Adela Navarro Bello
Adela Navarro Bello (1968, Tijuana)[2] ye un periodista mexicana especializada en periodismu d'investigación y ye amás la direutora xeneral del selmanariu Zeta de Tijuana.[3] Zeta, que foi fundada en 1980, ye una de les poques publicaciones qu'informa con frecuencia sobre la delincuencia entamada, el narcotráficu y la corrupción nes ciudaes fronterices de Méxicu. Dellos editores y reporteros de Zeta fueron asesinaos, incluyendo a Héctor Félix Miranda, cofundador de Zeta, y a Francisco Ortiz Franco, coeditor.[3]
Adela Navarro Bello | |
---|---|
Vida | |
Nacimientu | Tijuana, 1968 (55/56 años) |
Nacionalidá | Méxicu |
Oficiu | periodista |
Premios |
ver
|
IMDb | nm5501288 |
Mientres la so carrera recibió múltiples reconocencies como'l Premiu Internacional a la Llibertá de Prensa del Comité pa la Proteición de los Periodistes[3] y el premiu Courage in Journalism, concedíu pola International Women's Media Foundation.[4] En 2013 foi incluyida na llista de «100 Pensadores Globales» de la revista Foreign Policy, qu'incorpora reconocíos líderes políticos y empresarios a nivel internacional. Navarro Bello foi la única llatinoamericana de la llista.[5]
Biografía
editarPrimeros años
editarNavarro vivió nuna casa llena de llibros y empezó a escribir dende la infancia.[6] El so padre, un vendedor d'alfombres, lleía siquier cuatro periódicos al día.[7] Estudió Ciencies de la Comunicación y mientres el so tiempu na universidá conoció a Jesús Blancornelas, un conocíu periodista d'investigación de Tijuana qu'allegó a dar una conferencia na so escuela; Navarro pidió-y trabayu cubriendo información política na revista Zeta.[6] Foi contratada en 1990 y Blancornelas convertir nel so mentor.[7][6]
Carrera periodística
editarAntes d'asumir la direición, Navarro trabayó como reportera pa Zeta cubriendo'l conflictu de Chiapas de 1994 y amás contribuyía na revista «Sortilegioz» redactando una columna.[3][8] Anque los sos primeros artículos centrar nel Partíu Revolucionariu Institucional (PRI), que gobernó Méxicu mientres enforma tiempu, tamién empezó a informar sobre la corrupción del Partíu Aición Nacional (PAN), dempués de que los sos miembros llegaron al poder.[6] Convertir na primer muyer editora de la revista en 1994.[7]
Blancornelas morrió de cáncer en 2006, dexando'l control de la revista a Navarro y al so fíu, César René Blanco Villalón.[6] Cansáu pola muerte de dellos de los sos editores, Blancornelas empezara a poner en dulda la capacidá de Zeta pa fomentar el cambéu y considerara que la revista cerrara tres la so muerte, pero Navarro y Blanco convencer de dexar que la revista siguiera.[9]
Como nueva direutora de la revista, siguió cola tradición de Blancornelas de realizar reportaxes d'altu riesgu sobre'l crime entamáu y afirmaba que «cada vez qu'un periodista se autocensura, tola sociedá pierde».[7] Supervisó una investigación del exalcalde de Tijuana Jorge Hank Rhon, que la so guardia asesinara a un columnista y cofundador de Zeta, Héctor Félix Miranda.[10][4] Tres la detención de Hank por posesión d'armes illegales en 2011, la revista publicó los detalles y númberos de serie de les 88 armes atopaes na so casa; l'exemplar de la revista escosóse y el númberu de vistes recibíes causo la cayida del so sitiu web. Anque Hank quedó en llibertá per falta de pruebes, Navarro siguió primiendo por que fuera deteníu pola so participación nel asesinatu de Félix Miranda.[4]
Zeta foi criticada en 2009 y 2010 por ser demasiáu empática col Exércitu Mexicanu y nun cubrir los sos presuntos abusos a los derechos humanos; la revista inclusive nomó a un xeneral del exércitu como la persona del añu» en cada unu d'esos años.[6][11] Autoridaes d'Estaos Xuníos notificaron a Navarro en xineru de 2010 qu'esistíen amenaces de muerte contra ella de parte del Cartelu de Tijuana, el gobiernu mexicanu asignó siete soldaos por que velaren pola so seguridá.[6] Un mes más tarde, fueron deteníes diez persones por entamar un ataque con granaes contra les oficines de Zeta.[4]
Premios y reconocimientos
editarNavarro foi patrocinada pol Departamentu d'Estáu d'Estaos Xuníos pa realizar una xira por seis ciudaes estauxunidenses en 1999 pa estudiar la tema de la migración y los métodos de trabayu de la Patrulla Fronteriza.[8] En 2007 recibió'l Premiu Internacional a la Llibertá de Prensa del Comité pa la Proteición de los Periodistes (CPJ). El premiu otorgar a los periodistes que demuestren valentía na defensa de la llibertá de prensa ante los ataques, amenaces y encarcelamientos. El comité produció amás un documental sobre Navarro Bello y Zeta.[3][12]
En 2009 recibió'l Premiu Anna Politkovskaja del Festival Internacional de Ferrara, Italia;[13] en 2011 el premiu Courage in Journalism (Premiu al Valor Periodísticu), concedíu pola International Women's Media Foundation, una organización internacional que sofita la presencia de les muyeres nos medios de comunicación;[4][14] y en 2012 el Premiu Daniel Pearl de l'Asociación de Periodistes de Chicago.[15] En 2012 tamién foi nomada «Periodista del Añu» pola Sociedá de Periodistes Profesionales de San Diego, California;[16][17] foi considerada ente les «150 muyeres que mueven al mundu» pola revista Newsweek;[18][17] y ocupó el puestu númberu 76 na llista de «100 Pensadores Globales» de Foreign Policy, onde foi la única llatinoamericana incluyida.[5] En 2013 foi gallardoniada col Premiu Frank McCulloch al Valor Periodísticu, que da la Reynolds School de la Universidá de Nevada.[19]
So la direición de Navarro, la revista Zeta recibió delles reconocencies, ente ellos el Premiu Ortega y Gasset a la meyor Trayeutoria Profesional en 2008, dau pol periódicu español El País;[20] el Premiu Perfil a la Llibertá d'Espresión Internacional en 2009, concedíu pola Editorial Perfil d'Arxentina;[21] y la Medaya d'Honor al Serviciu Distinguíu en Periodismu de la Escuela de Periodismu de la Universidá de Missouri en 2010;[6]
Referencies
editar- ↑ URL de la referencia: https://www.iwmf.org/awards/courage-in-journalism-awards/. Data de consulta: 8 xunetu 2023.
