Atolón Ebon
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
Ebon (en marxalés Epoon , [ɛ̯ɛbʲɛ͡ɔː͡ɛnʲ]) ye un atolón coralín de 22 islles y castros nel Océanu Pacíficu. Forma un distritu llexislativu de la cadena Ralik de les Islles Márxal, siendo'l territoriu emerxíu del país que s'atopa más al sur. El so área terrestre ye de 5,75 km² y enzarra una llaguna profunda con un área de 104 km². En documentos de los años 1800 tamién recibió nomes como Boston, Covell's Group, Fourteen Islands y Linnez.
 Atolón Ebon | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| Protectoráu |  Nueva Guinea Alemana |
| País |  Islles Márxal |
| Tipu d'entidá | atolón |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 4°38′00″N 168°43′00″E / 4.6333°N 168.7167°E |
  Atolón Ebon Atolón Ebon (Islles Márxal)  | |
| Superficie | 5.75 km² |
| Altitú | 25 m |
| Demografía | |
| Población | 902 hab. (1999) |
| Porcentaxe |
1699.15% de Islles Márxal ? % de Nueva Guinea Alemana |
| Densidá | 156,87 hab/km² |
 | |
Historia editar
L'atolón d'Ebon foi un centru de caza comercial de ballenes nel sieglu XIX.
En 1851 los marshalleses prindaron la goleta Glencoe y masacraron la so tripulación. Foi ún de los tres buques atacaos en 1851 y 1852. Según dellos informes, los motivos debiéronse a que la tripulación del barcu secuestrara varies muyeres de les islles d'Ebon pa vendeles a propietarios de plantaciones n'otros destinos. Misioneros unviaos pola Xunta de Comisionaos Americanos pa Misiones Estranxeres en Boston comencipiaron actividaes misioneres nes Islles Marshall en 1857, llantando una misión n'Ebon.
L'Imperiu d'Alemaña reclamó esti atolón xunto coles Islles Marshall en 1884, onde establecieron un puestu avanzáu comercial. Depués de la Primer Guerra Mundial, la islla quedó baxo’l Mandatu del Pacíficu Sur del Imperiu de Xapón, que tenía guarnición ellí a finales de la Segunda Guerra Mundial. Al final de la Segunda Guerra Mundial, l'atolón quedó baxo'l contro d'Estaos Xuníos como parte del Territoriu en fideicomisu de les Islles del Pacíficu hasta la independencia de les Islles Márxal en 1986.
El 30 de xineru de 2014 los nativos d'Ebon atoparon na islla d'Enienaitok [Āni-eņ-aetok] a José Salvador Alvarenga. Ésti yera un náufragu d'orixe salvadoreñu que tuviera trabayando en Méxicu como pescador y por delles causes navegó nel so bote al debalu pel Pacíficu 13 meses y 10.800 km.
Demografía editar
Nel periodu comprendíu ente 1920, hebo once informes censales d'Ebon con un permediu de 735 habitantes. El recuentu más baxu tuve baxo'l poder colonial xaponés en 1925, con 552 persones, y el más altu en 1999 -20 años depues de la independencia- con 902 persones. Un censu oficial más recién, 2011, dio una población de 706 persones.
L'antropólogu estauxunidense Leonard E. Mason, recoyó nuna serie d'entrevistes al nativu Dwight Heine la hestoria d'un tifón llexendariu qu'asoló Ebon na década de 1850. Heine dixo: “Demientres el tifón y la guerra civil... depués del desaniciu, namás sobrevivió una familia”. La hestoria fala qu'un xigante llamáu Labun̄bun̄ foi responsable de la mayor parte de la destrucción depués del tifon. Al cabu, dexó Ebon pa colar a Kosrae, onde casó y tuvo un fíu al que llamó Telensa. Ésti, un home tamién grande, tornó a Ebon con armes de fueu y pitos de fumar. Mientres, un irooj (xefe) de Jaluit apellidáu Laukuk mudárase tamién a Ebon xunto con delles families de los atolones de Jaluit y Ailinglaplap. Dende entós, los difuntos d'eses persones son los propietarios y supervisen la tierra. Heine afirmaba qu'enantes del tifón la población d'Ebon yera de varios miles.
Anguaño, son cuatro les islles habitaes del atolón. La que concentra más población ye Ebon, agospiando un centru médicu y la casa'l conseyu. Tōkā tien menos residentes, anque mayor densidá. Les dos restantes son Enekoion [Āne-ko-ion] y Enilok [Āni-look].
Parte de la economía del atolón encóntiase na producción de copra. Les islles de mayor tasa de producción son Āne-armej, Kumkumļap y Enienaitok.
Educación editar
El sistema d'educación públicu de les Islles Márxal ta presente en tres centros como Escueles d'Educación Primaria:
- Escuela Primaria d'Ebon.
- Escuela Primaria d'Enekoion.
- Escuela Primaria Toka.
Los estudios de Secundaria desendólquenlos nel atolón Jaluit.
Referencies editar
Enllaces esternos editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Atolón Ebon 
.
Datos: Q152754- Multimedia: Ebon Atoll
