Alcoba de los Montes
Alcoba de los Montes ye un conceyu español de la provincia de Ciudá Real, na comunidá autónoma de Castiella-La Mancha.
 Alcoba de los Montes | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Castiella-La Mancha | ||||
| Provincia |  provincia de Ciudá Real | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
| Alcalde d'Alcoba de los Montes | Francisco Luis Salgado Fernández | ||||
| Nome oficial | Alcoba (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
13116 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 39°15′39″N 4°28′36″W / 39.260833333333°N 4.4766666666667°O | ||||
  Alcoba de los Montes Alcoba de los Montes (España) | |||||
| Superficie | 307.1 km² | ||||
| Altitú | 638 m | ||||
| Llenda con | Fontanarejo, Horcajo de los Montes, Navalpino, Navas de Estena, Retuerta del Bullaque y El Robledo | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
551 hab. (2023) - 297 homes (2019) - 286 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 0.11% de provincia de Ciudá Real | ||||
| Densidá | 1,79 hab/km² | ||||
 | |||||
.svg){kind=small}
Xeografía física
editarL'encuadre xeomorfolóxicu onde s'atopa Alcoba de los Montes ye a 638 metros d'altitú, na cuenca sinclinal d'Alcoba-Porzuna pero bien próximu al aveséu del Cuetu Rodrigo y xunto al ríu Alcobilla que ye un afluente del ríu Bullaque.
Flora y fauna
editarLa vexetación de la redolada carauterizar por: el monte alto compónse d'encina, sufrera, caxigal. El monte baxu ta formáu por jara grasuda, uz, tomillu, romeru y yérbadu.
La fauna más carauterística nel territoriu d'Alcoba ye:
- Aves: Perdiz común, rabilargo, palombu torcaz, garza real, cigüeña negra y Cigüeña blanca.
- Aves de presa: águila real, águila imperial ibérica, utre negra y uxu real.
- Mamíferos: xabalín, venáu, corzu, foín, llebre y llondra.
Parque nacional de Cabañeros
editarEl pueblu tien unes 18 000 hectárees, aproximao, dientro del Parque nacional de Cabañeros. Amás, pela redolada del pueblu pueden visitase distintes paraxes d'interés como: puertu rubiu, la llaguna grande, mediu camín, el encinar de la fonte, el Puntal de la Cara (onde puede vese un posaderu d'águila imperial que pertenez al términu del Parque nacional de Cabañeros) y el Morru Rodrigo dende onde puede contemplase una vista panorámica del pueblu d'Alcoba y tamién algama a ver la raña del Parque nacional. La raña tratar d'una llanura cascayosa adosada a los pies de los relieves montascosos, antes fuera de monte pero foi tresformada pol home, nella puédese ver muncha fauna debíu al paisaxe tan estenáu de monte qu'ufierta.
Historia
editarSegún reza la historia la denominación Alcoba «ye voz árabe que s'interpreta como ‘pesu públicu’». Fundada según datos de 1576, daos pol escribán públicu Francisco Muñoz, a entrugues feches a vecinos del llugar, Bartolomé Herrera y Juan García Valeruelo, dixeron que «esti pueblu ye nuevu y que habra setenta años que'l fundaos de desta mesma casa llámose Juan de Real y que saben queste llugar ye aldega y propios de Toledo y que cay nel so jurisdición. Dicen que Toledo fala por esti pueblu en corte como casa mesma y qu'a les xuntes de reparticiones van a la Retuerta que ye acomodu de toles cuadrielles de Toledo».
Paez ser que la fundación d'Alcoba pudo tar rellacionada cola so cercanía a la calzada romana que xunía Mérida y Toledo. La so toponimia podría venceyala direutamente con una ocupación árabe que la poblaría, pasando a ser na Edá Media una zona importante na definición de los términos ente la Orde de Calatrava y Toledo, polos que se cobraben nesta población los portalgos de camín.
Demografía
editar| 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2013 | 2015 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 784 | 801 | 779 | 757 | 753 | 744 | 753 | 726 | 714 | 717 | 710 | 659 | 637 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE[2]) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Patrimoniu
editarUn elementu carauterísticu del pueblu y con una llarga tradición ye'l típicu chozo o cabaña. Trátase d'un tipu de vivienda perteneciente a la Edá del Bronce que yera utilizáu polos carboneros nos meses de setiembre y ochobre, cuando teníen que faer carbón vexetal d'encina na finca de Cabañeros (Cabañeros, antes de ser consideráu como Parque nacional, foi una finca privada perteneciente a la familia Aznar, naturales del País Vascu). El chozo o cabaña componer de piedres, vigues de pinu, jara y xuncu. Tamién yera utilizáu como vivienda pa tol añu. Nel pueblu hubo un tiempu qu'esistíen cais enteres con esti tipu de vivienda que foi utilizáu poles persones qu'emigraron d'Estremadura na dómina de la Guerra Civil. D'equí vien el nome del Parque nacional de Cabañeros, anguaño esisten trés chozos reconstruyíos que pueden visitase: el primeru nel Muséu Etnográficu d'Alcoba, el segundu nel muséu d'Interpretación «Casa Paliyos» (pertenez al Parque nacional) y el terceru dientro del términu del Parque nacional de Cabañeros.