- ↑ «Adela Navarro Bello» (italianu). Internazionale. Archiváu dende l'orixinal, el 26 d'agostu de 2012. Consultáu'l 8 de xunetu de 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «CPJ to Honor Five Journalists» (inglés). The Committee to Protect Journalists. Archiváu dende l'orixinal, el 26 d'agostu de 2012. Consultáu'l 7 de xunetu de 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «International Women's Media Foundation Courage in Journalism Awards» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 26 d'agostu de 2012. Consultáu'l 10 de xunetu de 2017.
- ↑ 5,0 5,1 «muerte-1-el casu-de-adela-navarro Llista de la muerte (1): El casu de Adela Navarro». Urxente 24 (3 d'avientu de 2012). Consultáu'l 15 de xunetu de 2017.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Peter Rowe (26 d'agostu de 2012). «A Mexican journalist in the crosshairs» (inglés). O-T San Diego. Archiváu dende l'orixinal, el 26 d'agostu de 2012. Consultáu'l 9 de xunetu de 2017.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Anne-Marie O'Connor (26 d'ochobre de 2011). «In treacherous Tijuana, editor Adela Navarro Bello's risks are life-or-death» (inglés). Washington Post. Consultáu'l 9 de xunetu de 2017.
- ↑ 8,0 8,1 Bill Manson (23 de setiembre de 1999). «Adela Does America» (inglés). The San Diego Reader. Consultáu'l 14 de xunetu de 2017.
- ↑ Adrián Floríu (16 de marzu de 2012). «'Reporteru' Film Highlights Dangers For Journalists In Mexico» (inglés). Fronteres. Archiváu dende l'orixinal, el 26 d'agostu de 2012. Consultáu'l 9 de xunetu de 2017.
- ↑ Héctor Tobar (24 de payares de 2006) (n'inglés). Jesús Blancornelas, 70; writer exposed actions of drug cartels. http://articles.latimes.com/2006/nov/24/local/me-blancornelas24. Consultáu'l 10 de xunetu de 2017.
- ↑ (n'inglés) Tijuana newspaper uncowed by drug cartels. 4 de marzu de 2012. http://www.msnbc.msn.com/id/42419017/ns/world_news-americas/t/tijuana-newspaper-uncowed-drug-cartels/#.UDrPwmi3CFc. Consultáu'l 10 de xunetu de 2017.
- ↑ «Benefit Videos – Adela Navarro Bello» (inglés). Committee to Protect Journalists. Consultáu'l 10 de xunetu de 2017.
- ↑ «Premiu» (italianu). Internazionale a Ferrara (2017). Consultáu'l 15 de xunetu de 2017.
- ↑ «Direutora del selmanariu "Zeta": Periodismu ente criminales dende Tijuana». Espansión (21 de mayu de 2011). Consultáu'l 14 de xunetu de 2017.
- ↑ «Adela Navarro Bello, direutora de Zeta, va ser gallardoniada col premiu Daniel Pearl Award 2012». Sicasí (3 de setiembre de 2012). Consultáu'l 15 de xunetu de 2017.
- ↑ «SPJ announces of San Diego Area Journalism Awards Contest, 2012 Journalist of the Year» (inglés). SPJ San Diego. Consultáu'l 15 de xunetu de 2017.
- ↑ 17,0 17,1 «Adela Navarro» (inglés). Wilson Center. Consultáu'l 15 de xunetu de 2017.
- ↑ «Marisela Morales destacada como muyer valiente». 24 Hores (7 de marzu de 2012). Consultáu'l 15 de xunetu de 2017. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ «Courage in Journalism Award» (inglés). Reynolds Schoo (2013). Consultáu'l 15 de xunetu de 2017. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- ↑ «Los Ortega premien la valentía del periodismu d'investigación». El País (2008). Consultáu'l 14 de xunetu de 2017.
- ↑ «premios-perfil-20092010-con-una-gran-convocatoria-de-personalidaes Se entegaron los premios Perfil 2009/2010 con una gran convocatoria de personalidaes». LatinSpots.com (2010). Consultáu'l 15 de xunetu de 2017.
Enllaces esternos
editar- Sitiu oficial de Zeta
- Adela Navarro Bello en Twitter
- Adela Navarro Bello en Facebook
- Adela Navarro Bello, nel sitiu del Comité pa la Proteición de los Periodistes
- Reportero (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)., documental de la PBS sobre la historia de Zeta