ASMR
El términu ASMR (autonomous sensory meridian response n'inglés : 'Respuesta Sensorial Meridiana Autónoma') ye un neoloxismu que fai referencia a un fenómenu biolóxicu carauterizáu por una placentera sensación que provoca calidez y relaxación, y que n'ocasiones puede tar acompañáu de ciertu formiguéu que se siente usualmente na cabeza, cueru cabelludo o rexones perifériques del cuerpu como respuesta a dellos estímulos visual y auditivu con semeyances a otru fenómenu denomináu “sinestesia visual-auditiva”. Esti fenómenu foise faciendo conocíu al traviés de la cibercultura, esto ye, al traviés de blogues y vídeoblogs.
Oríxenes del términu na cultura popular
editarEl términu ASMR foi usáu per primer vegada'l 25 de febreru de 2010, nel grupu de Facebook «Autonomous Sensory Meridian Response Group» en siendo acuñáu por Jennifer Allen (alies Envelope Nomia en Facebook), creadora del grupu, en respuesta a un post del foru SteadyHealth nel cual delles persones calteníen un llargu alderique sobre la estraña sensación.[1]
Allen esplica que nel términu «respuesta sensorial meridiana autónoma», la pallabra autónoma» referir a la idiosincrasia en redol a les persones qu'esperimenten ASMR, una y bones la naturaleza de la reaición varia d'una persona a otra, y que la pallabra meridiana» tratar d'una pallabra menos esplícita utilizada en llugar de la pallabra orgasmu.
Alderiques online en dellos grupos como unu de Yahoo! llamáu Society of Sensationalists formáu en 2008, o The Unnamed Feeling, blogue formáu por Adrew MacMuiris en 2010, enfocar a un aprendizaxe más en fondura per parte de la xente sobre la sensación y a fomentar el compartir idees y esperiencies personales. Dellos nomes alternativos pa la ASMR en rellación a estos grupos d'alderique son Attention Induced Head Orgasm, Attention Induced Euphoria, y Attention Induced Observant Euphoria.[2]
Otres espresiones usaes pa describir la sensación son «orgasmu cerebral», «masaxe cerebral», «formiguéu na cabeza», «orgasmu de la cabeza» o «formiguéu nel escayu».
La sensación y disparadores.
editarLa sensación
editarComo'l ASMR entá ta so investigación, nun hai una definición científica rigorosa sobre la sensación que produz esta reaición del organismu a ciertos soníos. Sicasí, la unanimidá de persones qu'esperimenten esta sensación definir como “una sensación de cosquilleo que surde na parte trasera de la cabeza y percuerre toa'l llombu[3]”. Tamién se suel comparar con un respigu gustosu o con una sensación de calambre leve nel llombu.
Disparadores
editarDe normal, el ASMR suelse causar con una serie d'estímulos denominaos disparadores (traducción del inglés triggers). Los más comunes son los visuales y los auditivos yá que pueden atopase en situaciones de la vida ordinaria. Dalgunos de los elementos que suelen incluyir esti disparadores son:
- Escuchar a una voz nidia o un xuxuriu *
Escuchar soníos nun ambiente callao y de patrón repetitivu como'l pasu de les páxines d'un llibru al mesmu ritmu tol ratu.
- Escuchar y ver como una persona realiza ciertes aiciones como preparar comida o preparar un bañu.
- Ciertos soníos producíos cola boca como comer, mazcar chicle…
- Recibir “atención personal” nos conocíos roleplays.
