&
El signu &, que'l so nome n'asturianu ye et, ye una alternativa gráfica de la conxunción copulativa llatina et, de la que deriva la conxunción asturiana «y», que ye lo que significa.
 & | |
|---|---|
 | |
| Caráuter |
& Unicode: 0026 etiqueta HTML: &, & 🙴 Unicode: 1F674 🙵 Unicode: 1F675 ＆ (Apéndice:Caracteres Unicode/Signos de medio ancho y de ancho completo (es)  ) Unicode: FF06 ﹠ (Apéndice:Caracteres Unicode/Variantes para signos pequeños (es) ) Unicode: FE60 ⅋ (Apéndice:Caracteres Unicode/Letras adornadas (es) ) Unicode: 214B |
| Tipu | caráuter y lligadura |
| Códigu | .-... (Códigu morse) |
| Basáu en | E, T y E |
 | |
1-3, cursives romanes de los sieglos II-IV
4-5, minúscules medievales de los sieglos VI-VII
6, minúscula carolinxa, s. IX.
Ye conocíu tamién pol so nome n'inglés ampersand, que remanez de la mesma espresión and per se and, esto ye, «y por sigo mesmu, y», d'antiguo usada como parte de la retahíla pa la memorización del alfabetu.
Remanez del llatín d'au esti signu pasó a delles llingües, incluyíu l'asturianu. El so usu nesta llingua ye superfluu, pos nun resulta económicu (a diferencia d'otres llingües) una y bones la conxunción copulativa y tien una grafía más curtia y cenciella. En testos españoles antiguos ye frecuente atopalu emplegáu na espresión llatina adoptada «et cetera», nes formes «&c.» o «&cetera.»
Un usu estendíu ye'l que persiste na bibliografía académica n'inglés, na enumeración de los autores, incluyíes la espresión como & al. (del llatín et alii, plural masculín, o et alia, plural neutru) que se traduz como «y otros».
Como se repara na llista de lletres de Byrhtferð (añu 1011), esti signu «&» foi consideráu davezu como una lletra más a la fin del alfabetu llatín.
El signu en sí ye una lligadura —combinación de diseñu de dos lletres nun únicu grafema, usáu primero p'aumentar la velocidá de la escritura manual— desenvuelta por Marcu Tuliu Tirón, secretariu del gran orador romanu Cicerón. Pa poder rexistrar los discursos y la correspondencia dictada por esti postreru, Tiru, que yera un esclavu llibertu, inventó delles formes d'acelerar la escritura, siendo por ello consideráu'l padre de la taquigrafía. Na Edá Media o nos primeros tiempos de la imprenta l'usu de lligadures yera bien común, nesti casu pola economía d'espaciu, cuando la materia prima —pergamín o papel— añadía munchu al preciu de los llibros.
Tamién se-y conoz como signu tironianu.
Historia
editar
El símbolu foi usáu nel antiguu Imperiu romanu, y el so usu data del primer sieglu d. C. Axudícase la so invención a Marcu Tuliu Tirón.[1]
Pal sieglu viii, la caligrafía occidental taba bien desenvuelta, particularmente na forma uncial, escritura insular y minúscula carolinxa. Los calígrafos fixeron un estensivu usu del et, una y bones la condensación d'una pallabra nuna sola lletra faía'l so trabayu más fácil. Mientres aquel tiempu, desenvolvióse una versión muncho más estruyida del et. De normal llámase-y ampersand "Romana".
En HTML úsase al empiezu de los códigos d'entidá con que se designen los calteres especiales: los exemplos más típicos son > <, y ( & >, y &, respeutivamente).
N'Internet y direiciones web, & simboliza la separtación de variables pasaes per aciu GET.
En Excel, úsase pa concatenar caxelles.
Na llinia de comandu (CLI) de Bash (Bourne Again Shell) Zbash, etc. usaes n'Unix, GNU/Linux y *BSD úsase & a la fin d'una orde pa executala en segundu planu.
Referencies
editar- ↑ «The History of Court Reporting». National Court Reporters Association. Archiváu dende l'orixinal, el 2007-09-28.