Economía
editarTien una actividá económica centrada na agricultura y la ganadería.
Fiestes
editarEl día 19 de xineru ye San Sebastián y celébrase «el tochu». Esta celebración consiste nuna gran foguera que faen los quintos del pueblu según va-yos llegando la edá. Los quintos son aquellos mozos que van cumplir los 18 años, edá na que d'antiguo teníen que dir a la mili.
La celebración del antroxu tamién ye destacable nel pueblu d'Alcoba, pos nella los vecinos participen en dellos desfiles onde van pasando les distintes «estudiantinas» (comparses d'antroxu) que presenten al públicu asistente'l so disfraz y amás canten un cantar na que comenten aquellos fechos carauterísticos que se dieron nel pueblu a lo llargo de tol añu. Tamién se celebra un desfile de xarrés.
A lo llargo del antroxu llevar a cabu una tradición onde les moces nueves del pueblu que formen una estudiantina van con un cuernu de grandes dimensiones col que tienen que tocar a tolos homes (nuevos y non tan nuevos) que se crucien nel so camín a lo llargo d'estes fiestes. Esto trai que les moces tengan que mantear a los homes pa dempués pinchar nos sos partes col cuernu y asina cumplir cola tradición (el significáu del cuernu ye por que el home «nun s'abicarar» y potenciar asina la so fertilidá).
Pa les fiestes de mayu los neños del colexu ellaboren unos paninos denominaos “sobaos” y éstos cuécense na panadería unos díes antes de les fiestes, pa dempués partilos ente tolos vecinos del pueblu, una vegada que fueron bendicíos na ilesia. El día 21 faise una ufrienda floral a la virxe por ser la dómina de primavera. El día 22 ye'l día de la patrona Santa Quiteria, celébrase una procesión nel so honor. A la de meter otra vegada a la virxe na ilesia fai un tipu de puya onde los asistentes puxen pa meter andar de la santa (que son los brazos de madera que sostienen el tronu de la virxe). Esta puya facer por mediu de celemín, que yera una midida de granu antigua y anguaño facer equivalir a un euru. Tamién se puyen les aigas, que son paecíes a los sobaos pero más ellaboraes (éstes facer los miembros de la Hermandá), tol dineru recaldáu poles puyes va parar a la Hermandá de la ilesia, que ufierta un aperitivo y la típica bébora de «limoná» al rematar l'eventu. Este mesmu día tamién son partíos los sobaos que se fixeron na escuela, pa tolos vecinos de la llocalidá. El día 23 ye'l día de Santa Rita y tamién se celebra una procesión onde sale la santa y dempués, a la de volver entrar na ilesia realiza la mesma puya que'l día anterior con Santa Quiteria.
Les fiestes de setiembre celebrar n'honor al Cristu de la Vera Cruz, patrón del pueblu, y nel so honor celebren delles mises y una procesión. Les fiestes suelen durar ente cuatro o cinco díes y cada unu d'ellos ufierta distintes actividaes dependiendo del programa qu'ellaboráu pa cada añu. Dalgunes d'estes celebraciones son: comida nel campu, por cortesía del Conceyu, pa tolos vecinos del pueblu y aquellos que quieran asistir d'otres zones; corrida de toros y amás suéltense unes vaquilles por que los asistentes salten al ruedu; otru de los díes fai una misa n'honor al patrón y dempués «el baille del vermut». El día 14 que ye'l día del patrón sale una procesión nel so honor, amás a lo llargo de toles fiestes van entamándose distintes competiciones y actividaes pa tolos vecinos del pueblu (petanca, tiru al platu, etc.).
Notes y referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística. «Nomenclátor. Rellación d'unidaes poblacionales». INEbase. Consultáu'l 7 de xunu de 2016. «Tien d'escoyese la población, nesti casu figura como “Alcoba”»
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Alcoba de los Montes.- Conceyu d'Alcoba de los Montes. Consultáu'l 24 de marzu de 2012.
- Pedanía de Santa Quiteria Archiváu 2018-08-08 en Wayback Machine (web non oficial). Consultáu'l 24 de marzu de 2012.
- Ficha na Diputación de Ciudá Real (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).. Consultáu'l 24 de marzu de 2012.
Datos: Q1658775- Multimedia: Alcoba de los Montes