Esiste tamién la posibilidá d'aguiyar el ASMR por aciu estímulos físicos. Ente estos estímulos atopen el contautu de les manes, masaxes faciales y corporales… Estos postreros fuéronse popularizando tantu en delles sociedaes qu'inclusive en países como n'Inglaterra esisten spas dedicaos puramente dedicaos a la relaxación y a causar ASMR a los sos visitantes.[4][5]
Fonderada y historia
editarHistoria contemporánea
editarTol términu y el movimientu ASMR surde en 2007. Un usuariu del blogue web steadyhealth.com[6] sol nome d'usuariu okaywhatever publica un post nel que describe una sensación de la siguiente manera:
“i get this sensation sometimes. theres no real trigger for it. it just happenes randomly. its been happening since i was a kid and i'm 21 now. some examples of what it seems has caused it to happen before are as a child while watching a puppet show and when i was being read a story to. as a teenager when a classmate did m'a favor and when a friend drew on the palm of my hand with markers. sometimes it happens for no reason at all that i can tell, though. i'll just be sitting or whatever doing whatever and it happens. its like in my head and all over my body. if i get an itch when i'm experiencing the sensation i won't scratch it cause the itch helps intensify it. i also like to trace my fingers along my skin because it feels good when experiencing the sensation. sometimes my eyes will water. when the sensation is over i will sometimes feel nauseous, but not that bad. just a slight hint of nausea. what is it?? i'm not complaining cause i love it, but i'm just wondering what it might be… help.”[7]
A partir d'esti post inicial, miles d'usuarios d'esta plataforma fueron respondiendo a esti usuariu ya intentáu buscar un términu que recoyera esa sensación descrita. Por ello, mientres los siguientes años empezaron a surdir distintes plataformes dixitales como AIHO.org (Attention Induced Head Orgasm.org). en 2008 o la primer canal de YouTube dedicáu a esta sensación creao y llamao WhisperingLife onde se publicar el primer videu d'ASMR conocíu hasta la dómina llamáu “Whisper 1-Hello”.[8]
A partir d'esti fechu fuéronse publicando una llarga cantidá de descripciones d'esta sensación y una gran cantidá de videos tanto esplicativos como disparadores. Toa esta situación resulta nel términu anguaño conocíu (ASMR) siendo acuñáu por Jennifer Allen en 2010.
Primeres apaiciones.
editarLa escritora austriaca Clemens J. Setz suxer, nun pasaxe de la novela "Mrs. Dalloway" de la escritora Virginia Wolf, una sensación que s'asemeya a la descripción actual del ASMR. Nesti pasaxe escritu por Setz, un enfermeru fála-y al so paciente “de manera fonda, nidia, como un órganu nidiu, pero con una durez na so voz asemeyada a la d'un grillu, que fai que percuerra pol so llombu una sensación de cosquilleo deliciosa y cuerra escontra'l so celebru causando un soníu harmoniosu[9]”.
Traces evolutives
editarLes investigaciones sobre esti fenómenu nun son entá les abondes pa sacar conclusiones fuertes y oldeaes sobre les traces evolutives humanos que causen esti fenómenu. Sicasí, como la mayoría de casos d'ASMR surden en contestos de la vida normal como la corte de pelo o'l mesmu tactu ente persones, créese que tien rellación cola llimpieza realizada nun pasáu alloñáu. Un exemplu d'esto ye la declaración de David Huron, profesor de la Escuela de Música de la Universidá Estatal d'Ohio, que diz:
“[The 'ASMR effect' is] clearly strongly related to the perception of non-threat and altruistic attention [and has a] strong similarity to physical grooming in primates [who] derive enormous pleasure (bordering on euphoria) when being groomed by a grooming partner...not to get clean, but rather to bond with each other”.[10]
Cobertoria nos medios
editarUna conferencia en Reinu Xuníu (Boring 2012) mentó los videos ASMR na so llista de temes a aldericar. La cobertoria d'esta conferencia, como s'informó en Slate magacín, mentó al músicu y periodista Rhodri Marsden presentando'l ASMR declarando qu'esti fenómenu ye un estilu de videos tipu xuego de roles non sexual de YouTube. Dellos artículos en The Huffington Post suxeren ciertos tipos de desencadenantes pa remembrar el ASMR. Los artículos menten placenteros formigueos o sensaciones de «murmuriu» na cabeza que dellos videos de YouTube o'l simple fechu d'escuchar a xente bisbisar, podríen aguiyar esta sensación. Otros tipos de desencadenadores podríen ser xeres empobinaes a un oxetivu, el fechu de falar selemente, los xuegos de roles o la música.
