Artuganciu

El artuganciu^[1] (dacuando tamién llamáu n'España tapaculo)^[2] ye'l frutu pomáceo de los arbustos del xéneru Rosa, y en particular del rosal montesa. Suel ser de color coloráu anaranxáu, pero en delles especies puede variar hasta'l moráu escuru y el negru. Ye un exemplu típicu de cinorrodón.

Pa ver otros usos d'esti términu, Rosa micrantha.

L'artuganciu ye comestible en crudu, resultando en frescu una escelente fonte de Vitamina C en quitando les granes pilosas del endocarpiu, y ye aptu pa la confección de mermelaes, confitures y auries. Tamién ye un ingrediente corriente en tisanes, munches vegaes entemecíu con hibisco. En Suecia faise sopa d'esta fruta del monte.

Del artuganciu tamién puede estrayese un aceite apreciáu en perfumería.

Usos curatibles

Unu de los nomes comunes "Gabarda"
Tien un altu conteníu en Vitamina C: ente 1700-2000 mg por cada 100 g de productu secu, lo que lo convierte nuna de les fontes vexetales más riques d'esta vitamina.
Contién vitamines A, D y E, y flavonoides antioxidantes.
Como remediu natural, atribúyese-y la capacidá de prevenir infeiciones de la vexiga, y dizse qu'ayuda en casos de maréu y xaqueca. Son conocíes tamién les sos propiedaes antidiarreicas, de les que n'España -y vien la denominación vulgar de tapaculo.
El so altu conteníu en taninos fai que causen estriñimientu.
El so aceite, pa usu esternu, ayuda a restaurar la firmeza de la piel poles sos propiedaes nutritives y astringentes de los texíos.
Nel Xapón créese que ye bien bonu pa la piel y prepárase en forma de fervinchu.
La so mermelada preparar n'Alemaña marinando la magaya col caldu de la cocción de la nuez y esmagayándola darréu, enantes del so amiestu col azucre. Tamién ye antiinflamatoriu y cicatrizante.

Artugancios monteses d'una especie ensin identificar.

Artuganciu en Sant Boi de Lluçanès, Barcelona, España.

Usu mientres la Segunda Guerra Mundial

Mientres la Segunda Guerra Mundial, los escolares británicos teníen asignada la xera de recoyer artugancios. Con estos frutos fabricábase xarabe d'artuganciu, una escelente fonte de vitamina C. D'esta manera, reemplazábense les importaciones de naranxes, atayaes pol bloquéu naval de los submarinos alemanes.

Referencies

↑ artuganciu. (Diccionario General de la Lengua Asturiana)
↑ tapaculo. (Real Academia Española. Diccionariu Usual.)

Ver tamién

Rosa eglanteria

[1] rtuganciu. (Diccionario General de la Lengua Asturiana)

[2] tapaculo. (Real Academia Española. Diccionariu Usual.)

[1]

[2]