mesa con bébores arrodiaos d'ametralladores. Mientres bebíen y cantaben entraron disparaos al edificiu "pa callar el lloru". Dientro del edificiu, producióse un discutiniu na que dalgunos llamaron a morrer mientres s'aguantaben, pero'l rabín líder pidió a la xente que caltuviera les esperances hasta l'últimu minutu.
El xefe de la policía llamó a un miembru del Judenrat por que-y llimpiara les botes. Cuando l'home inclinóse, el policía disparó-y na cabeza. Esto fizo que los xudíos nel edificiu que pudieron ver esto, escaparen mientres engataben al techu y saltaben. La mayoría recibieron disparos, pero unes 12 persones escaparon. El restu caltúvose nel edificiu hasta les 5 p.m., y depués coló al monte en grupos de neños, muyeres, vieyos y el restu, munchos colos sos mantos d'oración y filacteries de les oraciones matutines. Fueron conducíos pol barriu cristianu, onde fueron recibíos por homes y muyeres nueves que baillaben, cantaben, tocaben música y burllábense de la marcha.[13]
La xente foi llevada a una casa ("la casa Bulowa") cerca del campusantu y fusilada. Depués, la casa foi amburada.
Pocu tiempu dempués, los xudíos restantes de Valozhyn fueron llevaos al campusantu, obligaos a cavar un gran pozu y depués soterraos vivos por tractores y tanques que pasaron sobro ellos.[14]
En xineru de 1943, nes contornes de Volozhin, na cai Shepovalovskaya, nun tendeyón para ensugar llinu, unos cuatrocientos xudíos fueron quemaos vivos. En xunu de 1943, nel campusantu xudíu, fueron fusilaes más de 1.500 persones, ente neños y muyeres.
El 5 de xunetu de 1944, Valozhyn foi recapturado poles tropes del 3er Frente Bielorrusu soviéticu mientres la Ofensiva de Vilnius. Tres la so lliberación, dellos xudíos que tornaron abiertamente a Valozhyn fueron asesinaos por habitantes locales.[15] Primeramente foi centru de raion (unu de dos tipos de subdivisiones alministratives ) en Navahrudak Voblast (1939), más tarde en Baranavichy Voblast (1939-1944) y Molodechno Voblast (1944-1960) antes de pasar a la rexón de Minsk.
Personaxes notables
editar- Rabín Jaim de Volozhin, fundador y director de la Yexivá Volozhin
- Rab Naftali Zvi Yehuda Berlin, xefe de la Yexiva Volozhin
- Rab Jaim Soloveitchik, nacíu en Volozhin y director de la Yexiva de Volozhin antes de camudase a Brest-Litovsk
- Rabín Refael Shapiro, xefe de la Yexiva Volozhin
- Rabín Meir Bar-Ilan, líder del partíu Mizraji n'Israel[16]
- Haim Najman Bialik, poeta hebréu, estudió na Yexivá Volozhin
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: GeoNames. Data de consulta: 9 xunetu 2017. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 2005.
- ↑ Eliezer Leoni, ed., Ṿoloźin: sifrah shel ha-ʻir ṿe-shel yeshivat "ʻEts ḥayim" [Wolozin: the book of the city and of the Etz Hayyim Yeshiva] (Tel Aviv: Wolozhin Landsleit Associations of Israel and the United States, 1970), English section, p. 15 (image 706).
- ↑ Pre-WWII images of old Valozhynhttp://www.belarusguide.com/cities/valozyn.html
- ↑ http://209.85.227.132/translate_c?hl=en&sl=ru&tl=en&u=http://www.volozhin.com/&prev=hp&rurl=translate.google.com&usg=ALkJrhgqr_pQ88u1m3ey9KC50UkMAi-H9A
- ↑ A census from 1894 lists a population of 4500 in the town and its surroundings, with 2500 of them being Jewish (Leoni, ed., Ṿoloźin Archiváu 2018-09-14 en Wayback Machine, English section, p. 64).
- ↑ Esti día yera la festividá xudía de Rosh Hodesh Tamuz (empiezu del mes de la murnia de Tamuz)
- ↑ Leoni, ed., Ṿoloźin Archiváu 2018-09-14 en Wayback Machine, 580.
- ↑ Formáo por "La Cai Torcía" y les cais Minsk y Dubinski
- ↑ Leoni, ed., Ṿoloźin Archiváu 2018-09-14 en Wayback MachinePlantía:Page
- ↑ Que yeral Día de l'Agua xudío , 7 de Heshvan
- ↑ Axis History Forum – una hestoria pro alemana, incluyida la de la Segunda Guerra Mundial, trai una referencia a la muerte de cinco oficiales alemanes en "Wolocyn" .
- ↑ Un médicu non xudíu, que tuvo accesu a los líderes alemanes locales y los sos planes, alvirtió a los xudíos con un día d'anticipación, pero la mayoría nun fixo nada al respeutu.
- ↑ English section, páxs. 34 (image 687)
- ↑ Testimony of one of the six remaining Jews of the town. Esti sitiu inclúi una semeya recién del campusantu xudíu
- ↑ testimony of Benzion D. Yehoshua, orixinalmente de Valozhyn
- ↑ About Meir Bar Ilan
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Volozhyn.