Un artículu sobre'l fenómenu de respigos inducíu por momentos específicos d'una pieza musical, menta distinciones feches polos usuarios de la seición ASMR en Reddit col fin d'estremar la validez ente l'ASMR y «respigu» (tamién llamáu frisson). Un artículu similar na revista musical británica New Musical Express, o NME, mentó distinciones ente ASMR y frisson. Señaló qu'anque dambes reaiciones tienden a remembrar la piel de pita» nel observador, les reaiciones emocional y fisiolóxicu son distintes.
L'escritor Sean T. Collins citó al catedráticu David Huron d'Ohio State University, quien imparte clases na Escuela de Música de la Universidá, declarando qu'ASMR y la sensación de «respigu» son distintos y que «l'efectu [ASMR] ta clara ya intensamente rellacionáu a la perceición de non amenaza y atención altruista», diz Huron, quien repara qu'hai una gran semeyanza al aséu físico nos primates. «Los primates non humanos llogren gran prestar (averándose a la euforia) cuando son aseados por un compañeru». Y, diz Huron, ellos se asean mutuamente non pa tar llimpios, sinón pa coneutar unu col otru.[11]
Dellos alderiques nos medios de comunicación mentaron la tema del ASMR categorizado como una reaición sexual pero afirmando qu'aquellos qu'esperimenten tal fenómenu alderiquen que tea acomuñáu con una escitación sexual y, nel so llugar, describir como tranquilizante o relaxante.
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
Tipos de respuesta ASMR
editarAnque esta respuesta sensorial escareza d'estudios rigorosos o d'una sólida base científica, ye posible discernir con claridá los principales medios sensoriales polos que los usuarios que son capaces d'esperimentar esti fenómenu:
ASMR Auditivu (ASMR-A)
editarComo'l so propiu nome indica, esti tipu de ASMR ye inducíu por aciu dalgún tipu d'estímulu auditivu, yá seya por una persona falando de manera pausada y sele, bisbisando; pola execución de soníos rítmicos o repetitivos como teclear, raspiar les manes o tamborilear en ciertos oxetos; ente otros tipos de soníu como raspiar dos oxetos, etcétera. Ye difícil establecer l'abanicu completu de soníos que pueden producir esta sensación, yá que cada individuu qu'esperimente esti fenómenu sentir o-y ye posible aguiyalo de manera distinta.
ASMR Visual (ASMR-V)
editarNesti casu, la sensación ASMR ye inducida per mediu d'estímulos visuales. Este puede aportar a abondo complexu, una y bones delles situaciones complexes o específiques disposiciones d'oxetos o de la redolada pueden producir la sensación ASMR nun individuu, pero los elementos que componen la escena por sigo solos non. Tamién producen ASMR lluces o oxetos que crucien al traviés del campu visual del individuu qu'esperimenta la sensación, ciertes combinaciones de colores o movimientos con distintos oxetos, etcétera. Como enantes foi mentáu, l'abanicu ye xigantescu.
ASMR Táctil (ASMR-T)
editarReferente a les persones que tienen como mediu d'espertar la respuesta ASMR o potenciala por aciu d'estímulos táctiles como afalagos na cara, posar les manes sobre la cabeza o costazos, toques nidios colos deos en determinaes partes del cuerpu, ciertos masaxes, y un llargu etcétera.
ASMR Ultrasensorial (ASMR-VA, ASMR-VT, ASMR-AT o ASMR-VAT)
editarNon solo podemos atopar los casos anteriores individualmente, sinón qu'hai persones que son capaces d'esperimentar dellos casos en xunto. Dientro d'esta categoría ye posible estremar dos: los que pueden esperimentar la sensación ASMR pelos medios sensoriales anteriores por separáu, y de manera conxunta pa xenerar una respuesta mayor; y los que solo pueden activar la respuesta ASMR cuando dellos tipos d'estímulu asoceden conxunta o simultáneamente.
ASMR Situacional (ASMR-S)
editarAnque aparentemente pueda paecer igual que l'anterior, nun ye asina. Solo en determinaes situaciones y cuando se cumplen ciertes condiciones, la persona ye capaz de sentir la respuesta ASMR. Na peluquería, na consulta del médicu mientres esti realíza-y un diagnósticu, en clase, o ver a una persona realizando dalguna xera son delles situaciones nes que ye posible esperimentar ASMR. Como resultáu de la esistencia d'esti tipu de estimulación, surdieron los videos tipu roleplay, que pretenden representar delles d'estes escenes.
ASMR Hipnóticu (ASMR-H)
editarVistu esencialmente como un tipu de terapia, y non necesariamente como una variante del ASMR-S, el ASMR hipnóticu tien como finalidá inducir el suañu, o promover la facilidá cola cual puede inducise l'estáu oníricu del paciente insomne.
Rellacionáu al ASMR-S, anque non esautamente lo mesmo, alude al fechu de que'l movimientu ye'l factor que desencadena la respuesta ASMR. Polo xeneral, el ASMR-H va amestáu al Roleplay. Esti tipu de respuesta ye estudiada pol Dr. Craig Richard, de la Universidá de Shenandoah, Virginia, EEXX.[12]
Distribución
editarVideos.
editarEsti tipu ye'l más famosu y el más efectivu, d'alcuerdu a la comunidá, en causar ASMR. Dientro d'esta distribución fuéronse creando distintes categoríes de videos. Ente estos atopen los videos “Intencionales” y los “Non intencionales”.[13][14] Los primeros, siempres producíos polos conocíos como los ASMRtists (Creadores d'ASMR n'inglés), que tienen l'oxetivu de causar esta sensación por aciu l'usu de los distintos disparadores que son capaces de causar.
Sicasí, los “non intencionales” surden n'otru tipu de multimedia que, nun principiu nun ta dedicada a causar esa sensación d'ASMR pero que, polos distintos estímulos qu'apaecen nel mesmu, acaben causando. Unu de los exemplos más populares d'esto ye la famosa serie llamada The Joy of Painting (El prestar de pintar n'inglés), yá que na so serie amosaba cuadros consideraos “satisfactorios” esplicando siempres el procesu de creación con cierta tranquilidá, voz baxa y, en ciertos casos, faciendo soníos que causaben el ASMR. Otru exemplu tamién mentada ye l'animador estauxunidense Adam Pesapane.
Escucha binaural.
editarEl soníu binaural ye aquel que, siendo grabáu por aciu l'usu de dos micrófonos nuna cabeza artificial, intenta crear pal oyente una sensación de soníu 3D similar a la de tar físicamente na habitación o'l llugar onde se producen los soníos. Estremar del estéreo en que reproduz el soníu nun rangu d'izquierda a derecha y en fondura por cuenta de les bocines traseres, yá que n'estéreo tiénense les dos dimensiones del planu paralelu al pisu al altor de los oyíos, y nel sistema binaural tratar de llograr un soníu nes 3 dimensiones cola dimensión amestada del altor.[15]
Dellos creadores de videu ASMR utilicen esta teunoloxía p'asemeyar l'acústica del ambiente tridimensional, intentando averase lo más posible a la realidá a la de causar el ASMR.
Estes grabaciones tán feches, davezu, pa ser escuchaes con auriculares y non con altavoces. Esto debe a que, al reproducir el soníu por altavoces, dambos oyíos pueden oyer dambes producciones de soníu. Sicasí, cuando s'escucha por auriculares, si'l creador produz un soníu a la izquierda de la grabadora, tea va sonar nel auricular esquierdu y viceversa. Pa llograr esti tipu de grabaciones, suélense utilizar dos micrófonos que pueden tar separaos o auníos n'estructures yá modelaes, siendo la más conocida'l 3Dio[16].
Reaiciones científiques
editarSteven Novella, direutor de Neuroloxía Xeneral na Escuela de Medicina de la Universidá de Yale y contribuidor activu de temes qu'impliquen escepticismu científicu escribió nel so blogue de neurociencia sobre la falta d'investigación científica en rellación al ASMR, diciendo que les teunoloxíes de la imaxe per resonancia magnética funcional y la estimulación magnética transcraneana tendríen d'usase col fin d'estudiar el funcionamientu cerebral de persones qu'esperimenten ASMR en rellación a persones que nun lo esperimenten. Novella alderica'l conceutu de neurodiversidad y menta cómo la complexidá del celebru humanu ye debida a comportamientos de desarrollu al traviés de la escala de tiempu evolutivu. Esti tamién suxer la posibilidá de que'l ASMR seya un tipu de prinda del prestar o dalguna otra manera d'activar la reaición placentera.[17]
Puede ser un fenómenu real, pero ye inherentemente malo d'investigar. La esperiencia interna ye la clave de gran parte de la investigación psicolóxica, pero cuando te atopes con daqué como esto, lo cual nun puedes ver nin sentir, y nin siquier pásalu a tol mundu, cai nun puntu ciegu. Ye como la sinestesia, que mientres años foi un mitu, hasta que nos años noventa apaeció una manera fiable de midila.Tom Stafford, profesor de Psicoloxía y Ciencies Cognitives de la Universidá de Sheffield[18]
Comparanza con otros fenómenos.
editarComparanza cola sinestesia.
editarEl que'l ASMR describir en ciertos contestos como ser tocáu selemente por aciu los soníos bastió la so comparanza cola sinestesia - una condición carauterizada pola escitación d'una modalidá sensorial que'l so estímulu suel activar otra dafechu distintu, como la escucha de ciertos soníos que produz el visualizar ciertu colores.[19]
Nel casu d'ASMR, munchos de los sos consumidores certifiquen perceición de “ser tocáu” polos estímulos tanto visuales como los soníos presentes nel videu, comparables cola sinestesia visual táctil o la auditoria-táctil.
Comparanza cola misofonía.
editarDellos creadores de la comunidá ASMR rellacionaron a esti fenómenu cola misofonía - trestornu psiquiátricu que consiste na falta de tolerancia escontra ciertos soníos del día ente día. Esti odiu escontra esti tipu de soníos, bien comunes en videos ASMR, puede causar una repulsión escontra ellos, causando que l'espectador esperimente una sensación contraria al ASMR.
Por casu, hai ciertes persones que defenden qu'al escuchar ciertos soníos o disparadores ASMR como los xuxurios o'l conocíu como tapping prodúcen-yos sentimientos de sufrimientu y disgustu.[20]
Asociación cola sexualidá.
editarMientres tola esistencia d'esti términu, la comunidá ASMR lluchó por dixebrar la sensación producida polos disparadores de l'atraición sexual, y de lluchar contra'l conteníu que nun tener# cuenta de causar la sensación, sinón d'incluyir ciertu conteníu pornográficu.
Sicasí, ciertos periódicos emprestaron cierta atención a cómo los videos d'ASMR son fechos, certificando a ciertos xuxurios como “sexualmente provocatibles”. Dalgunos llegaron inclusive a rellacionar el ASMR y l'alta cantidá de muyeres creadores de conteníu con videos de conteníu pornográficu nidiu”. Sicasí, la comunidá de creadores conformada por homes y muyeres siempres negó esta rellación y caltúvose al marxe de cualquier estímulu o interaición sexual nes sos videos.[21]
Apaición na cultura actual.
editarCultura Pop - Arte Contemporáneo
editarLa canal Shrugging Offing de l'artista británica Lucy Clout utiliza'l modelu de los broadcasts ASMR en llinia como métodu y base pal estudiu del cuerpu de la muyer,[22]
Música
editarLa primer composición musical dedicada a un eventu ASMR en direutu foi la denominada Touch Museums del compositor Benjamin Wynn.[23]
Darréu, dellos artistes como Sophie Mallet y Marie Toseland crearon un trabayu en direuto binaural” compuestu de disparadores ASMR y alvertencies a l'audiencia de “escuchar con auriculares pa un máximu esfrute sensorial”.
El 18 de Mayu de 2015, el compositor contemporaneu Holly Herndon publica'l so álbum Platform onde inclúi una collaboración col artista Claire Tolan llamada Lonely At The Top, creada pa causar ASMR.
El casu más recién ye la pista Brush de la coleición de 2016 de l'artista Holly peter onde esplora'l ASMR y la so rellación coles añaes.
Medios dixitales
editarLa primer apaición del ASMR nesti ámbitu foi na instalación denominada pola artista americana Julie Weisz como'l Touch Museum, alcontrada nel Young Projects gallery, con software táctil y una distribución de pantalles a lo llargo de siete sales.[24]
Películes
editarA lo llargo de la esistencia d'esti términu, intentóse producir tres veces dalgún tipu d'obra cinematográfica. Dos documentales y una pieza de ficción intentaron salir al mercáu. Sicasí, nenguna de los trés atópase anguaño completa.[25]
Lliteratura
editarAnguaño, esiste bien poca lliteratura esistente en cuanto al fenómenu ASMR. Tocantes a la lliteratura inglesa esiste un primer rellatu inspiráu nel ASMR escritu pola novelista americana Andrea Seigel llamáu Called Rest.[26]
Na lliteratura española, esiste una obra de ficción escrita pola autora española Gema Tacón L'últimu xuxuriu basada nel fenómenu ASMR.
Estudios y estadístiques.
editarA parte de la información recoyida de 475 suxetos que participaron na investigación dirixida por Emma Barratt y Nick Davies, hubo dos intentos de recoyer datos sobre la demografía, l historia personal, condiciones clíniques y esperiencia suxetiva sobre'l ASMR.
N'Avientu de 2012, Craig Richard pública les primeres resultaos de 161 a una serie de 12 entrugues que, en 2015, aumenten a 477 y que traten sobre l'estudiu d'esta sensación.
Finalmente, en 2014, Craig Richard, Jennifer Allen y Karissa Burnett publiquen una encuesta realizada na páxina d'encuestes SurveyMonkey, revisada pola universidá de Shenandoah y el Fuller Theological Seminary School of Psychology Human Studies Review Committee. Nel mes de Setiembre de 2015, esta encuesta recibe más de 13000 respuestes y los publicadores anuncien que van siguir col analís de los datos. Anguaño entá nun esiste una publicación de los mesmos.[27]
Referencies
editar- ↑ «Autonomous Sensory Meridian Response (ASMR)». Know Your Meme. Consultáu'l 21 d'avientu de 2012.
- ↑ Cheadle, Harry. «ASMR, the Good Feeling No One Can Explain». Consultáu'l 2 d'avientu de 2012.
- ↑ Ahuja, Nitin (2013). It Feels Good to Be Measured: clinical role-play, Walker Percy, and tingles. 56 (n'Inglés), páx. 3.
- ↑ «ASMR Face Massage».
- ↑ «Society of Sensations».
- ↑ «SteadyHealth.com» (inglés).
- ↑ okaywhatever51838. «WEIRD SENSATION FEELS GOOD | Nervous System Disorders and Diseases discussions | Body & Health Conditions center | SteadyHealth.com» (inglés).
- ↑ (n'inglés) History of ASMR. ASMR University. 2 de xunetu de 2015. https://asmruniversity.com/history-of-asmr/. Consultáu'l 10 de xunu de 2018.
- ↑ Woolf, Virginia (2007). Mrs. Dalloway (n'inglés), páx. 141. ISBN 978-1-84022-558-7..
- ↑ Collins, Sean T. (10 de setiembre de 2012) (n'inglés). Why Music Gives You The Chills. BuzzFeed. https://www.buzzfeed.com/theseantcollins/why-music-gives-you-the-chills-7ahd#.mb40QPd94.
- ↑ Collins, Sean T (10 de setiembre de 2012). «Why Music Gives You The Chills». BuzzFeed. Consultáu'l 19 de xineru de 2015.
- ↑ «ASMR - The Beginning of the Science Behind "Tingleheads" - Sustained Reaction» (inglés). Consultáu'l 18 de setiembre de 2017.
- ↑ (n'inglés) List of unintentional ASMR videos | DiscoverASMR. Discover ASMR. 29 de marzu de 2015. http://discoverasmr.com/asmr-videos/unintentional-asmr/. Consultáu'l 12 de xunu de 2018.
- ↑ «ASMR. Sounds that feel good • r/asmr» (castellanu). Consultáu'l 12 de xunu de 2018.
- ↑ (n'inglés) Surrounded by sound: how 3D audiu hacks your brain. The Verge. https://www.theverge.com/2015/2/12/8021733/3d-audiu-3dio-binaural-immersive-vr-sound-times-square-new-york. Consultáu'l 13 de xunu de 2018.
- ↑ Sunier, John. «The Binaural Source FAQ Page». Archiváu dende l'orixinal, el 2020-02-17. Consultáu'l 13 de xunu de 2018.
- ↑ Novella, Steven. «ASMR». Consultáu'l 2 d'avientu de 2012.
- ↑ Marsden, Rhodri (2012): «“María spends 20 minutes folding towels”: why millions are mesmerised by ASMR videos», artículu del 21 de xunetu de 2012 nel periódicu The Independent (Londres). Consultáu'l 10 de xunu de 2013.
- ↑ van den Bosch, van den Bosch (2009) (n'inglés). Touching sounds: thalamocortical plasticity and the neural basis of multi-sensory integration.. Perídico de Neurofisiología..
- ↑ (n'inglés) ASMR: the opposite of Misophonia?. Haunted by everyday noises. 10 de xunu de 2014. Archivado del original el 2018-08-02. https://web.archive.org/web/20180802032958/https://lifewithmisophonia.wordpress.com/2014/06/10/asmr-the-opposite-of-misophonia/. Consultáu'l 2018-07-18.
- ↑ Etchells, Pete (8 de xineru de 2016). «ASMR and 'head orgasms': what's the science behind it? | Pete Etchells» (inglés).
- ↑ «Focus Interview: Lucy Clout».
- ↑ Picon, Jose (2015). 'Cutting the web: an art show for the digital age' Archiváu 2021-02-25 en Wayback Machine 'Touch Museum' (n'inglés).
- ↑ «NEWS» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2018-06-18. Consultáu'l 17 de xunu de 2018.
- ↑ «BRAINGASM» (inglés). Consultáu'l 17 de xunu de 2018.
- ↑ Seigel, Andrea (29 de Marzu 2013). 'A tribe called rest'. This American Life. (n'inglés)
- ↑ «ASMR Surveys and Polls» (15 d'ochobre de 2016). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-10-15. Consultáu'l 17 de xunu de 2018.
Enllaces esternos
editar- Grupu sobre ASMR en Facebook
- Sitio de Videos ASMR Archiváu 2020-02-21 en Wayback Machine
- «SootheTube». – un blogue sobre'l ASMR (n'inglés)
- Videos AMSR d'ASMR'tists (n'inglés)
- Artículu sobre'l ASMR nel blogue As MIR y unha noites
- ASMR Research and Support (n'inglés)
- Blogue afiliáu a ASMR Research and Support Archiváu 2018-03-24 en Wayback Machine (n'inglés)